İzmir’in Çernobil’i için tek yetkili kurum bakanlık
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun(TAEK) raporuna göre Gaziemir’de en az 16 yıldır nükleer atıkların varlığı bilinen yerleşkede 500 bin tondan fazla tehlikeli atığın olduğu tahmin ediliyor. İzmir’in Çernobil’i, olarak bilinen alan yasal sınırın 7 bin 291 kat üzerinde radyasyon yayıyor.
Dünya gündemine taşındı
Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, atıklara dikkat çekmek ve sorunun çözümü için 3 ay süren Duran Adam eylemi yaptı. Belediye Başkan Arda’nın Duran Adam eylemiyle, nükleer atıklar ülke ve dünya gündemine taşındı. Belediye Başkanı Başkan Halil Arda’nın öncülüğünde; bilim insanları, yerel yöneticiler ve çevre örgütlerinin yer aldığı İzmir’in Çernobil’i Temizlensin Komisyonu kuruldu.
Türkiye’nin ilk nükleer çöplüğü
Türkiye’nin bilinen ilk nükleer çöplüğü olan kurşun fabrikasının kamuoyunda yer almasıyla meslek kuruluşları ve çevre örgütleri sorunun çözümü için davalar açtı, çeşitli faaliyetlerde bulundu. Nükleer atıkların kamuoyunun gündemine gelmesi üzerine TAEK'in talebiyle 2-12 Haziran 2013 tarihleri arasında İzmir Valiliği Koordinasyonunda İzmir Yüksek Teknoloji Endüstrisi tarafından sahada sondaj ve analizler yaptırıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ekim 2013’te yerleşkede yer alan kurşun fabrikasına 5.7 milyon liralık ceza kesti. Fabrika sahasındaki atıkların bertarafı için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından açılan ihale açtı. Türkiye’de radyoaktif maddelerle ilgili teknik bilgi ve yeterliliğe sahip tek yetkili kurum Türkiye Atom Enerjisi Kurumu İzmir’deki sorunu çözemedi. TAEK 2015 yılında tehlikeli atıkların bulunduğu alandan çekildiğini resmen açıkladı.
10 Ağustos 2017 tarihinde ÇED Olumlu Belgesi verildiği halde Gaziemir'deki Radyoaktif bulaşıklı atıkların ayrıştırılması ve bertaraf projesi bir türlü başlamadı.
Ocak 2023’te İzmir Valiliği tarafından yapılan açıklama alanın temizlenmeye başlandığı dile getirildi. Bilimsel yöntemlerden uzak, alandaki toprağın kepçelerle kamyonlara yüklenmesi şeklinde yürütülen çalışma da kısa sürede durduruldu.
“Tek yetkili ve sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı”
Son günlerde yayın organlarında çıkan haberlerde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Gaziemir Belediyesi’nin alanı temizlemediği iddiaları ortaya atıldı. Gaziemir Belediyesi tarafından yapılan açıklamada ise alanın temizlenmesi ve her türlü işlemin yapılmasında tek yetkili ve sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı başta olmak üzere devletin ilgili kurumları olduğu ifade edildi.
