2 Nisan boykotunun sonuçları ortaya çıktı
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP'nin Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması ve tutuklanmasıyla başlayan protestoları, üniversite öğrencilerinin çağrısıyla tüketim boykotuna dönüşmüştü. Çağrıya CHP Lideri Özgür Özel'in de destek vermesi ile 2 Nisan günü ülke genelinde boykot düzenledi. Boykot günü ülke genelindeki harcama tutarı ise merak konusuydu.
Anadolu Ajansı (AA), Bankalararası Kart Merkezi (BKM), verilerinden derlediği verilere dayandırdığı haberinde boykotun gerçekleştiği 2 Nisan gününde harcamaların arttığını servis etmişti.
Ancak veriler incelendiğinde durumun AA'nın aktardığı gibi olmadığı ortaya çıkmıştı.
2 Nisan boykotunun ekonomiye etkisi tartışma yaratırken, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), boykotun etkilerini analiz etti.
2 Nisan 2025'te gerçekleşen alışveriş boykotunun ekonomik etkilerinin dijital ödeme sistemleri üzerinden analiz edildiği çalışma TEPAV uzmanları Gülbin Şahinbeyoğlu ve Merve Dündar tarafından kaleme alındı.
Çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayınlanan, kredi kartı harcamaları ve Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST) verilerinin analiz ile hazırlandı.
Çalışmada, kredi kartı ve banka kartı verileri haftalık bazda yayımlandığından bu karşılaştırmada haftalık verilerin kullanıldığı ve ilgili haftadaki diğer gelişmelerin de göz önünde bulundurulduğu belirtildi. Günlük bazda yayımlanan FAST işlem verilerinin ise 2 Nisan 2025 tarihli işlemlere odaklı bir karşılaştırma olanağı sundu kaydedildi. TEPAV raporda, FAST verilerinin kartlı harcama verileri ile yapılan analizi tamamlayıcı nitelikte olduğu vurgulandı.
Raporda şu bulgular paylaşıldı:
2 Nisan boykot gününü içeren haftada kartlı harcamaların işlem adedi, ilk üç ayın ortalamasının yaklaşık yüzde 10 altındadır. Market ve alışveriş merkezleri işlemlerinde bu oran yüzde 12,2’ye çıkmaktadır.
Diğer taraftan, geçen yılın Ramazan Bayramı haftasına göre karşılaştırıldığında, kartlı harcamaların işlem adetlerinin seyahat ile ilgili kalemlerde yüksek olduğu, diğer harcamalarda daha düşük gerçekleştiği görülmektedir.
Diğer taraftan, boykot gününe özel karşılaştırmalara imkân tanıyan FAST transferlerinde geçen yıl Ramazan Bayramı sonrasındaki ilk iş gününe kıyasla yüzde 37,7 oranında daha az işlem yapılmıştır. Elektronik ticaret amacıyla yapılan transferlerde bu oran yüzde 58,7’ye ulaşmaktadır.
(FAST işlemleri) Şubat ve mart aylarının ilk iş günlerine kıyasla da yüzde 10’un üzerinde daha az işlem gerçekleşmiştir. Benzer şekilde, bu günlerde de elektronik ticaret amacıyla yapılan transferlerde düşüşler daha belirgindir.
Sonuç olarak, kredi kartı ve banka kartı harcamaları ile FAST transferlerinde gözlemlenen düşüşler, alışveriş boykot eyleminin yalnızca bir sosyal medya kampanyası olmadığını, ölçülebilir ekonomik etkiler yaratabileceğini göstermektedir."
Dünya Gazetesi'nin aktardığına göre çalışmanın sonuç kısmında ise şunlar kaydedildi:
"Kartlı harcamalar istatistiklerinin haftalık bazda olması, 2 Nisan boykot gününe odaklı detaylı analizi kısıtlamaktadır. Diğer taraftan, boykot gününün uzatılmış bayram tatili haftasına denk gelmesi ve yıllık gelir vergisi gibi zorunlu ödemelerin olduğu ayın ilk iş günü olması da sağlıklı karşılaştırma yapmayı engellemektedir. Bu nedenle, alternatif dönemler ve tarihler ile karşılaştırmalar çeşitlendirilmiş ve harcama/transfer grupları bazında değişimler özetlenmiştir"
