Dolarizasyon Tehlikesi: Mahfi Eğilmez'den Türkiye Ekonomisine Kritik Uyarılar

Mahfi Eğilmez'in "Yağmurdan Kaçarken" yazısında dolarizasyon ve Türkiye ekonomisi anlatılıyor. Dolarizasyon, ulusal para yerine yabancı rezerv para tutmak anlamına gelir.

TÜRKİYE'DE DOLARİZASYON ORANI

2001 krizinde dolarizasyon oranı yüzde 57 idi. Bankalardaki her 100 liralık mevduatın 57 lirası yabancı paraydı. IMF programıyla yapısal reformlar uygulandı. 2005'te AB ile tam üyelik müzakereleri başladı. Türkiye’ye 72 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye girdi. 2010'da dolarizasyon oranı yüzde 30’un altına düştü.

YENİDEN YÜKSELEN DOLARİZASYON

AB ile ilişkiler bozuldu, yapısal reformlar geri alındı. Dolarizasyon oranı yeniden yükseldi. Bugün kur korumalı mevduat (KKM) hesapları dahil dolarizasyon oranı yüzde 55,7’dir.

KKM VE MERKEZ BANKASI ZARARI

KKM, Merkez Bankası’nı 2023’te 818 milyar lira zarara soktu. Kuru baskılayarak TL'ye dönüş teşvik edildi. Türkler döviz hesaplarını bozup TL mevduata geçti. Yabancı fonlar carry trade ile Türkiye’de kazanç sağladı.

SABİT KUR REJİMİ VE 2001 KRİZİ

2001 krizi öncesinde sabit kur rejimine geçildi. Bankalar döviz getirip TL’ye çevirerek kazanç sağladı. Kur patladı ve bankalar battı. Türkiye 2001 krizine girdi.

KKM'NİN OLUMSUZ ETKİLERİ

2021’de faizi düşürme politikasıyla KKM devreye sokuldu. KKM başarılı olmadı, büyük bir soruna dönüştü. Döviz hesaplarının bozulup TL'ye dönüşmesi teşvik edildi. Merkez Bankası rezervleri yükseldi, kur düştü. Merkez Bankası döviz satın alarak ihracatçıyı korumaya çalıştı.

GEÇİCİ BAHAR HAVASI

Bugün ekonomik durumda geçici bir iyileşme var. Bu iyileşme yanıltıcı ve tehlikelidir. 2001 krizi öncesine benzer bir durum yaşanıyor. Türk Lirasının güçlenmesi yanıltıcı olabilir. Eğilmez, carry trade ile KKM hatasını düzeltmenin tehlikeli olduğunu vurguluyor.