Mavi rengin sırrını bulmak insanoğlunun yüzyıllarını aldı: Sır neydi?
Mavi rengin birdenbire ortaya çıkabileceğine dair bir teori var...
Antik Yunancadan antik İbraniceye kadar uzanan dillerdeki tarihi kayıtlar, siyah ve kırmızı gibi diğer tonlar için terimler olmasına rağmen, maviye açık bir atıf içermemektedir. Bu kayıtlarda bulunmaması, rengin tesadüfen ortaya çıkmış olabileceğini düşündürmektedir.
1850'lerde İngiliz bilim adamı ve müstakbel Başbakan William Gladstone, antik yazılarda maviden söz edilmediğini ilk belirtenlerden biriydi. Bilim adamları ayrıca Çin ve İzlanda hikayelerinde, İncil'in en eski İbranice versiyonlarında ve karmaşık Hindu Vedik ilahilerinde mavinin bulunmadığına dikkat çekti .
Günümüzde yerli Himba halkı gibi bazı grupların mavi renk için ayrı bir terimi bile yoktur. Dil açısından yeşilden ayırt edilemez.
2006 yılında renkli karolar kullanılarak yapılan bir araştırma, yerli Himba halkının maviyi ayrı bir renk olarak tanıyamadığını ortaya çıkardı. Ancak diğer taraftan Batılıların ayırt etmekte zorlandığı yeşilin ince farklı tonlarını da ışık hızıyla ayırt etmekte hiç sorun yaşamadılar. Progress in Color Studies dergisinde yayınlanan çalışma, psikolojik bir teoriye atıfta bulunuyor. Yani dil, dünyaya bakışımızı etkiler ve bunun tersi de geçerlidir.
Lazarus Geiger adlı bir Alman filozof, dilsel bir renk hiyerarşisi geliştirdi . Dünyanın dört bir yanından sayısız eski ve modern metni inceledi ve beyaz ve siyahı tanımlayan terimlerin dilde her zaman ilk sırada yer alacağı, çünkü bunların anlaşılması en kolay kavramlar olduğu sonucuna vardı. Bunu, kan ve hayatta kalma ile içgüdüsel ilişkisi nedeniyle kırmızı renk için kullanılan kelimeler takip ediyor. Son olarak diğer tüm ana renkler kendi adlarını aldıktan sonra mavi ortaya çıkar.
Bir diğer teori ise mavinin doğada nadir bulunan bir renk olduğudur . Çok az bitki veya hayvan gerçekten mavidir. Mavi alakargalar ve mavi morfo kelebekleri bile aslında mavi pigmentlere sahip değildir ; bunun yerine tüyleri ve kanat pulları, bir prizma gibi gerçek renk yanılsamasını yaratmak için ışığı tam olarak doğru şekilde dağıtır ve yansıtır. Sahip oldukları tek pigment kahverengi melanindir.
Suyun kendisinin şeffaf olması da ilginç bir gerçektir, ancak büyük hacimlerde mavi bir renk alır. Bunun nedeni okyanusların, göllerin ve havuzların derin olduklarında kendilerine çarpan tüm kırmızı ışığı emip maviyi yansıtmalarıdır.
Doğadaki Mavi
Işık ve gölgeyle, hatta vücudumuzdaki kanın kızıl tonuyla karşılaştırıldığında mavi, doğada nadir bulunan bir renktir. Çok az bitki veya hayvan gerçekten mavidir. Mavi alakargalar ve mavi morfo kelebekleri bile aslında herhangi bir mavi pigmente sahip değildir; daha ziyade tüyleri ve kanat pulları, bir prizma gibi gerçek renk yanılsamasını yaratmak için ışığı tam olarak doğru şekilde dağıtır ve yansıtır. Sahip oldukları tek pigment kahverengi melanindir.
Işık saçılımı aynı zamanda gün içinde gökyüzünün mavi görünmesinin nedenidir. Işığın görünür tüm dalga boylarından oluşan beyaz ışık atmosfere girerken, hava molekülleri bu dalgaları tercihen en kısa, en yüksek enerjili dalga boylarına yani mavi ve mor ışıklara dağıtır.
Bu Rayleigh saçılımı (aynı zamanda mavi gözlere karakteristik renk tonunu da verir) sayesinde , gökkuşağının geri kalanı ilerlerken mavi olarak yorumladığımız dağınık fotonlardan oluşan bir ışın görüyoruz. Öte yandan şafak ve alacakaranlık, güneş ışınlarının geliş açısı nedeniyle belirgin bir şekilde mavi görünmüyor, bu da mavi ışığın gözümüze ulaşmadan dağılmasına neden oluyor.
Suyun kendisi berrak iken büyük hacimlerde mavi bir renk alır. Bunun nedeni, okyanusların, göllerin ve havuzların yeterince derin olduklarında kendilerine çarpan tüm kırmızı ışığı emip yalnızca maviyi geri yansıtmalarıdır . Bu nedenle, mavinin dünyadaki önemi şaşırtıcı derecede zayıftır ve gerçek renkten ziyade ışığın saçılmasına dayanmaktadır. Bunu akılda tutarak, rengin neden bu kadar çok dilde en son sırada yer aldığını anlamak hiç de şaşırtıcı değil.
