Gıda fiyatlarındaki artış durdurulamıyor! Açlık sınırı asgari ücreti geçti

Türk-İş gıda endeksi Şubat ayında rekor hızda arttı. Türk-İş verileri gıda enflasyonu açısından öncü gösterge olarak kabul ediliyor.

Türk-İş :

-Açlık sınırı Şubat'ta 4.552,56 TL (Önceki 4.249,95 TL)
-Yoksulluk sınırı Şubat'ta 15.139,90 TL (Önceki 13.843,50 TL)
-Gıda fiyatları Şubat'ta aylık %7,12 (Önceki %3,71)
-Gıda fiyatları Şubat'ta yıllık %66,38 (Önceki %59,67)

Bu rakamlara göre Türkiye’de çalışanların büyük çoğunluğu yoksulluk sınırının altında kaldı. Çalışanların yarısından fazlası ise açlık sınırının altında yaşıyor.

Türk-İş'ten yapılan açıklamada şöyle denildi:

'Gıda ürünlerinde KDV’nin %1’e düşürülmesi 14 Şubat’ta etiketlere yansıdı. Ancak öncesinde yükselmiş olan başta yumurta ve un gibi temel gıda ürünleri ile yükselişi durdurulamayan meyve-sebze fiyatları yüzünden vatandaşın reel geliri bu ayda da geriledi. Özellikle taze sebze-meyve, üretim ve tedarik maliyetlerinin yanında ürün azlığından dolayı cep yakmaya devam etti. Resmi verilere göre gübre ve toprak geliştiricilerin fiyatlarındaki yükseliş %150’yi aştı. Markette ve pazarda sepet tutarı arttıkça zorlanan tüketici, almaktan vazgeçip ürünlerin bazılarını bırakmaya başladı. Akaryakıt, doğalgaz, elektrik gibi enerji giderleri de hane halkı üzerinde büyük bir yük oluşturmaya devam etti.

Rusya ve Ukrayna’dan ithal edilen buğday, arpa, soya, mısır, ayçiçeği gibi ürünlerin tedarikinin bu araştırının hazırlandığı günlerde başlayan askeri operasyon sebebiyle eğer önlem alınmazsa önümüzdeki aylarda ülkemizdeki un, ekmek, yumurta, et ve bitkisel yağların fiyatlarının yükselmesine neden olabileceği uzmanlar tarafından ifade edildi.

TÜRK-İŞ Araştırmasının 2022 Şubat ayı sonucuna göre;

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 4.552,56 TL’ye,

Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 15.139,90 TL’ye,

Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 5.969,80 TL’ye yükseldi.

Un, yumurta, yeşil mercimek, yeşil ve siyah zeytin, reçel, pekmez, baharatlar ile meyve-sebzelerdeki fiyat artışları 14 Şubat itibariyle raflara yansıyan KDV indiriminin etkisini bertaraf ederek gıda enflasyonunun bu ayda da yükselmesine neden oldu.

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonundaki” değişim Şubat 2022 itibariyle şu şekilde gelişti:

Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre % 7,12 oranında gerçekleşti.

Son on iki ay itibariyle artış oranı % 66,38 olarak hesaplandı.

TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Şubat 2022 itibariyle gözlemlenen değişim harcama gruplarına göre şu şekilde oldu:

Süt, yoğurt, peynir grubunda;

Süt, peynir ve yoğurt fiyatlarında KDV indirimi ile fiyatlarda gerileme görüldü. Ayrıca market markalı ürünlerde ilave indirimler olduğu gözlemlendi. Artık raflarda yağlı olarak satılan sütlerdeki yağ oranları %3,3’lerden %2,5’lara kadar geriledi.

Et, tavuk, balık, kurubaklagil, yağlı tohum ürünlerinin bulunduğu grupta;

Dana kıyma, kuşbaşı ve kuzu kuşbaşında KDV indirimin etkisiyle fiyat düşüşleri yaşandı. Balık fiyatları sabit kaldı. Tavuktaki fiyat düşüşü ise %7’den az oldu. Yumurtada %7’nin üzerinde hızlı bir yükseliş gözlemlendi. Bakliyat ürünlerinden yeşil mercimekte fiyat KDV indiriminden de yüksek oldu. Kırmızı mercimek düşerken nohut ve kuru fasulye fiyatlarında %7’nin altında fiyat artışı yaşandı. Bazı bakliyat markaları maliyetleri düşürmek amacıyla ambalajlarını daha ince bir malzemeyle değiştirdi.

Ekmek ve tahıllar grubunda;

Ekmeğin fiyatında bu ay bir değişim gözlemlenmedi. Bu harcama grubunda yer alan gıda kalemlerinden bulgur ve pirinçte fiyat %7’den az arttı ancak un hızlı bir yükselişle %7’den fazla yükseldi. İrmik ve makarna fiyatında azalış tespit edildi.

Taze sebze-meyve grubunda;

Semt pazarlarında maydanoz 3 TL’ye kıvırcık 8 TL’ye, yeşil soğanın kilosu 12 TL’ye yükseldi. Fiyat artışında sera ürünleri liderliği paylaştı; salatalık ve domates 15 TL’ye çıktı. Patlıcan, kabak, biber 20 TL’den satıldı. Sadece havuç ve balkabağının fiyatı sabit kaldı, fiyatı düşen sebze olmadı. Ortalama sebze kg fiyatı 10,74 TL oldu. Portakal ve mandalina fiyatları sabit kalırken semt pazarlarında en çok tercih edilen diğer tüm meyvelerde fiyatlar yükseldi. Fiyatı düşen meyve olmadı. Ortalama meyve kg fiyatı 10,38 TL’ye çıktı. 22’si sebze ve 9’u meyve olmak üzere toplam 21 üründeki fiyat değişimi hesaplamada dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 10,56 TL’ye kadar yükseldi.