Tamam, onlara söylememiş ama herkesin Yunanistan’a yönelik olduğunu sandığı “bir gece ansızın gelebiliriz” kükremesinin üzerinden şunun şurasında ne kadar zaman geçti ki? Seçimlerden önce bir iç politika malzemesi için gerekli olan konu bulma ihtiyacı artık hissedilmediğine göre Yunanistan’a zeytin dalı uzatmanın bir sakıncası yok tabii. Sevgili komşumuzun Başbakanı Kyriakos Mitsotakis de ülkesindeki seçimler öncesi böyle bir gerginlikten memnun kalmıştır kuşkusuz.
Genel Başkan’ın Yunanistan ziyareti elbette yumuşamaya yol açtığı için iyi olmuştur tabii. Genel Başkan’ın “bir gece ansızın” gidilecek olan Yunanistan’la hem nükleer enerji hem de doğalgaz konusunda çalışabileceğini söylemesi “yumuşama”daki hızı göstermiyor mu? Ankara'nın gelecekteki nükleer ya da doğal gaz projeleriyle Yunanistan için bir enerji kaynağı olabileceğini açıklamasını da ekleyelim genel başkanın.
ZAMANLAMA MANİDAR MI?
Ziyaretin zamanlamasında dikkat çekici bir yan görmüyorum ben, belki de vardır. Türkiye- Batı ilişkileri hayli kötüyken Batı’yı memnun eden bir ziyaret olduğu kesin bunun. Türkiye, Yunanistan’la gerginlik yaratan taraf olarak görüldüğü için tam da bu zamanda hayli anlamlı bir ziyaret bu.
Doğu Akdeniz’deki enerji ortaklığının dışında tutulan Türkiye bu projede yer alan ülkelerin neredeyse hepsiyle kavgalı. Yunanistan’la, Güney Kıbrıs Yönetimi’ylee, İsrail’le, Mısır’la yani. Genel Başkan’ın tüm çabalarına rağmen Mısır’la ilişkiler istenen seviyeye çıkarılmadı, malum. Öyle ki Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah el Sisi, Genel Başkan’ın “26 Ağustos’ta gelecek” demesine aldırmadan Rusya’da yapılan bir toplantıya gitmeyi tercih etti.
Yani, böyle bir ortamda Yunanistan’la ilişkileri düzeltmek elbette bir zorunluluk. Geçen yıl adaları anlaşmalara aykırı biçimde silahlandırmakla suçlamasına rağmen Genel Başkan deniz sınırı ile Kıbrıs meselesini bile konuşmadı ziyaret sırasında düşünün. İlişkilerin düzelmesini isteyen tarafın kim olduğunu anlamak zor değil, görüldüğü gibi.
ARTIK SERT ÇIKIŞ YOK
İmzalanan, aslında uluslararası yasal bir bağlayıcılığı da bulunmayan Atina Deklarasyonu uyarınca Türkiye gerilimi tırmandıracak tutumlardan vazgeçeceğini taahhüt etmiş durumda.Yunanistan’a hangi gece, haberli mi habersiz mi gideceğine ilişkin açıklamalar yapamayacak artık Genel Başkan. Tabii ki buna karşılık değil ama Yunanistan da Türkiye vatandaşlarına 10 Yunan adasına seyahat etmelerini sağlayan geçici vize vermeyi kabul etti. Hatırlatayım, buna AB’nin de yeşil ışık yakması gerekiyor.
Genel çerçeve açısından bakıldığında yapılan anlaşmadan Yunanistan daha karlı çıkmış görünüyor. Çünkü deklarasyon gereği herhangi bir Türk yetkili Yunanistan'a yönelik sert ifadeler kullanamayacak. Yunanistan sahadaki egemenliğine meydan okuyabilecek bir Türkiye yok gibi görünüyor.
Türkiye Yunanistan’dan ne aldı belli değil. Ama Yunanistan’la yaptığı anlaşmalar sonucu Türkiye-Libya Anlaşması’nı yakın gelecekte aktif hale gelemeden rafa kaldırılacak. Bunu ben değil Küresel İlişkiler Enstitüsü'nün (IGA) direktörü Constantinos Filis söylüyor.
SAHADA YUNANİSTAN’IN DURUMU
