ABD'ye yardım eden Afganlar geride kalmaktan korkuyor
AP'nin hazırladığı dosyaya göre, Doğu Afganistan'da yüzlerce devriye ve düzinelerce operasyonda ABD askerlerinin yanında tercüman olarak görev yapan Afganlar, Amerikan müfreze komutanından bir tavsiye mektubu ve bir takdir madalyası kazandı. Fakat Ayazudin Hilal'in, ailesiyle birlikte ABD'ye taşınmasına izin verecek özel vizelerden birine başvurusu reddedildi. Şimdi, Amerikan ve NATO kuvvetleri ülkeyi terk etmeye hazırlanırken, o ve ABD ordusuna yardım eden binlerce kişi, Taliban'ın misilleme olasılığıyla yüz yüze kalacaklarından korkuyorlar.
ABD veya NATO için çalışan Afgan sivillerden, altı çocuklu 41 yaşındaki bir baba, "Güvende değiliz" derken, Taliban'ın kendilerini aradığını söyledi. Taliban tarafından tehdit de edildiklerini söyleyen baba, "Bize 'Üvey kardeşiniz yakında ülkeyi terk edecek ve hepinizi öldüreceğiz' diyorlar" diye konuştu.
ABD hükümeti veya NATO için çalışan tercümanlar ve diğer siviller, 2009 yılında oluşturulan ve Iraklılar için benzer bir programın ardından modellenen bir program kapsamında özel göçmen vizesi veya SIV olarak bilinen vizeyi alabilirler.
Her iki SIV programı da, koronavirüs tedbirleri nedeniyle daha yavaş işler hale gelirken güvenlik soruşturması için uzun ve karmaşık bir başvuru sürecine dair şikayetlerle uzun zamandır mücadele ediyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçen ay gazetecilere verdiği demeçte, ABD'nin savaş çabalarına yardım eden tercümanlara ve diğer Afgan sivillere yardım etmeye kararlı olduğunu söyledi.
İncelemenin ortasında, tipik olarak kimliklerini korumaya çalışan eski tercümanlar, Taliban'ın iktidara dönmesi durumunda ne olacağından korktukları konusunda giderek daha fazla endişeleniyor.
ABD Ordusu için eski bir tercüman olan Mohammad Shoaib Walizada, Kabil'deki bir protestoda “Bizi kesinlikle öldürecekler” dedi.
Afganistan'da 2016'dan beri en az 300 tercümanın öldürüldüğünü ve Taliban'ın kendilerini hedef almaya devam edeceğini açıkça belirttiğini söyledi. No One Left Behind'ın kurucularından ve şu anda Truman Ulusal Güvenlik Projesi'nde görevli olan Zeller, "Taliban onları kelimenin tam anlamıyla İslam düşmanı olarak görüyor. Onlara merhamet yok" diye konuştu.
ABD Kongresi, Aralık ayında 4 bin vize ekleyerek birinci derece aile üyeleriyle gelebilecek toplam Afgan sayısını, tahsis edilen miktarın yaklaşık yarısı halihazırda kullanılmış ve yaklaşık 18 bin başvuru beklemede olmak üzere 26 bin 500'e çıkardı.
Siyasi antropolog Noah Coburn, "Biden yönetiminin süreci gözden geçirmesini alkışlasam da, her şeyi yeniden düşünmeye istekli değillerse, aslında en çok ihtiyacı olan Afganlara yardım etmeye başlamayacaklar" dedi.
Coburn, son yirmi yılda bir şekilde ABD veya NATO için çalışan 300 bin Afgan sivilin olabileceğini tahmin ediyor.
Uluslararası Mülteci Yardım Projesi'nin Politika Danışmanı Adam Bates, "Taliban'ın toplumun neye benzemesi gerektiği konusundaki anlayışına göre hoş görülmeyecek çok sayıda Afgan var" dedi.
Bu korkular, son zamanlarda gazeteciler ve diğer sivillerin yanı sıra hükümet çalışanlarının hedef olarak öldürülmesiyle daha da arttı. Afganistan'daki İslam Devleti üyesi birçoğunun sorumluluğunu üstlenirken, Taliban ve hükümet birbirini suçluyor.
Beyaz Saray, konuyla ilgili incelemesini Kongre ile tartışmanın başlangıç aşamasında. İsmini gizleyen bir yetkili, başvuruları olabildiğince hızlı ve verimli bir şekilde işleme koymayı aynı zamanda programın bütünlüğünü ve korumayı sağlamak için milletvekilleri ile birlikte çalışacaklarını söyledi.
Hilali'in yıllarca ABD ordusuyla beraber çeşitli operasyonlarca tercüman ve yol gösterici olarak görev aldığını belirten gazeteciler ve askerler var.
Programın yakın zamanda yayınlanan bir çalışması için 150'den fazla özel göçmen vizesi alıcısı ve başvurusuyla görüşen Coburn, Hilal'in reddinin katı bir değerlendirme sürecini yansıttığını söyledi. Coburn, "Hizmet tanımında nüans yok" derken "Ya hizmet ettin ya da hizmet etmedin" diye değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Özel göçmenlik vizesi programı, başvuru sahiplerinin bir itirazda bulunmalarına izin verir ve çoğu başarılıdır. Dışişleri Bakanlığı'na göre, 2021'in ilk çeyreğinde temyize giden 243 Afgan'ın yaklaşık yüzde 80'i başvurularına ek bilgiler sağladıktan sonra onaylandı. Hilal'in ise itirazının reddedildi.
