Bakan Şimşek'ten Dikkat Çeken 'Dolar' Yorumu
Katıldığı CNN Türk canlı yayınında soruları yanıtlayan Şimşek'in açıklamalarından bazı önemli satır başları şöyle:
LONDRA NASIL GEÇTİ?
75 trilyonluk büyük fonlarla görüştünüz. OVP'yi detaylı anlattınız. Yabancının kaygıları artık gideriliyor diyebilir miyiz?
Türkiye'ye ilgi çok büyük. 3 gün boyunca aralıksız toplantılar yaptık. Yatırım fonları, yatırım bankaları, altyapı fonları ile bir araya geldik. İlgi çok yoğundu. 85 üzerinden kurum temsilci gönderdi. 100'den fazla yatırımcı ile yoğun temaslarımız oldu.
Türkiye kişibaşı milli geliri 10 bin doların üzerinde olan yedi ülkeden birisi. Büyük bir piyasa ve ilgi ciddi anlamda büyük. Türkiye'ye karşı algıda da ciddi bir iyileşme var.
KKM'DEN ÇIKIŞ
Bizim programın ana hedefi sürdürülebilir yüksek büyüme, hedefe ulaşırken fiyat istikrarı, yani enflasyonun düşük tek hanelere düşürülmesi, rezerv birikimi ve KKM'den çıkış gibi, birbirini destekleyen bütüncül bir yaklaşım var.
Program önemli bir fırsat içeriyor, bu nedenle bütün kesimlerden, yatırımcılardan ilgi çok yoğun. Önümüzdeki dönemde ilginin yoğunlaşmasını bekliyoruz, çünkü uygulama anlamında programın erken aşamasındayız.
ENFLASYONLA MÜCADELE
Çok güçlü adımlar attık, enflasyonu çıpalayacak eşiklere doğru geliyoruz. İnanıyorum ki programımız, özellikle tüm ülkemize kalıcı, uzun vadeli çözüm üretecek bir program.
Hem parasal, hem miktarsal, hem seçici kredi sıkılaştırmasına gittik, bunu destekleyecek gelir politikalarını ortaya koyduk. Maliye politikasında önleyici tedbirler aldık.
Bir yıl sonraki enflasyonu çıpalayacak, onu bir şekilde yatırımcıları ikna edecek bir para politikası duruşuna geçeceğiz dedik ve o noktada gerekeni yaptık.
DOLARIN YÜKSELMESİ ALEYHİMİZE
Yapısal reformları bir takvime bağladık, öngörülebilir durumda. Küresel faizler yüksek ve yüksek kalacak diye öngörülüyor, bizim gibi ülkeler için bu karşıdan esen bir rüzgar. Para politikası gecikmeli devreye giriyor, bugün aldığımız tedbirlerin etkisi aylar sonra kendisini gösteriyor, sonuçlarını almamız zaman alacak. Doların güçlenmesi aleyhimize, çünkü euro bazında mal satıp ham maddeyi dolarla alıyoruz.
Programın kredibilitesi var, olması yabancılardan bu kadar ilgi olmaz, fon akışına dönüşmezdi. Aylık bazda enflasyonda ciddi momentum kaybı başlayacak. Küresel finansal koşullar sıkışık olsa da iyi bir hikayeniz varsa o zaman yabancı ilgisi oluyor.
ORTA DOĞU'DAKİ GERİLİM
(İsrail-Filistin) Geçici ve sınırlı olmasını temenni ediyoruz, çatışmanın başka bölgelere sirayet etmemesi önemli. Ülkemizde bu program ile ekonomimizin temellerini, bünyesini ve dış şoklara karşı dayanıklılığını güçlendirmeye çalışıyoruz. (İsrail-Filistin) Çatışmanın geçici olumsuz etkisi olabilir.
TCMB'nin ortaya koyduğu bazı makro ihtiyati tedbirler var, rezerv birikimi ile ilgili çalışma devam ediyor, 22 milyar doların üzerinde artış var, net rezervlerde de ciddi artış var, devam edecek, ama piyasa koşullarının el verdiği ölçüde.
Cari açık daralacak, neden daralacak çünkü biz büyümede yeniden dengelenme sürecindeyiz.
BÜYÜME DEVAM EDECEK Mİ?
Büyüme iç talep kaynaklaydı, ihracatı destekleyerek yeniden dengelemeye çalışıyoruz. İhracatçımızın ihtiyaç duyduğu tüm kaynakları seferber ettik. Bankacılık sektöründeki kaynakları, kamunun kaynakları, bütün imkanlarımızı ihracat için seferber ettik.
Dış ticaret açığı ve cari açık azalacak çünkü büyümede dengelenme ithalatı azaltacak.
Bu sene altın ithalatı 30 milyar doların üzerinde, bu negatif reel faizlerden kaynaklanıyor. Para politikasındaki rasyonelleşme ile birlikte altına olan talebin azalacağını düşünüyoruz
GABAR PETROLÜ
Gabar'daki petrol devreye girmeye başladı, 2025 sonunda günlük 100 bin varile varacak, Türkiye'nin ihtiyacının %10'ununu Gabar'dan elde edeceğiz. Önümüzdeki yıllarda petrol, doğal gaz üretimi ile dışa bağımlılığımız azalacak, enerjide yeşil dönüşümle bağımlılığımız azalacak.
Altın ithalatının normalleşmesi ile milli gelire oran olarak başlangıçta en az %1 azaltacak, dolayısıyla cari açığın azalması ile birlikte rezerv birikiminin hızlanacağını düşünüyoruz.
TL'NİN DEĞERİ ARTACAK MI?
Finans dışı reel sektör döviz yükümlülüklerini azalttı. TL'nin bu saatten sonra kalıcı olarak değer kaybı için bir sebep kalmayacak, reel faiz patikasına girmiş durumdayız.
Geriye dönük enflasyona değil, geleceğe dönük enflasyona bakmamız lazım. Dış kaynak noktasında önemli mesafe kaydettik, enflasyonu çıpalayacak bir para politikasına geçiş yaptık.
Yapısal reformlar yapıyoruz, siyasi belirsizlik kalmadı, önümüzde bu programı uygulayacak 4,5 yıldan fazla zamanımız var. Maliye politikasında disiplini sağlıyoruz, bu konuda kararlıyız.
Bünyeyi güçlendirecek, şoklara karşı dayanıklılığı artıracak, orta-uzun vadede yüksek sürdürülebilir büyüme patikasını tekrar tesis edecek bir programdan bahsediyoruz.
TCMB'YE TAM GÜVEN
TCMB'deki ekip çok güçlü, güvenim tam, o konuda tereddüdüm yok. (Enflasyon tahminleri) Suudi Arabistan ve diğer bazı ülkelerin arz kısıtlamasına gitmesiyle petrol fiyatları arttı, bu etkili oldu, buna ek olarak Temmuz ayında programın geçiş dönemine hazırlık anlamında birçok adım attık, bir taraftan kuru serbest bıraktık , bütçeyi düzeltmek için tedbir aldık, seçim öncesi verilen ücret artışları sözleri yerine getirdik.
TCMB'deki arkadaşların birikimi çok önemli, kendilerine %100 güveniyoruz, kısa sürede revizyona gidilmesi soru işaretleri oluşturdu, %65 hedefi geçerli, bu tahminleri TCMB yapıyor, hedeflerimiz ortak, 2024, 2025 ve 2026 hedeflerini OVP çerçevesinde birlikte verdik, verilerle revizyonlar olabiliyor, TCMB'nin ukdesinde olan bir konu.
ENFLASYON DÜŞÜŞ BAŞLAYACAK
Enflasyonda momentum kaybı aylık bazda önümüzdeki birkaç ay içinde başlayacak. Para politikasında aldığımız tedbirler gecikmeli yansıyacak, baz etkisi var, bu nedenle geçiş dönemi olacak.
Esas yıllık bazda kalıcı yüksek dozda dezenflasyon Haziran'dan itibaren başlayacak.
Altını çizmek istiyorum, enflasyonu kalıcı bir şekilde düşürmekte hükümetimiz, Cumhurbaşkanımız kararlı, çünkü enflasyon yüksek, sürdürülebilir büyümenin önündeki en büyük engeldir.
Geçmişte hükümetlerimiz enflasyonu tek haneye düşürdü ve uzun süre orada tuttu, ülkemizin kalkınmasına ivme kazandırdı, önümüzdeki dönemde aynı kararlılığı göstereceğiz, sadece sonuçları göstermemiz biraz zaman alacak.
EMEKLİLERE ZAM NE ZAMAN?
Önümüzdeki dönemde emeklilerimizi tabii iki önceliklendireceğiz, ama enflasyonu tek haneye indireceksek gelirler politikamızın da buna uygun olması gerekiyor, öteki türlü bir sarmala giriyorsunuz, bu kısır döngüyü kırmamız lazım, bu kısırdöngüyü para politikasını rasyonelleştirerek, mali politikası ile yapacağız.
GELECEK ZİYARETLER
BAE ile 50,7 milyar dolarlık çerçeve program açıklandı, burada ülkemizin önceliklerini programı şekillendirdik, 27 milyar doları yenilenebilir enerjiye gidecek, yeşil dönüşüm, dışa bağımlılığı ve cari açığı azaltmak için en önemli konu.
1-2 hafta içinde Abu Dabi, Doha Riyad ve Riyad'ı ziyaret etmeyi planlıyorum.