Şirin PAYZIN - Halk TV

Amerika Birleşik Devletleri belki de tarihinin en önemli seçimini yapıyor bugün. Ön oylar kullanılmıştı, mektupla oylar kullanıldı ama bugün geriye kalan az sayıda seçmen sandık başına giderek oylarını kullanacak.

90 ila 100 milyon ABD'li mektup yoluyla oy kullandı

Kimine göre 90 milyon kimine göre 99 milyon ABD'li daha önce mektup yoluyla ya da ön oy kullanarak seçime katıldı ama bugün küçük bir bölüm, nüfusun az bir bölümü sandık başına gidecek. Yine de son derece kritik.

Salgın nedeniyle oy kullanma alışkanlıkları değişti

Hem Trump hem Biden taraftarlarını muhakkak sandık başına giderek oy kullanmaya çağırıyorlar. Biz de Manhattan’daki oy verilen okuldayız. Türkiye’den görmeye alışık olduğumuz görüntüler yok. Uzun kuyruklar oluşmuş değil. Hemen hemen çok az sayıda New York’lu gelip oy kullanıyor. Bunun nedenlerinden biri özellikle New York hem pandemi nedeniyle hem de geleneksel olarak oylarını mektup yoluyla kullanıyor ama pandemi nedeniyle mektup yoluyla oy kullanma daha fazla tercih edildi denilebilir.

Yanımda da Türkiye kökenli bir Amerikalı var, Billur Karamancı. Türk aslında ama Amerikan vatandaşı aynı zamanda.

Payzın: Neler söyleyeceksiniz seçimle ilgili olarak? Neden önemli? Yaşınız genç, neden sizin için oy kullanmak önem taşıdı? Nasıl görüyorsunuz bundan sonraki gidişatı?

Karamancı: Şu anda benim bugüne kadar katıldığım en önemli ve en kritik seçim. Tabii ki Trump’ın ne yapacağını bilmiyoruz, her gün yeni bir şey çıkarıyor haber olarak onları saymayacağım. O yüzden ben korona olsa da olmasa da gelip kendim oy atmak istiyorum.

Payzın: Peki ne bekliyorsunuz yani şu anda sizin gördüğünüz Amerika’nın en büyük sorunu nedir? Sadece kendiniz için değil ama genel olarak baktığımızda özellikle gençler ve kadınlar hangi motivasyonla oy kullanıyorlar? Neyin değişmesini istiyorsunuz?

Karamancı: Çok şeyin değişmesi lazım ama benim için en önemli şey şu anda Trump’ın yaptığı şeylerin düzeltilmesi tabii ki belki dört senede mümkün değil ama umutluyum. Bence Biden kazanacak

Payzın: Amerika genelinde de Biden’ın kazanacağını düşünüyor musunuz?

Karamancı: Düşünüyorum. Geçen haftaya kadar düşünmüyordum ama şimdi son olanlar covid vs bence Biden’ın şansı çok yüksek.

Payzın: Baktığımız zaman Manhatton’ın çeşitli yerlerinde binaların girişlerine bile tahtalar çakılıyor. Neden? Bir korkunuz mu var New York’lular olarak?

Karamancı: New York’lular olarak genelde pek bir şeyden korkmuyoruz ama tabii bütün Amerika’da bunu yapıyorlar bunu her yerde görebilirsiniz. Çünkü Trump kazansa da kazanmasa da çok tehditte bulundu. Tabii ki buna da özellikle büyük departman storelar kendi binasının yanındaki şeyler tedbir alıyor.

Payzın: Peki bir Türk Amerikalı olarak ne değişir sizce? Siyasi analiz olarak söylemiyorum, burada yaşayan burada çalışan ama Türkiye’de hala herhalde ilişkilerinizi koruyorsunuz aileniz var mı bilmiyorum ama baktığınız zaman ne fark edecek? Trump’ın kalması ne fark eder Türkiye açısından ya da Biden’ın gelmesi ne fark ettirir?

Karamancı: Aslında Türkiye için ikisi de fark yaratacağını sanmıyorum ama Biden ile Türkiye’nin arası iyi Trump ile kötü değil ama bizim için önemli şey Amerika’da çok ??(4.08) var. Gittikçe de kötüleşiyor. Birbirlerine düşman insanlar. Bunu New York’ta görmeyebilirsiniz çünkü çoğu insan demokrat burada ve bu yaşama alışık ama Amerika’nın başka yerine gittiğinizde gittikçe birbirinden nefret eden komşular insanlar var. Toplum çok bölündü. Benim için en büyük problem bu.

Payzın: Dolayısıyla ilk defa Amerikan toplumu bu kadar ayrışmış olarak seçime gidiyor. Daha önce herhalde hiç duymamıştık bu kadarını. Gerçekten burada ayrımcılığı, ırkçılığı siz hissediyor musunuz? Beyaz yakalılar. Hep biz bunu sanki daha fakirlerin daha siyahi Amerikalıların meselesiymiş gibi görüyoruz ama ne kadar yaygın sizce bu ayrımcılık?

Karamancı: Sandığımızdan daha yaygın yani hapislerde de yaygın kadınlar daha az kazandığında da yaygın. Bana olan bir şey değil direkt olarak ama endişelerim var.

Payzın: Peki, teşekkür ediyorum. Bu akşam herhalde sonuçları alabilecek miyiz ne dersiniz? Yoksa uzar mı?

Karamancı: Bence uzar ama Ohio’da ya da Florida’da Biden kazanırsa inşallah uzamaz.

İlk defa siyasi tartışmalar halka bu kadar indi

Evet gördüğünüz gibi inanılmaz ayrışma içinde bir Amerika ile karşı karşıyayız. Burada her zaman Amerika’da seçimler bir şova dönüşür birazcık daha Amerikalılar işin şovunu sevdiği için. Seçim günleri televizyonlardaki tartışmalar ya da siyasi tartışmalar ön planda olur ama halka inmiş tartışmayı ilk defa bu kadar yoğun bir şekilde bu seçimlerde hissediyorum. Gerçekten sokak başında insanlar herkesi oy kullanmaya davet ediyorlar.

Sandıklara sahip çıkın çağrıları yapılıyor

Sandık güvenliği meselesi belki de ilk defa bu kadar yaygın şekilde Amerika’da konuşuluyor. "Sandıklara sahip çıkın, oylarınıza sahip çıkın" deniliyor. Bu anlamda gerçekten ilklere sahne olan bir Amerika başkanlık seçimleri diyebiliriz. Trump’ın anlatacak hikayesi kalmamış gibi görünüyor.

Salgınla mücadelede başarısızlık

"Amerika’yı yeniden muhteşem yapalım" diyerek gelmişti, seçimi kazanmıştı. Ama bu sefer pandemi ile mücadeledeki başarısızlığı, maske takmaması ve maske takılmamasının bir sembol hâline getirildi Trump taraftarları tarafından. Bu nedenle yüz binlerce insan hayatını kaybetti ve pandemi Amerika’da giderek yayıldı. Bazı eyaletlerde buna bağlı olarak işsizliğin arttı. Sadece New York'ta bir milyonun üzerinde insan işsiz kaldı. Amerika genelinde açlık ve yoksulluk var. Ve en önemlisi yaz ayları boyunca gördüğümüz sokak ayaklanmaları. Siyahilerin tepkisi özellikle Trump’a yönelik. Bütün bunlar birleştiğinde, "Amerika’yı tekrardan muhteşem yapalım" derken gelip dayanılan nokta çok da iç açıcı değil Trump açısından. Ama Biden kazanacak mı, bunu söylemek de kolay değil.

Gözler Florida ve Teksas'ta

Bu akşam saatlerinde Florida ve Teksas’a bakacağız bu iki yer çok çok önemli olacak. Eğer oraları Biden ele geçirirse, oylarda fark gösterirse, o zaman belki seçimlerin sonucunu tahmin etme imkanı olacak. Ama esas belirleyici yer Pensilvanya ve Florida olacak her zamanki gibi. Bakalım ilerleyen saatler ilerleyen günler bizlere ne gösterecek?

Halk TV’de kalın ve seçimleri bizde izlemeye devam edin.