Teşvikli yatırımlarda büyük düşüş! Yüzde 45 azaldı!
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2025 yılının ilk yatırım teşvik bültenini yayımladı.
Bültene göre geçen yılı yüksek enflasyona rağmen ekside kapatan teşvikli yatırımlar, 2025 yılına iyi başlamadı. Ocak ayında teşvik belgesi kapsamında öngörülen sabit yatırım tutarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 44,9 oranında düşüş yaşadı ve 53 milyar 612 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yıl bu oran 92 milyar 347 milyon lira olmuştu. Aynı dönemde öngörülen istihdam ise yüzde 14,2 oranında azalarak 25 bin 512’den 21 bin 870’e geriledi.
Teşvik belgesine bağlanan yatırım sayısı 9 adet 1165 oldu. Bölgesel bazda yapılan değerlendirmede ise mega kentlerin yer aldığı 1. bölgede sert düşüş yaşandı. 3 ve 4’üncü bölgelerde yatırımlarda artış gözlenirken, diğer 4 bölgeye yapılan yatırımlar azaldı.
Son 1 yıllık zaman diliminde Aralık ayı hariç olmak üzere teşvik belgeli sabit yatırım tutarları sürekli önceki yılın aynı dönemine göre gerileme kaydetti. ekonomim'den Hüseyin Gökçe'nin aktardığına göre, bu eğilim 2025 yılının Ocak ayında da devam etti.
Bu yılın Ocak ayında düzenlenen 53 milyar 612 milyon dolarlık yatırım teşvik belgeleri TL cinsinden son 5 yılın en düşük seviyesine karşılık geliyor. 2021 yılı Ocak ayında 73 milyar 219 milyon liralık sabit yatırım öngören teşvik belgesi düzenlenmişti. O tarihten bu yana (2021 Ocak-2025 Ocak) enflasyon yüzde 449,5 olurken, teşvik belgeli yatırımlar TL cinsinden yüzde 26,7 oranında azaldı.
DÖVİZ CİNSİNDEN HESAPLAMADA AZALMA DAHA BÜYÜK
Teşvik belgeli yatırımlardaki azalma, döviz cinsinden yapılan hesaplamada şöyle gerçekleşiyor: Ortalama dolar kuru baz alınarak yapılan hesaplamaya göre, ortalama kurun 7,39 lira olduğu 2021 yılı Ocak ayında 9,91 milyar dolarlık teşvik belgesi düzenlenmişti. Ortalama kurun 35,46 lira olduğu Ocak ayında ise 9,9 milyar dolarlık teşvik belgesi verildi.
Ocakta içinde Ankara, İstanbul, İzmir gibi gelişmiş illerin bulunduğu 1’nci bölgede düzenlenen teşvik belgeleri, geçen yıla göre yüzde 46,7 oranında azalarak, 26 milyar 902 milyon liradan 14 milyar 336 milyon liraya geriledi. Buna karşılık yatırım tutarında anlamlı artışın olduğu tek bölge ise Kayseri, Adana ve Denizli’nin yer aldığı 2’nci Bölge oldu. Bu bölgedeki yatırım geçen yılın aynı ayına göre yüzde 62,3 artarak 11,9 milyar liradan, 19,4 milyar liraya yükseldi.
Bu yıl Ocak ayında yapılan 53 milyar 612 milyon liralık yatırımın 30.2 milyar lirası komple yeni yatırım niteliğindeyken, 21.4 milyar lirası tevsi, 1,9 milyar lirası ise modernizasyon, entegrasyon ve ürün çeşitlendirme yatırımlarından oluştu. Sektörel bazda ise imalat sanayinde 33,6 milyar lira, enerjide 9,1 milyar lira, hizmetlerde 6,8 milyar lira, tarımda 2,1 milyar lira ve madencilikte de 1,8 milyar liralık yatırım yapıldı.
