Merkezde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler yetkilileri yer aldı. Merkezin açılışını ise Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar yaptı. Ukrayna’dan yapılacak olan tahıl sevkiyatına ilişkin geçtiğimiz Cuma günü İstanbul'da atılan imzanın ardından bugün İstanbul'da tahıl sevkiyatı üssü açıldı.

Milli Savunma Üniversitesi içerisinde kurulan Müşterek Koordinasyon Merkezi’nde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler(BM) yetkilileri yer aldı.

Merkez önünde tören mangasını selamlayan Akar, daha sonra merkezi ziyaret etti. Burada görev alan Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) temsilcileri ile sohbet ederek bilgi alan Akar, tören öncesi Rusya ve Ukrayna temsilcilerinin çalışma odalarına ziyarette bulundu.

Bakan Akar, burada yaptığı konuşmada, İstanbul'un kıtaların buluşma noktası olduğunu, merkezin tüm dünya için özel bir anlam taşıdığını ve tamamen insani amaçlar doğrultusunda çalışacağını, bu merkezde katılımcılarla bir arada olmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyledi.

'Ciddi bir güvenlik riski'

Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışmanın, enerji ve gıda krizini arttırdığına değinen Akar, "Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık üçte biri Rusya ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna'dan çıkarılamayan tahıl sorununun devam etmesi, başta Ortadoğu ve Afrika olmak üzere küresel anlamda hem açlık hem de düzensiz göç nedeniyle ciddi bir güvenlik riski oluşturmaktadır. Dolayısıyla Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde ve belki de daha önemlisi kısa zamanda ihtiyaç sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur" diye konuştu.

'Görüşmelerde kırmızı hat teşkili kararlaştırıldı'

Bakan Akar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ile görüşerek bu sorunun çözümü için inisiyatif aldığını vurguladı. Sorunun çözümü noktasında bakanlar seviyesinde de birçok görüşme yapıldığını, bu görüşmelerde kırmızı hat teşkili kararlaştırıldığını dile getiren Akar, şöyle devam etti: "Bu kararlar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş, görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla yoğun temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz'da İstanbul Kalender Kasrı'nda ilk kez dörtlü toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır. Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar bazı ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara rağmen Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Putin, Sayın Zelenskiy ve Sayın Guterres'in gösterdikleri irade neticesinde 22 Temmuz'da imzalanan antlaşma ile metinle sonuçlanmıştır. Müşterek Koordinasyon Merkezi, içinde bulunduğumuz Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına başlamıştır."

'Mayın temizleme konusunda ihtiyaç bulunmamaktadır'

Merkezde yapılacak çalışmalara ilişkin bilgiler veren Bakan Akar, mayın temizleme konusunda herhangi bir ihtiyaç bulunmadığını ifade ederek, "Merkezin vazifesi, Ukrayna'dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yujniy limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM'den 5'er temsilciden oluşmaktadır. Sahada bu merkezle ilişkili herhangi bir askeri unsur mevcut değildir. Bu merkez, girişime dahil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, uydu, internet ve diğer muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye'deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacak ve ona göre icraatta bulunulacaktır. Ancak şu aşamada bu konuda, mayın temizleme konusunda herhangi bir ihtiyaç bulunmamaktadır. Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecek, yenilenecektir. Bu merkez ayrıca Karadeniz'deki tüm ticari gemilerin hareketlerini milli altyapımız, Türkiye'nin sahip olduğu milli altyapı ve diğer imkanlarla izleyebilecek, diğer kurum ve kuruluşlarla birebir görüşme yapılabilecektir" ifadelerini kullandı.

Bakan Akar, merkezdeki personellere çalışmalarında başarı dileyerek, Rusça, İngilizce, Ukraynaca ve Türkçe teşekkür etti.

Ne olumuştu?

Dünyayı etkisi altına alan ve büyük bir endişe yaratan gıda krizi çözümü için Tahıl Sevkiyatı Anlaşmasının imza töreni Ukrayna, Rusya tarafları, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Guterres'in katılımıyla 22 Temmuz'da İstanbul'da gerçekleştirilmişti. Sözkonusu anlaşmayla birlikte İstanbul'da Müşterek Koordinasyon Merkezi kurulması kararı alınmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuştuğu Eyüpsultan Meydanı'nda düzenlenen "41 Ayda 41 Eser Toplu Açılış Töreni"nde gerçekleştirilen Tahıl Sevkiyatı Anlaşması imza törenine ilişkin, "Hububat meselesiyle alakalı sıkıntıları aşarak imzalar atılacak, bu imzalarla birlikte dünyaya müjdeyi vereceğiz" demişti.

Tahıl krizinde çözüm: İstanbul'da koordinasyon merkezi kurulacak