Şili yani Chille yerli dili Aymara kökenine göre "dünyanın bittiği yer" demektir. Haritada dikkatle baktığınızda coğrafi şekliyle kemer veya sivri biberi de andırır. Bu benzetmeler yerli Şili halkına ait..

Şili'nin dokunaklı öyküleri, ses getiren devrimleri anılardan hiç çıkmaz.. Demokrasi ile seçim kazanan sosyalist lider Salvador Allende'yi kim unutabilir? Pablo Neruda'yı bilmeyen var mıdır acaba bu dünyada.. Ne güzel başlar Buğdayın Türküsü şiirine..

Halkım ben, parmakla sayılmayan
Sesimde pırıl pırıl bir güç var
Karanlıkta boy atmaya
Sessizliği aşmaya yarayan

Salvador Allende

BU DÜNYADAN BİR ALLENDE GEÇTİ..
..
"Şili hayatımıza 1973 11 Eylül darbesiyle girdi" dememizde bir sakınca yok.. Latin Amerika'da seçimle işbaşına gelen ilk sosyalist lider Salvador Allende'ye dış güçler fazla tahammül gösteremedi.. ABD Başkanı Nixon ve Kissinger ikilisi Allende'yi darbeyle devirerek Pinochet'i başa geçirdi.

Burada dünya siyasi tarihine düşen bir nota vurgu yapmadan geçmemeliyim. Allende kanlı baskına direndi. Hatta o zaman daha darbecilerin eline geçmeyen devlet radyosundan son bir konuşma yaptı. Halka direniş çağrısı yaptı.
"Yurdumun emekçileri, ben Şili’ye ve geleceğine inanıyorum. Benden sonrakiler, ihanetin yol aldığı bu kara ve acı zamanların üstesinden geleceklerdir. Şunu bilin ki er ya da geç, daha iyi bir toplum kurmak için özgür insanın geçeceği büyük kapılar yeniden açılacaktır.
Yaşasın Şili! Yaşasın Halk! Yaşasın Emekçiler!
Biliyorum, bunlar benim son sözlerimdir ve boş yere kendimi feda etmediğimden eminim. En azından satılmışlığı, korkaklığı ve ihaneti cezalandıracak bir ahlak dersi olacağından eminim."
İşte bu sözlerden sonra Allende, makamına geçer ve Küba Lideri Fidel Castro’nun kendisine armağanı tüfekle intihar eder…
Kanlı diktatör Pinochet’ye “Sana sadece cansız bedenimle teslim olurum” dercesine.
Anlayacağınız Şili ile Türkiye bir darbeyle daha iyi tanıştı..

Serhan Asker ve İvan Zamorano

İVAN ZAMORANO.. BİR FUTBOLCUDAN ÇOK ÖTE..

Sonra dünya futboluna damga vuran bir Ivan Zamorano geldi. Real Madrid ve Inter'de bir dünya starıydı.. 2006 yılında futbolu bırakmıştı Santiago'da buluşmamızda. Ne güzel anlatmıştı insan yanını..

"Futboldan yaklaşık 30 milyon dolar kazandım. Bu paranın üçte biriyle bizim yerli halktan 10 bin çocuğu ilkokuldan üniversite bitimine kadar okuttum. Bu 10 bin öğrencinin hiçbiri de yardımın benden geldiğini bilmez… Bana kalan parayla da ülkemin en zenginlerindenim; ama öbür zenginliğimin tadı bambaşka… Biz sahadaki futbolumuzla seyirciyi coşturabiliriz. Bundan biz de onlar da keyif alır. Ama biz en büyük keyfi, yüreklere dokunarak alıyoruz. Bir gün bir okula gittim, uzaktan teneffüste çocukları izledim. Yardımcım, bu çocukların hepsini sen okutuyorsun dedi. Diz çöküp ağladım. Hayatımın en güzel golüydü o manzara"
Devrim dolu bir öykü değil mi bu?

VENCEREMOS.. YARIM KALAN BİR ŞARKI

Victor Jara Destanı..
Bir müzik öğretmeni.. Bir halk ozanı.. 73 darbesinde stadyumda Venceremos'u okurken askerlerinin kurşunlarıyla öldürülen Victor Jara o şarkısında diyor ki..

"Kazanacağız.. Kazanacağız.. Kazanacağız..
Fırtına yırtıyor sessizliği
Ufuktan bir güneş doğuyor
Gecekondulardan geliyor halk
Tüm şili şarkılar söylüyor"
Evet onu ortadan kaldırdılar ama şarkısı şuan bile dünyanın dilinde.. Alın size bir devrim daha..

Gabriel Boriç

VE SAHNE 35'LİK BAŞKAN GABRİEL BORİÇ'TE..

Bitmez bu ülkenin devrimleri bitmez.. Geçtiğimiz pazar günü 35 yaşında gencecik biri son devrime imza attı.. Gabriel Boriç..

Devlet başkanı seçildi. Yüzde 56 ile bu güne kadar Şili'de seçimde alınan en yüksek oya ulaştı..
Rakibi aşırı sağcı Jose Antonio Kast Trump'a benzetilen Pinochet hayraniydi. 12 puan fark attı ona..

Patagonya'dan. Antartika kitasindan Santiago'ya hukuk okumaya geliyor. Protest bir ruh. Öğrenci lideri. Üniversitelilere ilgili her kötü gelişmede sesini yükseltmiş bir solcu.. Annesi Katalan, babası Hırvat asıllı. Hırvat olan Tesla'ya hayran.. Neruda şiirlerine de tutkulu bir hayranlığı var.. Hukuk Fakültesi'nin bahçesinde şiir seanslarını yüksek sesle okuduğu Pablo Neruda şiirleriyle az inletmemiş.. Tarihte ilgisi çok büyük.
Sol ittifakın başkan adayı olduğunda hemen gençlerin enerjisine vurgu yaptı.. "Gençliğin bu ülkeyi değiştirmesinden korkmayın"
Boriç, sakallı, dövmeli ve kravatsız.. Bu görünümüyle daha önceki başkan adaylarından çok farklı bir profil.. Öğrencilikteki uzun saçlarını kestiği ve genellikle kollarındaki dövmeleri örten ceketler tercih ediyor yeni başkan.
İçten biri.. "Halka yalan söylemem" diyerek yola çıktı. Kampanyası sırasında büyük bir içtenlikle kendisine obsesif-kompulsif teşhisi konulduğunu halka itiraf etti meydanlarda. Şili halkının ruh sağlığı konusunu açıkça konuşmasının faydalı olacağına vurgu yaptı. Daha önceki başkanlardan Michelle Bachelet' de sıkı Katolik Şili halkına meydanlarda "Evliliğe inanmıyorum, sevgilimle evli değilim. Ama söz Şili halkının 1 kuruşunu çalmayacağım" sözünü verip sandıktan çıkmıştı..

"EŞİTSİZLİKLERİN BEDELİNİ ARTIK YOKSULLAR ÖDEMEYECEK"

BM kayıtlarında Şili dünyada gelir dağılımı uçurumunun en büyük olduğu ülkelerden.. Nüfusun yüzde 1'i ülkenin servetinin yüzde 25'ine sahip.

Boric zafer konuşmasında bu yarayı deşti.. "Biz haklarımıza saygı gösterilmesi, bize bir tüketim maddesi ya da şirket gibi davranılmaması talebiyle ortaya çıkmış bir kuşağız. Biliyoruz ki hala zengin için ayrı bir adalet, fakir için ayrı bir adalet var ama biz Şili'deki eşitsizliklerin bedelini yoksulların ödemesine artık izin vermeyeceğiz" dedi..

Dünya bu Patagonyali renkli başkanı tanımaya hazırlanıyor.. Şili'de, dünyanın bittiği coğrafyada gün geçmiyor ki yeni bir devrim yazılmasın..

Önceki solcu başkanlar Lagos ve Bachelet'le tanışmıştım.. Umarım Senor Boriç'le de tanışır bir röportaj yaparım.. Hoş geldin devrimci..

Serhan Asker ve Ricardo Lagos