Osmanlı'da 33 Yılda Bir Silinen Yıl: 'Sıvış Yılı' Geleneğinin Ardındaki İlginç Sebep

Osmanlı Devleti, günlük yaşamında ve dini işlerinde Hicri takvimi kullanırken, uluslararası ilişkilerinde ve mali işlerinde Miladi takvimi tercih ediyordu. Bu iki takvim arasındaki fark, her yıl 11 güne denk geliyordu ve bu durum zamanla mali dengesizliklere yol açtı.

'SIVIŞ YILI' NEDİR?

Her 33 yılda bir, iki takvim arasındaki 11 günlük fark 365 güne ulaşıyor ve bu durum Osmanlı maliyesinde çift ödeme yapılmasına sebep oluyordu. Bu karmaşıklığı çözmek için dönemin Defterdar'ı Atıf Mustafa Efendi, 'sıvış yılı' adı verilen bir yöntem geliştirdi. Sıvış yılı, bu 33. yılı hiç yaşanmamış sayarak mali dengeyi sağlıyordu.

RUMİ TAKVİMİN KABULÜ VE ÇİFT TAKVİM UYGULAMASI

1677'de gerçekleşen Rumi takvim reformu ile Osmanlı, hem Hicri hem de Güneş takvimlerine dayanan bir sistem kullanmaya başladı. 1840 yılında Tanzimat Dönemi'nde resmileşen bu sistem, mali işlerin düzenlenmesinde büyük bir kolaylık sağladı. Ancak, 33. yıl sorunu hâlâ çözülememişti ve sıvış yılı uygulaması bu nedenle devam etti.

EKONOMİK BUHRANLAR VE ASKERİ AYAKLANMALAR

Sıvış yılı uygulaması, Osmanlı'da çeşitli ekonomik buhranlara ve askeri ayaklanmalara sebep oldu. Prof. Dr. Halil Sahillioğlu'nun "Sıvış Yılı Buhranları" adlı çalışmasında belirttiği üzere, bu yıllarda gelirlerini alamayan askerler devlete karşı ayaklanıyordu. Buçuktepe İsyanı ve Vaka-i Hayriye gibi tarihe damga vuran olaylar, sıvış yılı dönemlerine denk geliyordu.

SOSYOEKONOMİK ETKİLER

Sıvış yılı uygulaması, sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyokültürel sonuçlara da yol açtı. Askeri ayaklanmaların yanı sıra, halkın mali zorluklarla başa çıkma biçimleri ve devletin mali politikaları da bu dönemlerde şekillendi.
Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihindeki bu ilginç uygulama, mali dengeleri sağlamak adına yapılan bir düzenleme olarak dikkat çekiyor. Sıvış yılı, Osmanlı maliyesinin karmaşık yapısını ve bu yapının devlet üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor. Bu ilginç geleneği ve etkilerini anlamak, Osmanlı tarihine farklı bir perspektiften bakmamızı sağlıyor.