ABD yaptırımı krize yol açtı: Avrupa Mahkeme’ye sahip çıktı
ABD’nin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama talebini değerlendiren Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Temyiz Dairesi’nde görevli dört yargıca yaptırım uygulama kararı, Avrupa ülkelerinden tepki gördü.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Komisyon, Uluslararası Ceza Mahkemesini ve yetkililerini tamamen desteklemektedir” ifadesini kullandı. Von der Leyen, UCM’nin en ağır suçların faillerini yargıladığını vurgulayarak, Mahkeme’nin “baskı olmaksızın özgürce hareket edebilmesi” gerektiğini belirtti. Avrupa Birliği’nin uluslararası hukuka ve küresel adalete olan bağlılığını yineledi.
Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Hollanda, Uluslararası Ceza Mahkemesi yetkililerine yönelik yeni yaptırımları onaylamıyor. Bağımsız uluslararası mahkemeler, engellenmeden çalışmalarını yürütebilmeli. Mahkemenin arkasında kararlılıkla duruyoruz.”
Hollanda'nın UCM'ye ev sahipliği yapan bir ülke olarak sorumluluğunun farkında olduğunu vurgulayan Veldkamp, Mahkeme’nin işlevselliğini korumak için tam kararlılık içinde olduklarını belirtti.
Slovenya Cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar, ABD’nin Sloven yargıç Beti Hohler’in de içinde bulunduğu UCM yargıçlarına yaptırım kararını “şiddetle kınadığını” bildirdi. Musar, paylaşımında şu ifadeyi kullandı:
“Bu hareket, son derece rahatsız edici ve kabul edilemezdir.”
Musar ayrıca, adalete hizmet edenlerin tehdit edilemeyeceğini ve cezalandırılamayacağını belirterek, UCM’yi hedef almanın “hesap verebilirlik ve adalet fikrine yönelik bir saldırı” olduğunu söyledi.
Slovenya Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, Slovenya’nın UCM’ye destek verdiğini belirterek, “Slovenya, yargı kurumlarına yönelik baskıyı ve yargı faaliyetlerine müdahaleyi reddediyor.” ifadesini kullandı. Ayrıca, Slovenya vatandaşı olan yargıcın görevini yerine getirmesi konusunda destekleneceği, bu nedenle AB düzeyinde yaptırımları engelleyen yasanın devreye sokulmasının önerileceği bildirildi.
Avusturya Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada ABD’nin yaptırım kararından “derin üzüntü duyulduğunu” belirtti. Açıklamada, “Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin uluslararası suçların cezasız kalmaması için yürüttüğü çalışmalar baltalanmamalıdır.” denildi.
Finlandiya Dışişleri Bakanlığı ise X üzerinden yaptığı paylaşımda, ABD'nin yaptırımlarının "derin endişeyle karşılandığını" duyurdu. Açıklamada, UCM’nin görevini korkmadan yerine getirebilmesinin ve bağımsız yargı faaliyetinin önemine dikkat çekildi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, UCM yargıçlarının ABD ve İsrail’in egemenliğini ihlal ettiği gerekçesiyle yaptırım listesine alındığını açıklamıştı. Bu karar, özellikle Batı Avrupa ülkelerinde, yargının bağımsızlığı ve uluslararası hukuka saygı açısından ciddi eleştirilere yol açtı.
