Bulamadığımız maskeler ortaya çıktı!

Koronavirüsün Türkiye’de zirve yaptığı dönemde risk grubunda olan vatandaşların bile erişemediği maskelerin Mart-Nisan aylarında yurt dışına ihraç edildiği ortaya çıktı. 2 ayda 14 milyon maske ihraç edildi. Sadece 26 şirket ihracat için gerekli izni alabildi. İhracatı yapan firmalar da tanıdık çıktı. Alüminyum doğrama şirketi 4 günde şirketi kurdu. 12 günde de izin alarak Arnavutluk’a 600 bin Euroluk maske satışı gerçekleştirdi. Yine Zonguldak Belediye Meclis Başkanvekili AKP’li Mehmet Uzun’un şirketi olan MFA, en çok ihracat yapan özel şirket oldu. Bir başka firma ise AKP üyesi Durmuş Ayaz tarafından kurulan DMC oldu. DMC, Bulgaristan, Romanya ve Hırvatistan’a 1 milyondan fazla maske sattı. AKP’nin yerel seçimlerde İzmir adayı olan eski bakan Nihat Zeybekçi ve Albayraklar grubu da yüksek miktarda maske ihraç etti.

USHAŞ 5 milyon gelir elde etti

Yurt dışına satılan maskelerin yarısı Sağlık Bakanlığı’na bağlı Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi (USHAŞ) tarafından ihraç edildi. Kuveyt, Kırgızistan, Somali, Bulgaristan ve Almanya’ya devlet şirketinin yaptığı ihracattan USHAŞ 5 milyon dolardan fazla gelir elde etti.

İzin alan şirketler

26 şirket maske ihracat izni alabildi. Bu şirketlerden bazıları şöyle:

Alüminyum şirketi

Ümraniye’de bulunan bir cam ve alüminyum ve marangoz imalathanesi 15 gün içinde şirket kurup gerekli izinleri alıp temin ettiği maskeleri sattı.

12 Mart günü dış ticaret yapabilmek için kurulan Goldkap Dış Ticaret şirketinin tescil belgesi Ticaret Sicil Gazetesinde 16 Mart’ta ilan edildi, Adresinde alüminyum doğrama ve marangozhane bulunan şirket, 11 gün sonra, 24 Mart günü gerekli izinleri aldı. 3 gün sonra da uçakla Arnavutluk’a 200 bin adet koruyucu maskeyi tanesi 3 Euro’dan gönderdi.

15 gün içinde 600 bin Euro’luk maske ihracatı gerçekleştiren şirketin yetkilisine ANKA ulaştı. Yetkili, “Biz maske imalatı yapmıyoruz, al-sat yapıyoruz. Gerekli izinleri aldık, ihracatımızı yaptık.” dedi.

MFA Maske

“Türkiye’nin Sağlıklı Nefesi" sloganı ile 2014’te Zonguldak’ta kurulan ‘MFA Maske’ şirketinin sahibi Mehmet Uzun. AKP üyesi olan Uzun, Zonguldak Belediye Meclis Başkanvekilliği görevini de yürütüyor.

Şirket, Mart-Nisan aylarında 955 bin 360 adet cerrahi tek kullanımlık ve N95 maske ihracı yaptı, 3 milyon 877 bin 697 dolar 59 sent gelir elde etti. MFA Slovakya, Romanya ve Almanya’ya maske ihraç etti.

DMC

DMC Özel Sağlık şirketi 1 milyon 170 bin adet cerrahi maske ihracatı yapıp 340 bin 592 dolar gelir elde etti. Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan’a maske ihraç eden şirketin sahibi Cansu Ayaz. Ayaz’ın babası Durmuş Ayaz, 2004 yerel seçimlerinde Mersin Bozyazı ilçesinde CHP’den belediye başkan adayı oldu. Ancak, iki partiye üye olduğu belirlenince YSK Ayaz’ın üyeliğini düşürdü. Bunun üzerine Ayaz, kızı Cansu Ayaz ile birlikte AKP’ye üye oldu. Ayaz’ın eski bir bakanın oğlu ile ticari ortaklığı bulunduğu ileri sürülüyor.

Albayraklar

Yeni Şafak ve Tvnet gibi medya kuruluşlarının sahibi Albayrak Şirketler Grubu bünyesindeki Albayrak Turizm şirketi  20 Nisan’da Gine’ye 20 bin Euro karşılığında 20 bin maske ihracatı gerçekleştirdi. AKP’ye yakınlığıyla bilinen Kanık ailesine ait Kocaeli’ndeki Öz-Ka Lastik ve Kauçuk şirketi de Rusya’ya 10 bin adet maske sattı.

Emotex Tekstil Dış Ticaret Şirketi

Daha önce şehirler arası otobüs işletmeciliği yaparken tekstil şirketi kuran Emrah Keti, 6 Nisan’da 20 bin maskeyi İzmir Serbest Bölgesine sattı. Ancak 2 gün sonra, 8 Nisan’da ‘Emotex Tekstil Dış Ticaret Şirketi’ adında şirket kurması dikkat çekti.   

Eski bakan da maske işinde

Eski ekonomi bakanlarından Nihat Zeybekçi de maske işine girdi. Zeybekçi’nin 1994 yılında havlu ve bornoz üretmek amacıyla kurduğu Turkuaz Tekstil’in de faaliyet alanında değişiklik yapıldı ve “maske,(…) eldiven, koruyucu, kolluk, galoş (…)” ibareleri eklendi. Nihat Zeybekçi yerel seçimde AKP’den İzmir Belediye Başkan adayı olmuştu. 

Nasıl ihraç ediliyor?

Türkiye’de kişisel koruyucu donanım statüsünde olan koruyucu maskelerin seri imalatı, taşınması ve depolanması Kişisel Koruyucu Donanımlar Yönetmeliğine göre, AB standartlarının sağlanmasının, ürün numunelerin kontrol edilip onaylanması ve imalatçının üretimin homojenliğini sağlayabileceği kalite kontrol sistemini onaylatabilmesi ve CE sertifikası alabilmesinin ardından mümkün olabiliyor.  

USHAŞ’tan DMO’ya devredildi

6 Nisan’da Türkiye maske satışı yasaklandı ve ücretsiz dağıtılacağı açıklandı. Maske üretim ve dağıtımında Sağlık Bakanlığı bünyesinde USHAŞ yetkilendirildi, maskenin PTT aracılığıyla dağıtılacağı bildirildi, Bu sürede şirketlere ihracat ettikleri maske miktarı kadar devlete hibe koşulu getirildi.
Çok sayıda üretici ihraç için başvururken bir süre sonra yetki Devlet Malzeme Ofisi’ne devredildi.

CHP Meclis'e taşıdı

CHP'li Süleyman Bülbül 65 yaş üstündeki vatandaşlara önce fahiş fiyata satılan ardından da satışı yasaklanan maskeye erişememe sorununu Meclis'e taşımıştı.  

ANKA