Mustafa K. Erdemol
Uzaydaki Yarışı Kazandı... Hindistan’ın Yakıtı Yoksullardan
Hindistan uzaydaki son başarısıyla herkesi şaşırttı ama bu ülkeyi yakından takip edenler bunun aslında bir sürpriz olmadığını biliyor. 2014 yılında yolladığı araçla ilk denemesinde Mars'ın yörüngesine giren ilk ülke de olmuştu. Yakın bir zamana değin adı açlıkla, doğa felaketleriyle, çok ölümlü tren kazalarıyla anılan Hindistan artık o eski ülke değil. Yoksulluk yine var ama son yıllarda azaltmayı başardı.
Uzayda öne geçti
Geçen hafta ABD;mso-spacerun:yes'> Günler önce bir Rus uzay aracı aynı bölgeye inmeye çalışırken düşerek parçalanmıştı bilindiği gibi. Bu şu açıdan önemli; bilim insanlarının su izleri keşfetmesinin ardından iki ülke o bölgeye insansız bir uzay aracı yerleştirmek için yarışıyordu. Su elementleri, yani hidrojen/oksijen roket yakıtının temel bileşenleri, bu nedenle Ay'da bunların toplanması uzay araçlarına daha fazla keşif görevi yapmaları için yakıt sağlayabilir. Ay'da su bulunması aynı zamanda astronotların uzayda uzun süre kalmalarına da yardımcı olabilir. İçilecek bir su var ne de olsa. Dahası yiyecek için sebzelerin yetişmesini de sağlar.
Bu nedenle Ay’ın Güney Kutbu’na inmek son derece önemli. Ay’da suya erişme ihtimali ABD, Çin, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), Hindistan gibi ülkeler arasında bir yarış konusuydu. Bu yarışı Hindistan kazanmış görünüyor.
1,4 milyar nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan uzay alanında giderek önemli bir oyuncu haline geldi artık. Bu görevi tam yirmi yıldır planlanıyordu ülke. Dönemin Başbakanı Atal Bihari Vajpayee, 2003 yılındaki Bağımsızlık Günü konuşmasında Hindistan'ın Ay'a gitme hedefini açıklamıştı. İlk görev beş yıl sonra Hindistan Uzay Araştırmaları Merkezi’nin (ISRO) bir gemiyi 312 gün boyunca Ay'ın yörüngesine başarıyla yerleştirmesiyle gerçekleşti. Daha sonra ISRO, 2019'da bir gezgin aracı indirip konuşlandırmayı denedi, ancak yazılımdaki bir hata iniş yapan uzay aracını ile gezgin aracının düşmesine neden oldu. ISRO, üçüncü (son) yolculukta Chandrayaan-3 için iniş makinesine daha güçlü bacaklar eklemek, bir motoru çıkarmak, enerji sağlayan güneş panellerini uzatmak da dahil olmak üzere aracın teknolojisini sağlamlaştırdı.
Japonya’yla birlikte
ISRO'nun gelecekteki uzay planları büyük ölçüde ay etrafında dönüyor. Hindistan Japonya ile ortak bir uçuşa da hazırlanıyor. İki ülke ilk olarak 2017 yılında birlikte çalışma konusunda anlaşmıştı. Japonya, Ay'ın güney kutbunu keşfedecek olan insansız fırlatma aracı ile bir gezgin aracı sağlayacak. Fırlatma için belirlenmiş bir tarih yok henüz.
Hindistan da Ay'a insanlı bir uzay aracı göndermek istiyor tabii. Bunu şu ana kadar sadece ABD yapabilmişti. Üç yolcu taşıyabilecek geminin başlangıçta 2021'de fırlatılması planlanıyordu, ancak gecikmeler bu tarihin ertelenmesine yol açtı. Hindistan'ın bilim ile teknolojiden sorumlu Devlet Bakanı Jitendra Singh geminin 2024 yılında havalanmasını istiyor ancak güvenlik testi için önce iki insansız uzay gemisi göndermeyi planlıyor. Yolcularla birlikte başarılı bir iniş, Hindistan'ı ABD'den sonra böyle bir operasyonu tamamlayan ikinci ülke yapabilir.
New York Times Hindistan'da en az 140 kayıtlı uzay girişimi bulunduğunu yazmıştı bir ara. ISRO'nun bütçesi geçtiğimiz mali yılda 1,5 milyar dolardan azdı, özel uzay sektörü şu anda 6 milyar dolardan fazla değere sahip. Bu arada Hindistan’ın bu hayanlık verici başarısı kâr amacı gütmeyen özel şirketlerin uzay araştırmalarında dikkatleri üzerine çektiği bir döneme denk geliyor. Elon Musk'ın SpaceX şirketinin Mars'a insan gönderme hedefi var örneğin. (NASA şu anda insan ekiplerini uzaya göndermek için tamamen SpaceX roketlerine güveniyor).
Başarının diğer yüzü
Kızacak birileri ama söyleyeyim; tabii ki heyecanlandırıcı ancak uzaydaki rekabetin dünyadaki sorunları gölgede bırakmak gibi olumsuz bir tarafı var. Ayrıca yeryüzünde de etkili olan ya da ileride etkili olacak güçlerin savaş alanı da olabilir. Hindistan’ın uzayda büyük başları kazandığı dönemde ülkede resmi olarak artık yasaklanmasına rağmen iğrenç kast sistemi sürüyor hala. Tamam düşüş görülüyor ama hala yoksul bölgeler var. Din, etnisite kaynaklı çatışmaların ardı arkası kesilmiyor ülkede. Tecavüzler,tabii ki felaketler ile insan kaynaklı facialar yaşanmaya devam ediyor.
Hindistan bu sorunları çözmeye harcasaydı keşke parasını, geleceği daha parlak olurdu. İkisini birden yapabilir diyenlere kulak asmayın, uzaya para harcamak için “yerde“ milyonların kemer sıkması gerekiyor.
Ülkede sorunlar dağ gibi yani.
Hindistan bunlardan uzaya kaçarak kurtulamaz.