Biden İsrail'de: ABD Başkanı olarak ilk ziyareti
İsrail Tel Aviv'deki Ben Gurion Havalimanı'na iniş yapan ABD Başkanı Joe Biden'ın ilk Ortadoğu turu resmen başladı. ABD Başkanı Joe Biden resmi ziyaret kapsamında İsrail'e geldi. ABD başkanlarını taşıyan "Air Force 1" tipi uçakla Tel Aviv'deki Ben Gurion Havaalanı'na ulaşan Biden, burada İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Başbakan Yair Lapid tarafından resmi törenle karşılandı.
President Joe Biden was greeted by Israeli leaders on Wednesday for talks before meeting Palestinian President Mahmoud Abbas in the West Bank on Friday. pic.twitter.com/yVyrzgp06P
— Newsweek (@Newsweek) July 13, 2022
İsrail'in Demir Kubbe ve Demir Işın hava savunma sistemleri konusunda brifing alacak olan Biden, daha sonra Kudüs'e giderek Holokost kurbanları için yapılan Yad Vashem anıtında düzenlenecek törene katılacak.
İran Cumhurbaşkanı'ndan İsrail ziyaretine tepki
ABD Başkanı Joe Biden'ın İsrail ziyaretine ilişkin açıklamalarda bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, "Ortadoğu gezisinin İslam cumhuriyetinin bölgesel baş düşmanı İsrail için güvenlik sağlamayacağını" söyledi.
Akile'nin akrabaları Washington'a davet edildi
AFP, ABD'li bir yetkili Biden yönetiminin öldürülen El Cezire muhabiri Şirin Ebu Akile'nin akrabalarını Washington'a davet ettiğini belirtti.
Biden ziyaretine protesto: Sayın Başkan, bu apartheid
İsrailli sivil toplum kuruluşu (STK) B'Tselem, ABD Başkanı Joe Biden'ın ziyaret etmesi beklenen bölgede protesto için pankartlar astırdı. B'Tselem aktivistleri, ABD Başkanı Biden tarafından ziyaret etmesi planlanan işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Beytüllahim'deki binalara ve bilboardlara pankartlar astı.
Pankartlarda İngilizce "Sayın Başkan, bu apartheid" yazısının yanı sıra yapılan çizimde Filistin'in Batı Şeria, Gazze ve Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından bölündüğü gösterildi.
Çantasında neler var?
ABD Başkanı Joe Biden'ın başkan olarak gerçekleştireceği ilk İsrail ziyaretinin gündeminde, İran ve Filistin dosyalarının yanı sıra Rusya-Ukrayna krizinin yansımaları, Arap ve İslam ülkeleriyle normalleşmenin yaygınlaştırılması, İsrail’e sağlanan askeri destek ve İsraillilerin ABD vizesinden muaf tutulması olması öngörülüyor.
Masada 5 ana gündem maddesi olması bekleniyor
Biden, İsrail'e ilk ziyaretini bugün gerçekleştirecek Biden, İsrail seçimlerine müdahale ediyormuş gibi görünmemek için yapacağı açıklamalarda dikkatli olmak zorunda kalacak.Bununla birlikte Biden’ın İsrail’in geçici Başbakanı Yair Lapid ile Batı Kudüs'teki bir otelde yapacağı görüşmesinin gündeminde bölgesel ve uluslararası 5 ağır dosya bulunuyor. Ziyaretin gündeminin, İran ve Filistin dosyalarının yanı sıra Rusya-Ukrayna krizinin yansımaları, Arap ve İslam ülkeleriyle normalleşmenin yaygınlaştırılması, İsrail’e sağlanan askeri destek ve İsraillilerin ABD vizesinden muaf tutulması konularını içermesi öngörülüyor.
Biden'ın yarın öğleden sonra İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'la görüşmesinin ardından düzenlenecek törenle "İsrail Cumhurbaşkanlığı Onur Nişanı" alacağı program en rahat görüşmesi olacak.
İsrail basını: En zor görüşme Bibi ile
İsrail basınına göre, Biden’ın en zor görüşmesi ise muhtemelen yarın muhalefet lideri eski Başbakan Benyamin Netanyahu ile yapacağı görüşme olacak. Zira Netanyahu ile Amerikan Başkanı'nın mensubu olduğu Demokrat Parti arasındaki ilişkiler özellikle İran ve Filistin dosyaları konusunda gerginlik ve anlaşmazlıklarla karakterize ediliyor.
'İsrail için ilk konu İran'
Kudüs İbrani Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Yonathan Freeman, yaptığı açıklamada, Biden'ın İsrail ziyaretine damgasını vurması beklenen beş dosyayı değerlendirdi. Freeman, "Bence ilk mesele İran. İsrail bu ziyareti, İran'ın kendisine karşı oluşturduğu tehdidi ABD’ye daha fazla göstermek için kullanacak" değerlendirmesinde bulundu. İsrail'in bu kapsamda, İran'ın nükleer programı, İran'ın Suriye'deki varlığı ve Hizbullah'ın faaliyetlerini gündeme getireceğini belirten Freeman, "İsrail için ilk mesele bu. Çünkü İsrail, İran nükleer programı müzakerelerini etkilemek istiyor. Anlaşma istiyor ama iyi bir anlaşma istiyor. Bu nedenle ziyareti, endişelerini daha fazla ifade etmek için bir fırsat olarak kullanacak" dedi.
Bu bağlamda, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz geçen ay yaptığı açıklamada, İran’a karşı ABD öncülüğünde İsrail'in de dahil olduğu bölgesel bir ittifak çağrısında bulunmuştu.
Rusya-Ukrayna savaşı
Freeman, ziyaretin gündemindeki ikinci konunun, Rusya-Ukrayna krizi ve bunun yansımaları olacağını belirtiyor. "İsrail, detaylar açıklanmasa da aksini söyleyen haberlere rağmen Rusya ile Ukrayna arasındaki ara buluculuk faaliyetlerine devam ediyor" diyen İsrailli uzman, "İsrail'in bu fırsatı, ara buluculuk çabaları, bu çabaların nereye vardığı ve gelecekte neler yapabileceği hakkında Biden'a mesaj vermek için kullanacağını düşünüyorum" ifadelerini kullandı. Freeman, Rusya’nın "İsrail'in Ukrayna savaşı konusunda yeterince tarafsız kalmadığını düşündüğüne ve bu nedenle İsrail'in Suriye'deki faaliyetlerini eleştirdiğine" işaret ederek, bu nedenle İsrail'in, "durumun daha da kötüleşmesine yönelik pek çok korkusu olduğuna" dikkati çekti.
Diaspora Yahudilerinin İsrail'e göçüne öncülük eden Yahudi Ajansı'nın Rusya'da faaliyet göstermeye devam edemeyeceğine dair raporlar olduğunu kaydeden Freeman, "Bu, Yahudilerin orayı terk edip İsrail'e göç edemeyecekleri anlamına gelen dramatik bir gelişmedir. Bu yüzden bu savaş gündemde önemli bir yer tutacak" dedi.
Filistin konusu
Biden'ın cuma günü Batı Şeria'nın Beytullahim kentinde Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmesinden bir gün önce Filistin dosyasının gündemin önemli bir maddesi olacağına inanılıyor.
Freeman, "ABD'nin İsrail'den, Filistin yönetimiyle güven inşa etme adımları dahil olmak üzere çeşitli girişimlerle Filistinlilere bir miktar umut vermesini istediğine dair haberler gördük ve bu nedenle ziyaret sırasında yeni bazı adımlar atılacağı açıklanabilir" görüşünü dile getirdi.
Öte yandan, Filistin asıllı Amerikalı gazeteci Şirin Ebu Akile’nin öldürülmesi hadisesinin ziyareti ne ölçüde etkileyeceği de henüz belli değil. Washington yönetimi, "Ebu Akile'nin muhtemelen İsrail güçlerince vurulduğu", "ancak kurşunun kaynağının tespit edilemediğini" ileri sürmüştü.
İsrail-Suudi Arabistan yakınlaşması
Biden, 15 Temmuz’da sona erecek İsrail ziyaretinin ardından Tel Aviv'den Cidde'ye gitmek üzere ayrılacak. İsrail, Suudi Arabistan ile yakınlaşma konusunda umutlu görünürken, bu yakınlaşma konusunun da ziyaretin gündeminde öne çıkacağı tahmin ediliyor.
İsrailli bazı yetkililer, Walla haber sitesine yaptıkları açıklamalarda, "Suudi Arabistan'ın, Biden ziyareti sırasında İsrail'in Güneydoğu Asya'ya sivil uçuşları için hava sahasını kullanmaya izin vereceğini açıklayabileceğini, İsrail’in bu yönde beklentisi olduğunu" söylemişti.
Daha önce, "Israel Hayom" gazetesi, Biden'ın bölgeyi ziyareti sırasında İsrail ve ABD'nin katılımıyla bölgesel bir güvenlik forumunun başlatılacağını duyuracağını ve buna Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan, Mısır ve Ürdün’ün katılacağını aktarmıştı.
Biden'ın İsrail'e 10. ziyareti
Biden, 1973'te ABD Senato üyesi olduğu dönemde başlayan siyasi kariyerinden bu yana İsrail'e 10'uncu ziyaretini gerçekleştirecek.
ABD'nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides, geçen hafta büyükelçilikte düzenlediği törendeki konuşmasında, İsrail'e onuncu ziyaretini gerçekleştirecek Biden'ın ortaklığın kritik önemiyle birlikte benzersiz bir başkan olduğunu, İsrail'i bildiğini ve sevdiğini söyledi. Nides, Biden'ın 1973'te Senato üyesi iken yaptığı ilk ziyaretinden başlayarak, Golda Meir'den bu yana her İsrail cumhurbaşkanı ve başbakanıyla dostluk kurduğunu ifade etti.
Biden'ın gururla "Ben bir Siyonistim" dediğini aktaran Nides, İsrail'in güvenliği ve Ortadoğu'daki entegrasyonu için verdiği tavizsiz destekle de bunu somutlaştıran bir başkan olduğunu aktardı.
