Dalağımız, sol göğüs kafesinin hemen altında bulunan bir organ olarak ifade edilmektedir. 8 ile 11. kaburga kemikleriyle örtülmüş olan, normal bir yetişkinde 100-150 gram ağırlığındaki bir organdır. Diyaframın altında yapışık biçimde yerleşen dalak, mide, kalın barsak, pankreas ve sol böbrek ile yakın komşuluk içindedir. Dalak, travmayla kolay yaralanabilen bir organdır.

Dalağın görevleri nelerdir?

300-350 litre kanın geçtiği dalak, kanı mikroorganizmalardan temizlemektedir. Kanın içinde var olan mikroorganizmalar dalağa gelir dalak da bunları etkisiz hale getirir. Bu duruma ek olarak dalak anne karnındaki bir embriyoda kana kırmızı rengini veren alyuvar üretimini üstlenir; yetişkinde ise bu görevi kemik iliği gerçekleştirmektedir.

Bağışıklık sistemi için önemli olan akyuvarların bir kısmı da dalak tarafından üretilir. Ayrıca dalak kan depolar; kişi çok enerji sarf etmek durumunda kalırsa dalaktan takviye gerçekleşir. Bunların yanında dalak vücuda zarar verecek antijenleri zararsız hale getirecek antikorları üretir.

Dalak neden alınır?

Dalağı ilgilendiren pek çok hastalık bulunmaktadır. Bu hastalıkların en büyük bölümünü hematolojik hastalıklar oluşturmaktadır. İdyopatik trombositopenik purpura yani ITP hastalığında; trombositler dalakta yıkıldığından trombosit sayısı düşmektedir. Kanama sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu sorunla beraber hastalar çok küçük darbeler alsalar bile vücutta derin morluklar olabilmektedir.

İlaç tedavisine yanıt alınamayan, ilaç tedavisi sonrası tekrar eden,yan etkiler nedeniyle ilaç kullanamayan ITP’li hastalarda, dalak alınmalıdır. Ayrıca hemolitik anemi yani alyuvarların yıkılmasıyla seyreden ve ileri düzeyde kansızlığa neden olan hastalıkta da dalağı almak gerekebilir. Bunun dışında herediter sferositoz, orak hücreli anemi, talasemi, lenfoma, lösemi, trafik kazası-yüksekten düşme-kurşun ya da bıçakla yaralamada dalağın yaralanması, dalak kistleri, dalak atar damarı anevrizmaları ya da dalak enfarktüsü gibi durumlarda dalağın alınması gerekebilir.

Dalak neden büyür?

Bazı hastalıklara bağlı olarak dalak büyümesi meydana gelebilir. Dalak bu hastalıklar nedeniyle o kadar büyür ki batın içini doldurabilir. Bazı viral enfeksiyonlar, bakteriyel endokardit ve diğer bakteriyel enfeksiyonlar, bazı paraziter hastalıklar(sıtma) ve siroz gibi karaciğer hastalıkları, hemolitik anemiler, lösemiler, lenf kanserleri, gaucher ve niemann-pick gibi metabolizma hastalıkları ve portal ven trombozu dalak büyümesine neden olabilir.