DİSK-AR, COVİD-19’un yaratacağı büyük işsizlik ve istihdam depremi öncesindeki tabloyu açıkladı

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik
Kurumunun (TÜİK) 10 Nisan 2020 günü açıkladığı Ocak 2020 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması’nı
değerlendirdi.

DİSK-AR'ın açıkladığı tabloya göre, geniş tanımlı işsiz sayısı 8 Milyona, ümitsiz işsiz sayısı 1 milyona yaklaştı. 2018 ve 2019’da İŞKUR istihdam İçin 43 Milyar TL harcarken istihdam krizde 2 milyon kişi azaldı.

DİSK-AR'ın açıkladığı tablo şöyle:

TÜİK tarafından açıklanan veriler Ocak 2020 Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını yansıyor. 2018- 2019 krizinin olumsuz etkilerini yansıtan verilerde henüz Covid-19’un yarattığı ciddi ekonomik etkilerin sonuçları yok. Haziran ve temmuz ayında açıklanacak TÜİK verilerinde Covid-19’un etkilerini görmek mümkün olacak. Önümüzdeki aylarda Covid-19 nedeniyle işsiz sayısının en az ikiye katlanması ve istihdamda çok ciddi bir daralma yaşanması kaçınılmaz.15 ve daha yukarı yaştakilerde dar tanımlı işsizlerin sayısı 2020 yılı Ocak döneminde geçen yılın aynı
 dönemine göre 306 bin kişi azalarak 4 milyon 362 bine gerilmesine rağmen, geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyona dayandı. Geniş̧tanımlı işsiz sayısı Ocak 2019’da 7 milyon 552 bin iken Ocak 2020’de 408 bin artışla 7 milyon 960 bin kişi oldu. Geniş̧ tanımlı işsizlik oranı Ocak 2020’de yüzde 23,1 olarak hesaplandı. İstihdamda gerileme olmasına karşın işsiz sayısında bir miktar düşüş var. Bu durumun nedeni geniş tanımlı olarak işsiz olduğu halde iş aramayanların ancak çalışmaya hazır olanların sayısındaki artış. Dolayısıyla dar tanımlı işsizlikte yaşanan düşüşün nedeni işsizlerin iş aramaktan vazgeçmeleri ve ümitlerini kaybetmeleridir.

Ümitsiz işsizler 1 milyona yaklaştı

Ocak 2019’da 618 bin olan ümitsiz işsizlerin sayısı Ocak 2020’de 328 bin artarak 946 bine yükseldi. Son 1 yılda ümitsiz işsizlerin oranı yüzde 53 arttı. İstihdamda daralma eğilimi devam ediyor. Ocak 2018'den Ocak 2020’ye 763 bin istihdam kaybı yaşandı. Krizin başladığı Ağustos 2018’e göre istihdam kaybı 2 milyon 50 bin oldu. Son iki yılda İŞKUR işveren teşvikleri için 27 milyar olmak üzere istihdam için toplam 43 milyar TL harcadı. Ancak sonuçta istihdamın artması bir yana, Ocak 2018’e göre 763 bin, Ağustos 2018’e göre 2 milyon 50 bin istihdam kaybı var. İŞKUR devasa kaynaklar harcıyor ama istihdam azalıyor. TÜİK’e göre çalışma çağındaki nüfusun (15+ nüfus) sadece yüzde 44'ü istihdamda. Toplam istihdam 27,3 milyon. Bu istihdam ise tümüyle düzenli ve kayıtlı değil. Geçici işler, kısmi işler, tarım işleri ve kayıt dışı işler ile ücretsiz aile işçileri de bu sayıya dahil.
Genç kadın işsizliği ve kentsel kadın işsizliği son 1 yılda en yüksek işsizlik türü olarak görülmeye devam ediyor. Ocak 2020’de de en fazla artış kentsel genç kadın işsizliğinde görüldü. Mevsim etkisinden arındırılmamış genç işsizliği son 1 yılda 2,2 puan azalarak yüzde 24,5, mevsim etkisinden arındırılmamış kadın işsizliği 0,2 puan azalarak yüzde 16,3 oldu. Krizde kentsel genç kadın işsizliği yüzde 36’lara ulaştı, kadın işsizliği kategorisinde en yüksek işsizlik seviyesini gördü. Ocak 2020’de de kentsel genç kadın işsizliği yine en yüksek işsizlik türü oldu.

Geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyona dayandı

DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş̧tanımlı işsiz sayısı Ocak 2019’da 7 milyon 552 bin iken Ocak 2020’de 408 bin artışla 7 milyon 960 bin kişi oldu. Geniş̧tanımlı işsizlik oranı Ocak 2020’de yüzde 23,1 olarak hesaplandı (Tablo 1). Dar tanımlı işsizlik azalırken geniş tanımlı işsizliğin artmasının sebeplerinden biri kriz döneminde iş aramayıp çalışmaya hazır olanların dikkat çekici artışı olarak gösterilebilir. Kriz dönemindeki uzun süreli işsizliğin sonucunda ümidini kaybeden işsizler son 1 yılda yüzde 53 oranında arttı. 2020 Ocak ayında iş bulma ümidini kaybedenlerin sayısı 946 bine ulaştı. İstihdamda gerileme olmasına karşın işsiz sayısında bir miktar düşüş var. Bu durumun nedeni geniş tanımlı olarak işsiz olduğu halde iş aramayanların ancak çalışmaya hazır olanların sayısındaki artış.

Krizden bu yana istihdam sayısı 2 milyon 52 bin azaldı

Ocak 2018’de 28 milyon 29 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış̧istihdam krizin başladığı 2018 Ağustos
ayında 29 bin 318’e yükseldi. Ağustos 2018’den Şubat 2019’a kadar düzenli bir azalış gösteren istihdam
edilenlerin sayısı Şubat 2019’da artış eğilimi gösterse de Temmuz 2019’dan sonra tekrar azalmaya başladı. 2020
Ocak ayında istihdam edilenlerin sayısı krizin başladığı Ağustos 2018’den bu yana 2 milyon 52 bin azalarak 27
milyon 266 bine geriledi (Grafik 2). Küresel salgın COVID-19’un yıkıcı etkilerinin henüz görülmediği
düşünülecek olursa istihdamdaki azalışın süreceğini söylemek yanlış olmayacaktır.