Reuters: Türkiye Libya'da inşa faaliyetlerine başlamaya hazır
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve MİT Başkanı Hakan Fidan'dan oluşan heyet, çarşamba günü sabah saatlerinde Libya'nın başkenti Trablus'a gitmişti.
Heyet, Birleşmiş Milletler'in meşru kabul ettiği Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) temsilcileri ve Başbakan Fayez el Sarrac'la bir araya geldi.
Görüşmelerde enerji, inşaat ve bankacılık alanında işbirliği konularının ele alındığı bildirildi.
İsminin açıklanmasını istemeyen yetkiliye göre, Türk şirketlerinin Libya'da yaptıkları işler için geçmiş dönemlerden kalan alacaklarının ödenmesi konusu da gündemdeydi.
UMH'ye bağlı ordu, 4 Haziran'da Trablus'un General Halife Hafter'e bağlı birliklerden tamamen temizlendiğini duyurmuştu. Aynı gün Sarrac Ankara'ya giderek Erdoğan'la görüşmüş; iki lider, işbirliğinin artacağını duyurmuştu.
"Enerji alanında işbirliği de konuşuldu"
Yetkili, Türkiye heyeti ile UMH'nin enerji alanında işbirliği de konuştuğunu söyledi. Buna göre, Libya'daki enerji kaynaklarının dünya pazarlarına ulaşması ve "akla gelebilecek her türlü projede" işbirliğinde Türkiye'nin Libya'ya nasıl yardımcı olacağı masaya yatırıldı.
Yetkili, "Ülkenin çoğu bölgesi yıkıntı halinde, ciddi bir altyapı ve üstyapı ihtiyacı var. Türk şirketleri bu çalışmalara hızla başlayabilir" diye konuştu.
Reuters, inşaat alanında bir yetkilinin Ocak ayındaki açıklamasına dayanarak, Türkiye'nin geçen yıl Kasım ayında UMH'yi resmen desteklemeden önce de, Türk inşaat şirketlerinin geçmişte Libya'da 16 milyar dolarlık projelerde yer aldığı, bunların 400-500 milyon dolarlık kısmının ise henüz başlamamış olduğunu yazdı.
Yetkili, Türk enerji şirketi Karadeniz Power'ın gemilerini kullanarak Libya'nın çatışmalar nedeniyle süren enerji açığını kısmen giderebileceğini söyledi.
Reuters, bir başka Türk kaynağın ise Ankara ve UMH'nin ayrıca Trablus'ta banka sisteminin yeniden kurulmasına yardımcı olmak amacıyla Türk danışmanlar gönderilmesi konusunda da konuştuklarını bildirdi.
Ziyaretin yapıldığı gün BBC Türkçe'ye bilgi veren bir üst düzey güvenlik yetkilisi, "Bu ziyaretlerin devamında hedeflenen, ikili bakanlar kurulu toplantılarının yapılması ve uzun vadeli ikili ticaret ve ekonomi anlaşmaları yapılması. Maliye Bakanımızın da Trablus'a giden heyette yer alması bu açıdan önemli" demişti.
Çavuşoğlu: Hafter masada olmamalı
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, ziyaretin hemen ardından Perşembe günü CNNTürk'te katıldığı bir programda, Libya'da atelkes sürecinin konuşulacağı masada General Halife Hafter'in yer almaması gerektiğini söyledi:
"Artık Hafter'in hiçbir geçerliliği yok. Zaten meşruiyeti yoktu. Bundan sonra, Hafter gibi bir darbecinin, 'ateşkes yerine ülkeye, yönetime el koydum' diyen bir kişinin masada olmaması gerekir. Bundan sonra muhatap alınmaması gerekiyor."
"Hafter ve onu destekleyenler yüzünden ateşkes girişiminin başarısız olduğunu" söyleyen Çavuşoğlu, "Güç dengesini biz sağladık. Biz olmasaydık bu savaş 10 sene daha sürebilirdi" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bir önceki hafta, TRT'ye verdiği röportajda Hafter'in sürecin dışına itilebileceğini söylemişti.
Hafter'in bağlı olduğu Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'nin başkanı Akile Salih İssa, Nisan ayı sonunda ülkedeki farklı grupların bir araya gelip görüşmesini ve yeni bir hükümet kurulmasını önermişti. Bunun üzerine Hafter, Salih'in bu açıklamasıyla aynı gün bir açıklama yaparak ordunun komutanı olarak yönetimi ele aldığını açıkladı. Yetkiyi Tobruk parlamentosundan değil ordudan aldığını duyurarak Akile Salih İssa başkanlığındaki meclisin yetkilerini önemsemediğinin mesajını verdi.
Cumhurbaşkanının Libya Özel Temsilcisi Emrullah İşler, ziyaretten iki gün önce verdiği bir röportajda "Akile Salih'in Hafter'in yerine siyasi müzakerelerde yer alması gerektiğini" söylemişti. Ardından özel temsilcilik görevinden alındı. Ancak görevden alınmasının sebebi açıklanmadı.
Çavuşoğlu, röportajda, Akile Salih için "Meclisten kaç kişi kaldı yanında? Milletvekillerinin çoğu Trablus'a geçti, çoğu onun yanında değil. Bu neyi gösterir? Mecliste bile o birlikteliği sağlama kapasitesinde değil" ifadelerini kullandı.
Libya'dan bir heyet Türkiye'ye gelecek
Çavuşoğlu, önümüzdeki günlerde Libya'dan bir heyetin Türkiye'ye geleceğini de söyledi.
"Meşru Libya yönetimine desteğimizi tüm dünyaya göstermek için gittik" diyen Çavuşoğlu ziyaret sırasında gündeme gelen konuları şu şekilde aktardı:
"Siyasi süreçle somut adımlar atılacak mı? Meşru yönetimle bunları görüşmemiz gerekiyordu ve görüştük. Libya ile başka ilişkilerimiz var. Deniz yetki alanları ile ilgili bir anlaşmamız oldu. Bu zenginlikleri birlikte nasıl yapabiliriz, bunları konuştuk. İstikrara kavuşturulan bölgelere firmalarımız döndürülebilir mi? Ekonominin tüm boyutlarını görüştük. Tüm konuları bir güne sığdırdık. Kapsamlı ve verimli görüşmeler gerçekleştirdik."
