Uzayda leziz olay: Koskoca yıldızı donut yapıp yuttu

Uzayda leziz olay: Koskoca yıldızı donut yapıp yuttu
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu bir karadeliğin "donut" şekline getirdiği yıldızı yuttuğu anları kaydetti.

Gökbilimciler, bir karadeliğin bir yıldızı "donut" haline getirip yiyişini izledi. Bir yıldız bir karadeliğe çok yaklaştığında karadelik onu yırtarak bir yandan yıldızı yerken bir yandan radyasyon kusar. Bu, "gelgit bozulma olayı" olarak bilinir. Donut, özellikle ABD'de bol tüketilen tatlı bir çörek. Şeker ve yağ açısından oldukça zengin olan çöreğin kalorisi fazla ve birçok çeşidi vardır. Görüntü donut'a benzediği için bilim insanları olayı bu şekilde tarif etti.

donat.jpg

Bu süreci gerçekleşirken izleyen bilim insanları, Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanarak yıldızın yendiği son anları kaydetti. Independent Türkçe'nin derlemesine göre araştırmacılar bu ve buna benzer diğer gözlemleri, bir yıldız bu sonsuz derinliğe düşerek bu şekilde parçalandığında ne yaşandığını daha iyi anlamak için kullanmayı umuyor.

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, yeni örnek neredeyse 300 milyon ışık yılı uzakta olduğu için süreci gerçekleşirken göremiyor. Fakat bu olay gerçekleştiğinde dışarı atılan ışığı görebilen bilim insanları, bu ışığı yıldıza ne olduğuna dair ipuçları elde etmek için inceleyebilir.

Gökbilimciler bu şiddetli olayı ilk olarak yüksek enerjili bir radyasyon parlamasıyla tespit etti.

don.jpgYutulmadan yansıyan ışık.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi (CfA) araştırmacısı Emily Engelthaler yaptığı açıklamada, "Gözlem süresi göz önüne alındığında morötesi ışıkta gözlemlenen çok az gelgit olayı var" dedi

Araştırmacılar karadeliklerin etrafındaki gelgit bozulma olaylarının birçok örneğini gördü. Bu örneklerden yaklaşık 100 tanesi uzayda, çeşitli teleskoplar kullanılarak belgelendi. Ancak son çalışmada olduğu gibi, bu gelgit olaylarını ultraviyole ışık kullanarak görmek çok daha sıra dışı. Enkaza ne olduğuna ve onu açığa çıkaran karadeliğe dair açıklama sunabileceği için bu ışık faydalı.

Gökbilimciler baktıkları ışığın, bir zamanlar yıldızı oluşturan çok parlak, donut şeklindeki bir gaz halkasından geldiğini düşünüyor. Güneş sistemimiz büyüklüğündeki bu alan, merkezindeki bir karadeliğin etrafında dönüyor.

doooo.png
Amerikan tatlısı donut.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Peter Maksym yaptığı açıklamada, "O 'donut'ın kenarında bir yere bakıyoruz. Karadelikten bize doğru saatte 20 milyon mil (yaklaşık 32 milyon km yani ışık hızının yüzde üçü) hızla yansıtılan, yüzeyin üstünü süpüren bir yıldız rüzgarı görüyoruz. Bu olayı hâlâ anlamaya çalışıyoruz. Yıldızı parçaladınız ve sonra karadeliğe doğru ilerleyen bu maddeyi elde ettiniz. Böylece neler olup bittiğini bildiğinizi düşündüğünüz modeller elde ediyorsunuz ve sonra gerçekten bu şeyi görüyorsunuz" dedi.

Bu, bilim insanları için heyecan verici bir yer: Bilinen ve bilinmeyenin bir araya geldiği nokta.

Etiketler :