Türkiye’nin kader seçimine çok kısa bir süre kaldı. Seçime kadar olan süreçte ben de yazılarımla halktv.com.tr yazarları arasına katılıyorum. Bazen röportajlarımla bazen izlenim yazılarımla sizlerle burada buluşacağım. Seçime kadar ekranda Sözüm Var programında ayrıntıları ile konuşamadığımız konuları, notları burada paylaşacağım. Tarihe not düşmek önemli. İlerde bu günleri hatırlamamız gerektiğinde dönüp bakacağımız notlar olsun istiyorum.

İlk yazımı TİP Milletvekili Sera Kadıgil ile yaptığım röportaja ayırıyorum. Emek ve Özgürlük İttifakı’nın bileşeni Türkiye İşçi Partisi neden ortak listeyle değil de ittifak içinde kendi ismiyle, listesiyle seçime giriyor? Bu karar seçimi riske atmaz mı? HDP’nin oylarını bölmez mi?

Emek ve Özgürlük İttifakı‘nın seçmeni seçimin sonucunu belirleyecek kadar önemli. O zaman TİP ne yapmaya çalışıyor? Son günlerde TİP’e yönelik eleştiriler arttı. Yukarıda sorduğum sorular ve daha fazlası soruluyor.

Ben Sera Kadıgil'e sordum o da anlattı.

Şirin Payzın: Biraz kafamız karıştı. Sizi çok sert eleştirenler de var. Anlamaya çalışıyoruz. Hesabınız nedir?

Sera Kadıgil: Ben 10 senedir d’hondt sistemi, seçim işleri ve seçim güvenliği üstüne çalışan bir hukukçuyum. AKP-MHP’nin seçim sisteminde yaptığı değişiklikler ilk komisyona geldiğinde “bu değişiklikler sadece kendilerine yarayacak değişiklikler, illerin çoğunda ortak liste ile seçimlere gitmek zorunda kalacağız“ diye ilk ben söyledim. Yani ortak liste zorunluluğu görmediğimiz, yadsıdığımız bir şey değil. Pek çok simülasyon var biliyoruz. Gelen eleştirilere ne kızıyoruz ne alınıyoruz. Şunun farkındayız; Herkes çok kaygılı, seçim tehlikeye girer mi diye endişeli bunu da çok iyi anlıyoruz. Ancak bazı eleştiriler doğru yerden değil. Eğer 81 ilin 81’inde de TİP ve HDP ayrı ayrı listelerle girse anlamlı hale gelecek çok sayıda simülasyon dolaşıyor ama realite bu değil.

Ne yaptığımızı özetlersek;

HDP’nin zaten çok güçlü olduğu, Cumhur ittifakı ile kıran kırana mücadele ettiği iller yani Güneydoğu ve Doğu Anadolu illeri. Biz buralarda ayrı listeyle, kendi adayımızla seçime girmeyeceğiz. Yani TİP pusulada olmayacak. Bu illerde zaten tek liste gidecek, olan tüm gücümüzle Yeşiller Sol Parti’ye destek vereceğiz. Bu illerde TİP olarak seçime girme talebimiz yok ve hiçbir zaman olmadı. Yani HDP’nin daha önceki seçimlerde birinci çıktığı illerde zaten tek liste Yeşil Sol Parti girecek. Ayrıca birinci olmadığı ama güçlü olduğu, milletvekili almaya çok yakın olduğu illerde , ayrıca bir milletvekilini az farkla kaçırdığı batıdaki bazı iller de mesela Aydın mesela Manisa. Bu illerde Yeşil Sol Parti’nin ciddi bir potansiyeli var. Biz buralarda da girmiyoruz. Bu gibi illerde de TİP pusulada olmayacak, Yeşiller Sol Parti tek liste olarak seçime gidecek, biz de koşulsuz destekleyeceğiz.

Şirin Payzın: Peki nerede ve niçin girmek istiyorsunuz o zaman?

Sera Kadıgil: Bizim açımızdan oy potansiyelimiz olan büyükşehirler var. Gördüğümüz potansiyel de şudur. Somut örnek vererek anlatmak istiyorum. HDP’nin İstanbul 3.bölgede 5 milletvekili var. Biz bunun 6 hatta 7 olmasını umut ediyoruz bu seçimde. Ama biz TİP olarak da, HDP’nin mevcut potansiyelinden alarak değil, kendi potansiyelimizle ayrıca 1 milletvekili daha kazanabileceğimizi görüyoruz bu bölgede. Yani HDP’nin 5 sandalyesinden biri TİP’e geçsin değil amacımız, olamaz. O sandalyeleri HDP zaten kazanıyor, buna ek olarak biz de TİP olarak 1 milletvekili çıkartalım. Çünkü TİP’in de geçtiğimiz 5 senede oluşan bir oyu, potansiyeli var. Bunu görüyoruz, hissediyoruz, araştırmalar da bunu gösteriyor. Biz bu vesileyle ittifakımıza 1 vekil fazladan katmak istiyoruz. Derdimiz bu.

Şirin Payzın: Başka nereler var örnek verin lütfen ?

Sera Kadıgil: İstanbul’un tamamında milletvekili çıkartabileceğimiz görüyoruz. İstanbul’un üç seçim bölgesinde gireceğiz. Ayrıca Ankara ve İzmir’in bazı bölgelerinde girip, HDP’nin sandalye sayısını etkileyebileceğimiz bölgelerinde ise girmeyeceğiz. Bazı büyük şehirlerde HDP’nin oyuna zarar vermeden ittifaka 1 sandalye daha kazandırıyoruz. Hatta belki 2. Ama bu şehirlerin sayısı zaten 5’i 6’yı geçmiyor.

Şirin Payzın: Sadece 5 ilde TİP kendi ismi, logosuyla pusulada yer alacak doğru mu?

Sera Kadıgil: 6 ya da 7 sanıyorum. İttifakımızla en doğruya ulaşmak için yaptığımız görüşmelerimiz devam ediyor. Ancak TİP’in ya da herhangi bir partinin sadece bir ilde bile olsa kendi ismiyle pusulada yer alabilmesi, seçime katılabilmesi için yasaya göre en az 41 ilde seçime girmesi gerekiyor. Yani en az 41 ilde kendi ismimizle pusulada olacağız. Ama şimdilik iddialı olduğumuz il sayısı 6 ya da 7. Ayrıca 41 ili tamamlamak için girmek zorunda olduğumuz diğer illeri ise şöyle belirledik. Bir önceki seçim sonuçlarına göre ne HDP milletvekili çıkarmış ne de bu seçimde TİP’in milletvekili çıkarma ihtimali var. Dolayısıyla bu illeri de ittifakımızla değerlendirip HDP’nin sandalye sayısını etkilemeyecek biçimde seçiyoruz. Ayrıca CHP’nin kıl payı farkla vekil çıkardığı bazı illerde de muhalefetten sandalye kaybına yol açmamak adına yine seçime girmeyeceğiz.

Şirin Payzın: Hangi illerde HDP’nin vekil çıkarması imkansız ama siz bir ihtimal oy alabileceğinizi düşünüyorsunuz?

Sera Kadıgil: Oy almaktan ziyade mesele sandalye sayısına zarar vermemek aslında. Mesela Bayburt. Mesela Gümüşhane. Mesela Aksaray. Biz buralarda 41 ilde olma zorunluluğu olduğu için pusulada yer alacağız. HDP’nin de çok oyu ya da sandalyesi yok bu illerde, dolayısıyla HDP’ye herhangi bir zarar vermiyoruz. Benzer şekilde CHP’ye de. Bir de farklı tabanlardan beslenme imkanı olan ve HDP’nin vekili olmayan iller var. Edirne, Kırklareli gibi. Buralarda da ittifakımıza bizim vesilemizle de fazladan oy taşıyabiliriz diye düşünüyoruz.

Ama mesela başka bir il Kocaeli. İşçi şehri. Görece güçlü olduğumuz bir il. HDP‘nin geçen seçimde çıkardığı 1 milletvekili var. Biz seçime girersek HDP’nin (Yeşil Sol Parti) o 1 sandalyesine bir şey olur mu endişemiz vardı. O yüzden Kocaeli’nden çekiliyoruz. Orada mütevazı da olsa bir karşılığımız var ama seçime girmiyoruz. Ne olur ne olmaz, ittifakımızın sandalye sayısına zarar vermeyelim diyoruz. Küçük kentleri de metropolleri de böyle detaylı çalıştık. İzmir’in bir bölgesinde ittifakımıza zarar gelmesin diye girmeyeceğiz mesela. Ama Muğla’da iyi bir örgütümüz ve adayımız var mesela, orada seçime gireceğiz ve umarım kendisini meclise göndereceğiz.

Şirin Payzın: HDP değil ama bu sefer de CHP’den de oy alacağınız biçin risk yok mu bazı illerde?

Sera Kadıgil : İl il D’hont hesaplarını kendimiz yaptık. Uşak’ın oylarına kadar hesapladık mesela. CHP’nin 1 milletvekili var bölgede. Yeşiller Sol bu seçim çıkarabilir mi milletvekili? Pek olası görünmüyor. Girersek ittifakımıza zarar verir miyiz bu nedenle vermeyiz. Peki biz aday gösterirsek CHP’ye zarar verir miyiz? Bütün bunlara tek tek baktık. Uşak’ta hem vekil çıkaramayıp hem CHP’yi olumsuz etkileyerek AKP’ye sandalye kaptırma ihtimalimiz olması için almamız gereken oy bizim için çok yüksek bir oy mesela. Bu nedenle Uşak’ta seçime girdiğimizde ne ittifakımıza ne de muhalefetteki bir sandalyeye zararımız dokunuyor. Ama mesela Burdur. Burdur’da milletvekili çıkarma ihtimalimiz yok. İttifak olarak da yok. TİP olarak da yok. Ama 2018 seçimlerinde Burdur’da çok az bir oyla seçildi Mehmet abi (CHP milletvekili Mehmet Göker) Şimdi biz oradan aday çıkarırsak ittifakımızı değil ama CHP’yi olumsuz etkileyebiliriz çünkü oy farkı çok az. Bu kadar stratejik hesaplıyoruz ve misal böyle kimi illerde de seçime girmiyoruz.

Şirin Payzın: Peki ama 5-6 ilde kendi adayınızı çıkartmak için kanunen mecburen pusulada 41 ilde isminiz (TİP) pusulada yer alacak .Geçen seçimde diyelim ki bir ilde HDP aday çıkaramamış ama belki bu seçimde de iddialı değil ama yine de şansını deniyor. Ama 41 il mecburiyeti nedeniyle sizin de isminiz var yanında . Seçmenin kafası karışmayacak mı?

Sera Kadıgil: Seçmenin bunu gözetmesine gerek yok. Biz öyle illerde olacağız ki seçmen TİP’e oy verse de zaten HDP’ye zararı olmayacak. Hem HDP hem de TİP’in olduğu pusulalar HDP’ye oy kaybettirmeyeceğimizi bilakis ittifakımıza fazladan güç taşıyacağımızı hesapladığımız iller. Buradaki asli tartışma büyük şehirler. Büyük şehirlerdeki adaylarımız için de hep birlikte bölge bölge çalıştık.

Şirin Payzın: Esas eleştirilen kararınız bu zaten. Büyükşehirlerden nasıl eminsiniz?

Büyükşehirlerde gösterdiğimiz isimler mesela Meryem Göktepe mesela kanalizasyon işçisi arkadaşım Anıl. Biz bu isimleri TBMM’de görmek istiyoruz. Mesela İstanbul 2. Bölgeden HDP’nin 3 milletvekili var. TİP buradan aday çıkartırsa HDP’nin oyundan çalar mı? Asıl korku bu. Ama bu korku HDP’li arkadaşlarımızda yok elbette. Onlar verileri biliyorlar. Bu korku daha ziyade seçmende olan bir korku. “Ya yeterince oy alamazsanız” ya da “Barajı geçemeyeceksiniz ne kadar oy alırsanız alın oylar boşa gidecek” gibi…Ama bunun basit bir cevabı var. İttifakla girilen seçimde zaten baraj sorunu yok. Diğer kısma gelince bu her partinin aldığı bir risk zaten. Bunun için geçen seçim sonuçlarına bakmak yeterli, çeşitli partilerin misal bin oyla vekil kaçırdığı çok sayıda il var. Mesela geçen seçim CHP İstanbul 1. Bölgede 10 vekil çıkardı, 11. vekili kıl payı farkla kaybetti. 90 binden fazla oy sandalyeye dönüşmedi. Ya da diyelim CHP ve İYİ Parti bu riski bertaraf etmek için tek liste gitmeye karar verdi. Hala 199 bin oyda kalıp bir sandalye almalarına rağmen bir sandalyeyi kıl payı kaçırma ihtimalleri baki. Her çevrede her parti için bu risk var. Bu doğasında var bu işin. Ya böyle olursa diye endişelenip açıkça görünen bir potansiyeli bir yana bırakmak doğru olmaz.

Şirin Payzın: Hedef nedir?

Sera Kadıgil: Hedef yeni kurulacak mecliste Emek ve Özgürlük İttifakının mümkün olan en güçlü biçimde temsil edilmesi. Bunun için de asli umudumuz, muradımız, amacımız AKP ve MHP’den sandalye almaktır. Bunun için özel uğraşacağımız yerler olacak. İşçi kentlerinde özellikle. Belki birkaç ilde CHP’ye sandalye kaybettiririz ama bu kimse için kayıp olmaz. Çünkü bunları AKP’ye kaptırmış olmayacağız, biz kazanmış olacağız.

Şirin Payzın: Peki günlerdir bu konuyu konuşuyoruz. Geçen gün yayına aldığım bir konuğum dedi ki bu meseleyi neden daha önce konuşmamışlar da şimdi tartışıyorlar.. İYİ Parti Millet ittifakı tartışması, 2 gün süren kriz seçmeni diken üzerine oturttu . Neden daha önce konuşmadınız?

Sera Kadıgil: Aslında biz konuştuk. Uzun zamandır konuşuyoruz ama araya deprem girdi ve önceliğimiz deprem bölgesi oldu. Belki kamuoyuyla iletişimi daha farklı daha iyi yapabilirdik ama aslında hep konuşarak ilerledik. HDP kendi yollarını önerdi biz de kendi formülümüzü. Birbirimizden gizlemedik biz hiç bir şeyi. Ama listeleri gizlilik içinde yapıyoruz doğru. Çünkü Cumhur İttifakı’nın bilmesini istemiyoruz bu detayları. Asıl amacımız Cumhur İttifakı’nı yenmek çünkü, burası net. Bu rejimi bitirmek.

Şirin Payzın: İnsanlar kriz istemiyor. Kürt seçmenlerin oyları seçimin kaderini belirleyecek. Daha farklı anlatamaz mıydınız kamuoyuna?

Anlatabilirdik belki keşke anlatabilseydik hatta. Biz de çok diplomatik kimseler değiliz. Ama bu ittifak işleri hem bizler hem kamuoyu için yeni. Üstelik herkes 22 yıllık yorgunlukla diken üstünde. Şunu söylemem lazım ki ittifakta öyle büyük bir çatlak filan da olmadı, konuşa konuşa anlaştık zira bizim dostlarımızla ittifakımız bugün kurulan bir ittifak değil, bizim için 1. TİP’e kadar uzanan tarihsel bir önemi var.

Şirin Payzın: Bu seçim oyumuz ne kadarmış diye sayma ya da kendimizi şöyle bir deneyelim deme seçimi değil. Çok kritik seçim. Bu yüzden de eleştiriliyorsunuz.

Sera Kadıgil : Evet hazine yardımı için de yapıyorsunuz diyenler oldu. Oy saydırma seçimi değil diyenler oldu. Ama bizim derdimiz bu değil. Bu arada bunların aslında hepsi meşru hakkımız. Misal bir siyasi partiye neden 81 ilde seçime giriyorsun diye sorulamaz zaten. Ama hedefimiz bu değil. Hedefimiz hazine yardımı almak ya da oyumuzu saydırmak olsa o zaman 81 ilde de girerdik. Oysa biz neredeyse hukuken mecbur olduğumuz sayıda ilde giriyor, diğer illerde seçime girmiyoruz.

Şirin Payzın: Yapılan bazı analizlere göre seçim barajı düşürüldükten sonra HDP muhakkak TBMM’de olmalı diyen bir kısım seçmen artık baraj sorunu yok diye HDP’ye destek vermeyebilir. HDP’nin oylarında bir miktar gerileme var. Şimdi TİP kendi adayını çıkarırsa bu HDP’ye zarar verebilir. Bu riski görüyor musunuz?

Sera Kadıgil : Barajı düşürmelerinin nedeni zaten MHP’nin HDP’nin oyunu geçememesi. HDP’nin oy oranını kendilerine yediremedikleri, HDP’yi yenemedikleri için barajı düşürdüler bunu MHP’lilerin yüzüne de söyledim. Bence bu yine ayaklarına dolanacak .Bu ülkeye barış gelsin, eşit yurttaşlık olsun diyen seçmenler HDP’nin arkasında olacak. Ayrıca TİP’in alacağı oy Emek ve Özgürlük İttifakı’nın oyudur. Biz üçüncü yolu açmanın derdindeyiz. Biz TİP kaç almış HDP kaç almışın değil İttifakımız kaç oy almışın peşindeyiz. Ayrıca araştırmalar bize TİP’in aldığı oyun HDP seçmeninden değil daha farklı kesimlerden geldiğini gösteriyor. HDP başına gelen bütün engellemelere rağmen yılmadan mücadele eden yol arkadaşlarımız bizim .Bizim aldığımız oy HDP’den aldığımız oy değil tam tersi toplam oylarımızı arttıracak oy. Biz eğer almayı beklediğimiz oyun büyük kısmını HDP’den aldığımızı görseydik emin ol asla girmezdik .

Şirin Payzın: Peki kimden alıyorsunuz?

Sera Kadıgil: Daha önce kimseye oy vermeye gitmemiş ya da istemeyerek vermiş, yeni arayışı olan, kendini temsil eden partiyi daha önce bulamamış, protesto edip oy kullanmamışlardan oy istiyoruz . Bunun neresi yanlış? Gençliğin siyasetten ne kadar umudunu kestiğini görüyoruz. Saçma sapan tercihlere yöneldiğini görüyoruz mevcut siyasi partilerden sıkıldığı için. Ben bu genç arkadaşların oyunu alıp meclise taşırsam bunun kime ne zararı olur?

Şirin Payzın: Peki çok havalandığınız, şımardığınız , fazla pohpohlandığınız ve bir anda kendinizi olmadığı kadar çok yükseklerde gördüğünüz de eleştiriler arasında .Ya beklediğiniz oy oranını yakalayamazlarsa diye şikayet edenler de var.

Sera Kadıgil: (gülüyor) Barış’ın(Barış Atay) Babala yayınının ama özellikle depremde ortaya koyduğumuz performans, örgütlenme, güvenilirlik evet büyük bir ilgiyi getirdi. Bu bizi gururlandırıyor ama biz bu kararı son dönemde almış değiliz. Haksızlık böyle söylemek. Biz son altı aydır kendi ismimizle girmek istediğimizi söylüyorduk. Masadaki dostlarımız zaten bunu biliyorlar ve böyle söylemiyorlar. Biz aylardır TİP ayrı girsin diyoruz. Ayrıca böyle söylemek seçmenlerimize de haksızlık. Ben nihayet beni temsil eden parti buldum diyenlere haksızlık. Biz oyun oynamıyoruz. Biz ciddiyeti olan sosyalist bir partiyiz. Ayrıca TİP’in sadece bugünü değil, tarihsel bir süreci var, bunun da sorumluluğuyla hareket etmeye çabalıyoruz.

Kişisel ikbal peşinde de değiliz böyle söyleyenler de var. Öyle olsa HDP listelerinden girmek emin olun yaygın tabiri ile kişisel olarak daha “garanti” olurdu. Ayrıca HDP’nin bu kadar ötekileştildiği bir ortamda ,neredeyse HDP’nin ismini söyleyenin terörist ilan edildiği ortamda HDP ile yan yana durmak bu ülkeye borçtur. Kişisel ikbal diyorlar ya.. Öyle olsa HDP listelerinden garanti yerden yerimiz olurdu .Buna rağmen ben diyorum ki biz de bir potansiyel görüyoruz. Biz de çalışalım, oylarımızı ve sandalye sayımızı arttıralım .HDP ile ittifakımızın yanına 1 sandalye daha ekleyelim. Tam tersine kendimizi düşünmediğimiz için risk alıyoruz, çok çalışmayı tercih ediyoruz. HDP’nin bize açtığı bu alanda biz de katkı sunalım istiyoruz. Oluşan tabanımızı ittifaka taşıma amacımız var.

Şirin Payzın: Başka eleştiriler ve kaygılar da var. Bazı yazılar çıktı. Popüler isimler, meşhur oyuncular ile oluşturacağınız aday listeleriniz sizi ÖDP‘nin önce yarattığı ama sonra elinde tutamadığı yere taşır mı? Yani Cihangir partisi olma riski ..

Sera Kadıgil: Bizim siyaset yaparak meşhur olmamış tek bir adayımız var o da Mehmet Aslantuğ. O da duruşunu hiç bir zaman bozmamış, iktidara teslim olmamış bir isim. Diğer adaylarımıza bakın. Mesela Mısra Öz. Mısra Öz’ü keşke hiç tanımasaydık. Keşke Çorlu’da tren katliamı olmasaydı rahmetli oğlu hayatta olsaydı. Mısra kahramanca beş yıldır mücadele ediyor diğer ailelerle birlikte. Mısra böyle meşhur oldu. İrfan Değirmenci bedel ödemiş, haklar için mücadele veriyor yıllardır. Anıl mesela 20 yıldır kanalizasyon işçisi. Mehmet Kani çiftçi. Geçen yıl İzmir’de tarım konferansında tanıdık. Öyle bir konuşma yaptı ki aynı konuşmayı mecliste yapmasını istiyoruz. Konya İl Başkanımız Bilal imam hatip mezunu. Hayalimiz şu. Yeni mecliste Çalışma Bakanı’nın karşısında kanalizasyon işçisi Anıl otursun istiyoruz. Anıl’ a anlatsınlar bakalım işçilerin haklarını. Mısra’yı seçtirebilirsek Ulaştırma Bakanı‘nın gözlerinin içine bakarak soracak .Yani kısacacı TİP başka olacak. İttifakımız sayesinde baraj sorunumuz olmayacak. Anıl 100 bin oy alırsa milletvekili olacak. ÖDP’nin girdiği seçimde %10 baraj vardı. Olmasa emin olun o da çok daha yüksek oy alacaktı. O nedenle karşılaştırmak doğru değil.

Şirin Payzın: Peki CHP’nin oyundan düşürdüğünüzde ayrı bir endişe.. CHP tabanında da TİP popüler hale geldi..

Sera Kadıgil: Yani bizim kimsenin oyunu düşürmek gibi bir derdimiz yok ama sonuçta biz de bir siyasi partiyiz. Ama şunu söylüyoruz. Biz sadece CHP ‘den değil hatta AKP’li İYİ Parti’li kadınlardan da işçilerden de mesela oy almayı isteriz. Biz sınıf mücadelesi veriyoruz. CHP’nin TBMM’de 250 milletvekili olacağına 240 Milletvekili olsa ama o 10 milletvekili de TİP’te olsa böyle bir Meclis kötü mü olur? Ülke için iyi bir sonuç olmaz mı? Bu seçimde vatandaşlar hem iktidarı hem de muhalefeti seçecek. O iktidar nedir umarız Kemal Kılıçdaroğlu olacak. Biz de destek vereceğiz. Bunun yanında diyoruz ki biz de muhalefet olacağız. Millet İttifakı devletin sigortası olacak Emek ve Özgürlük İttifakı da halkın sigortası olacak. TBMM’nin sol kanadını güçlendirmek istiyoruz. Bu CHP için de seçmeni için de çok önemli olacak. Önümüzdeki meclis neredeyse kurucu meclis olacak. Sosyalist bir partinin buradaki varlığı da çok önemli olacak. Yeni TBMM’de sermaye düzeni ile sorunu olmayan partilerin yanı sıra bizim gibi emekten yana daha çok insan olsun istediğimiz için uğraşıyoruz.