Türk kadını ekonomik özgürlüğünü kaybediyor: TÜİK öyle bir işsiz sayısı açıkladı ki

TÜİK, 2025 yılının ilk ayında işsizlik oranının bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak yüzde 8,4’e gerilediğini açıkladı. Kadınların işsizlik oranı erkeklerin iki katına yaklaşırken, genç işsizliği düştü.

İşsizlik oranındaki cinsiyet uçurumu dikkat çekerken erkeklerde işsizlik oranı yüzde 6,5 olarak ölçülürken, kadınlarda bu oran yüzde 12,1’e ulaştı.

TÜİK ÖYLE BİR İŞSİZ SAYISI AÇIKLADI Kİ

Kadın işsizlik oranı, mesle­ki ve teknik lise mezunu kadınlarda yüzde 17.8’e, üniversite mezunu kadınlarda yüzde 14’e çıkarken; kadın işsizle­rin toplam sayısı 1.5 milyona yak­laşırken ve “çalışabilir durumday­ken çeşitli nedenlerle işgücünden ayrılan kadın sayısı” artarken, ka­dına “ayrımcılık yapıp” çalışma hayatına çekebilecek çalışmalar hızlandı.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken, istihdam ve işgücü­ne katılım oranı olarak OECD ülke ortalamalarının gerisinde kalan kadınları, çalışma hayatına çeke­cek 3 Kanun Teklifi komisyonlar­da görüşülmeye başladı.

TÜRK KADINI EKONOMİK ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KAYBEDİYOR

TBMM Başkanvekili ve CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca tarafından verilen ve ko­misyonda görüşülmeye başlanan Kanun Teklifi ile ortaklarının ta­mamını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin kurumlar vergisin­den muaf tutulmaları hedefleniyor.

CHP Gaziantep Millet­vekili Melih Meriç tarafından ve­rilen ve komisyonda görüşülmeye başlanan Kanun teklifi ile kadın memurlara tanınan analık izni sü­resinin on altı haftadan yirmi dört haftaya çıkarılması, ayrıca süt iz­ni sürelerinin artırılması amaç­lanıyor.

TBMM Divan Katip Üyesi ve CHP Giresun Milletvekili Elvan Işık Gezmiş tarafından verilen ve komisyonda görüşülmeye başlanan Kanun Teklifi ise kadınların do­ğumdan önce veya doğum sırasın­da sigortalı olup olmadığına bakıl­maksızın doğum borçlanmasından yararlandırılmasını öngörüyor.

Yine cin­siyetler arası ücret ve kazanç far­kı değerlendirmelerine göre tüm eğitim düzeyinde erkekler lehine bir fark oluşmuştur. TÜİK verile­ri açısından, kadınların işgücü ve istihdama katılım oranlan dışın­da, kadın girişimciler ve yönetici­ler hakkında herhangi bir veri ve çalışmaya rastlanmamıştır. Tür­kiye'deki toplam girişimci, vergi mükellefi, işletmeci kadın sayısı­na dair detaylı ve sağlıklı bir veri­ye de ulaşılamamıştır.” .” diye, veri açığına da dikkat çekildi.

VERGİ MUAFİYETİ TEKLİFİ

Kurumsal şirketlerin vergi öde­meme alışkanlıklarına da dikkat çekilen gerekçede şunlara yer verildi:

"Vergi matrah­ları incelendiğinde, vergi ödeme­dikleri kamuoyunda tartışılmak­tadır. Ekonomik krizin etkilerinin günden güne arttığı, krizin yeri­ni buhrana bıraktığı bir ekono­mide, büyük mükellef olması ge­reken ve kamuoyunun yakından tanıdığı birçok kurumsal şirketin vergi levhalarındaki "matrahsız" ibaresi dikkatleri çekmiş. Hazine ve Maliye Bakanlığı 2 bin büyük mükellefin toplam yüzde 27'sin­de vergi ve incelemelerin devam ettiğini duyurmuştu. Kadınların eğitim durumu, istihdam ve işgü­cüne katılım oranına dayalı emek göstergeleri dışında, işletme ve üretim faaliyetlerinde de ortak ko­numunda olabilmesi için kanun teklifimizle ortaklarının tamamı­nı kadınların oluşturduğu koope­ratif vergisinden muaf tutulması amaçlanmaktadır.”

“GENÇ İŞGÜCÜ KAYBOLUYOR”

Analık ve süt izinlerinin uzatıl­ması ile ilgili Kanun Teklifi’nin gerekçesinde ise şunlar belirtildi:

“Türkiye İsta­tistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ülkemizde doğurganlık ora­nı hızla gerilemekte, ülke nüfusu­muz giderek yaşlanmaktadır. Bu durum sürekli göç alan ülkemiz­de demografik yapımızın bozul­masından güvenliğe, ekonomiden sosyal güvenlik yapımızın bozul­masına kadar pek çok sorunu be­raberinde getirmektedir. Ayrıca içinde bulunduğumuz dijital çağ­da genç nüfus avantajımızı kaybe­derek teknolojik buluşların geri­sinde kalmamıza neden olmakta­dır.”

Bakıcı çalıştıracak ekonomik gücü olmayan kadın memurla­rın doğum yapmaktan kaçındığı­na dikkat çekilen gerekçede, şunlar söylendi:

“Bu anlamda çalışan kadın memurla­rımızı doğurganlığa teşvik etmek ve gebelik dönemi ile doğum son­rası ortaya çıkan zorlukları orta­dan kaldırmak için kanunların günümüz şartlarına göre güncel­lenmesi elzemdir. Ayrıca sağlık­lı nesiller yetiştirilmesinde anne sütünün önemi de yasal düzen­lemelerde yer almalıdır.

Süt izninin şekli ise, kadın memurların doğum­dan önce sekiz ve doğumdan son­ra sekiz hafta olan toplam on al­tı haftalık analık izninin, doğum­dan önce on iki, doğumdan sonra on iki hafta olmak üzere toplam 24 haftaya yükseltilmesi, ayrıca kadın memurların çocuğunu em­zirmesi için doğum sonrası ana­lık izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat olan süt izninin dört saate, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat olan süt izninin ise iki saate yükselti­lerek doğurganlığı teşvik etmek amaçlanmıştır Teklif ile kadınla­rın doğumdan önce veya doğum sırasında sigortalı olup olmadığı­na bakılmaksızın doğum borçlan­masından yararlandırılması ön­görülmektedir.”

“KADINLAR, EKONOMİK HAYATA ‘GÜÇLÜ’ KATILACAK”

Kadınların doğumdan önce ve­ya doğum sırasında sigortalı olup olmadığına bakılmaksızın doğum borçlanmasından yararlandırıl­masını öngören Kanun Teklifi’nin gerekçesinde ise kadınların, çalış­ma sürelerine çocuklarına bakım verdikleri ve ev işlerini üstlendik­leri sürelerin yansıtılabilmesinin ihtiyaç olduğuna; sigorta başlan­gıç tarihine bakılmaksızın doğum sürelerini borçlanabilmesi ve ge­nel olarak kadınların sosyal güven­lik sistemindeki haklarının gelişti­rilmesinin acil bir ihtiyaç olduğu­na; ve bu düzenlemeler, kadınların ekonomik ve sosyal hayatta daha güçlü bir şekilde yer almasına kat­kıda bulunacağına vurgu yapıldı.

ÜCRET, PRİM DESTEĞİ 32 BİN 500 LİRAYA ÇIKTI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, önceki gün, Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi kapsamında kadın çalışanların istihdam edilmesi için sağlanan ücret, prim ve vergi desteğini 25 bin liradan 32 bin 500 liraya; çalışan annelerin kayıtlı istihdamda kalması için uygulanan çocuk bakım desteğinin ise 3 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltileceğini açıkladı.

KADIN ERKEK İSTİHDAM MAKASI AÇILIYOR

Kadın kooperatiflerinden ku­rumlar vergisi alınmamasına yö­nelik teklifin gerekçesinde, “Ül­kemizde işgücü piyasalarında kadınların güçlenmesi ve işgücü­ne katılım oranlanın arttırılması amacıyla pozitif ayrımcılık kapsa­mında yapılan çalışmalar göster­mektedir ki, kadınların işgücüne katılım oranlarında artış görün­mekte ise de kadın-erkek istih­dam ve işgücüne katılım oranları arasındaki büyük farklar süregel­mektedir.” Denildi.

Gerekçede, “Hanehalkı İşgü­cü Araştırması sonuçlarına gö­re ise, kadınların istihdam ora­nının erkeklerin yarısından da­ha az olduğu tespiti yapılmış, en yüksek istihdam oranının yüzde 54.1 ile Tekirdağ, Kırklareli, Edi­me bölgesinde, en düşük istih­damın ise yüzde 18.2 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde olduğu ifade edilmiştir.