Geçmiş dönemde yıkıcı depremlere neden olan Helen Yayı Kahramanmaraş depreminin ardından yeniden gündem oldu. Uzmanların yakın zamanda harekete geçeceğini iddia ettiği Helen Yayı hakkındaki araştırmalar hız kazandı. Eğer bu hareketlenme gerçekleşirse Ege ve Akdeniz kıyıları büyük risk oluşturuyor. Ege ve Akdeniz'in korkulu rüyası! Leonardo Da Vinci'nin notlarında var! Helen Yayı nedir? Helen Yayı hangi depremleri üretti?

100 veya 140 yıl arayla 7 büyüklüğünü aşan depremlerin meydana geldiği Helen Yayı, Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve çevre illeri olan Gaziantep, Diyarbakır, Kilis, Hatay, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Şanlıurfa ve Malatya'yı da etkisi altına alan 7.7 büyüklüğündeki depremden sonra tekrar gündem oldu.

LEONARDO DA VİNCİ'NİN NOTLARINDA VAR!

Helen Yayı’nı Afrika plakası olarak adlandırılan levhanın, Ege Denizi’nden Anadolu’nun altına daldığı kısımda oluşan aktif volkanik ve tektonik bir bölge olarak adlandıran jeofizik mühendisi Atakan Yüklü, bölgedeki deprem kronolojisinin çok eski tarihlere dayandığını söylüyor. Ayrıca Yüklü, Leonardo da Vinci’nin notlarında 1489 yılında Rodos yakınlarında meydana gelen depremden bahsettiğinin de altını çiziyor.

“Leonardo da Vinci notlarında Antalya yakınlarından, ‘Adalya’ olarak bahsediyor. Bir deprem olduğunu ve denizde ortaya çıkan yarığa üç saat boyunca deniz suyunun dolduğunu, ardından denizin eski halini aldığını yazıyor. Bu deprem sonucunda şu an Kekova Batık Şehri'ni sular altında görüyoruz. Diğer yandan Myra, Patara, Aperlae, Kekova, Simena, Rhodiapolis antik kentlerinin MS 141 ve 246 depremlerinde çok ciddi etkilendiklerini, hatta Roma imparatorlarının bu kentlere yardımlarda bulunduğu da kaynaklarda görülüyor.”

HELEN YAYI NEDİR, NEREDEDİR?

Helen Yayı (Girit Yayı), Afrika levhası’nın Ege denizi altına daldığı alanda oluşan aktif deprem ve volkan üreten bir tektonik alandır. Yunanistan'ın güneybatısındaki İyon Denizi'nden başlayıp, Girit Adası'nın güneyinden geçerek Fethiye Burdur fayına bağlanıp Anadolu karasına ilerleyen Helen Yayı, Ege ve Akdeniz kıyıları için büyük tehlike oluşturuyor. Helen Yayı, çok geniş ölçekli bir faydır ve bu fay zonu üzerinde çok sayıda deprem olur. Alan, Kuzey Anadolu Fayı, Ölüdeniz Fayı, Yunan kesme zonu ve Batı Anadolu’nun GB yönlü açılma hareketinin etkisindedir.

Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Ege Bölgesi bir bütün olarak ele alındığında Helen Yayı, kuzey-güney doğrultusunda gerilen ve genişleyen bir bölge olarak değerlendiriliyor” diyor ve “Bu jeolojik ortam devam ettiği sürece bölgedeki deprem aktivitesi de sürecek” diye ekliyor.

Zaten Yay üzerinde, yakın zamanda merkez üssü Girit olmak üzere 2009’da 6.2, 2011’de 6.3, 2020’de ise 6.4 büyüklüğünde depremler yaşandı.

Prof. Dr. Hasan Sözbilir.

HELEN YAYI HANGİ DEPREMLERİ ÜRETTİ?

1741 Rodos depremi

1743 Antalya depremi

1922 Karpathos depremi

1926 Rodos depremi Ms:7.0

1926 Finike depremi Ms:6.8

1941 Kıbrıs depremi Ms:5.9

1949 Karpathos depremi Ms: 7.2

1953 Papos depremi (Kıbrıs)Ms:6.1

1957 Fethiye depremi Ms:7.2

1959 Köyceğiz depremi Ms:5.7

1969 Kastellorizo depremi Ms:6.3

1996 Paphos depremi Ms:6.2

2003 Antalya depremi Ms:4.8

2005 Kaş, Antalya depremi Ms:5.5

2009 Girit depremi Ms:6.2

2011 Girit depremi Ms:6.3

2020 Girit depremi Mw:6.4