Meclis'in o raporu ortaya çıktı: Afganistan'dan gelenler seküler

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nda, Göç ve Uyum Alt Komisyonu tarafından hazırlanan ‘Türkiye’de Düzensiz Göç ve Düzensiz Göçle Mücadele- Van Örneği Raporu’ 15 Haziran’da görüşüldü. Rapora göre Afganistan'dan gelen göçmenler seküler yaşam tarzı süren ve sosyal statüsü yüksek ailelerden oluşuyor.

“Şu an Afganistan’dan ülkemize gelen düzensiz göçmenlerin çoğunluğu, Afganistan’da seküler yaşam tarzı süren, sosyal statüsü yüksek ailelerdendir" ifadelerinin yer aldığı raporda bu durumun değişen bir profile işaret ettiği belirtildi.

'Günümüzde çoğu ailesiyle geliyor'

Geçmişte daha çok genç yaştaki erkek göçmenlerin gittikleri ülkelerde bir yaşam kurduktan sonra ailelerini yanına aldıkları ifade edilen raporda; günümüzde insanların Afganistan'da can güvenlikleri olmadığı için aile olarak yasa dışı yollarla Türkiye'ye girmeye çalıştıkları aktarıldı.

Bu nedenle ülkeye giriş yapan göçmenlerin çoğunun genç yaştaki Afgan erkekler olduğu algısının gerçek olmadığı belirtildi.

'Gelenlerin bir kısmı polis memuru'

Raporda "Van İl Emniyet Müdürlüğü Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü’ne yapılan ziyaret esnasında, 01 Kasım 2021 tarihinde yakalanan Afgan uyruklu, tamamı akrabalardan oluşan bir grup düzensiz göçmenle de görüşülme gerçekleştirilmiştir. Söz konusu düzensiz göçmenler, Afganistan’daki durumun çok vahim olduğunu, bir kısmının polis memuru olduğu için Taliban yönetimi geldikten sonra can güvenlikleri olmadığından ülkeden kaçmak zorunda kaldıklarını, 53 gün önce Afganistan’dan yola çıktıklarını, göçmen kaçakçıları vasıtasıyla Türkiye’ye geldiklerini ve Birleşmiş Milletler yolu ile üçüncü bir ülkeye yerleşmek istediklerini belirtmişlerdir” denildi.

Van ilinde Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü; 30 Aralık 2019 tarihinde Bakanlık onayı ile uygun görülerek 22 Ocak 2020 tarihinde faaliyete geçirildi. Söz konusu raporda, Van İl Emniyet Müdürlüğü Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü ile yapılan görüşme kapsamında kaçakçılıkla ilgili şu ifadelere yer verildi:

'Şok evler yıkılınca şehir merkezlerine yerleştirilmeye başladılar'

“Göçmen kaçakçılarının kullanmış olduğu hücre evleri, “şok ev” olarak adlandırılmakta ve genelde şehrin kırsal kesimlerinde, tarla, arazi veya benzeri yerlere konuşlandırılan bu metruk binalara üçerli, dörderli ya da beşerli küçük gruplar halinde getirilerek şok evlerde biriktirilen kaçak göçmenler bekletilmektedir. Daha sonraki süreçte TIR veya otobüs gibi araçlarla büyük gruplar halinde batı illerine götürülmeye çalışılmaktadır.

Şube Müdürlüğü tarafından şok evlerinin tespit edilerek yıkılmasından sonra, kaçak göçmenler daha çok şehir merkezindeki apartman dairelerine, otellere ve apart otellere yerleştirilmeye başlanmıştır”

'Göçmen kaçakçılarının yardımı olmaksızın sınırı geçemezler'

Düzensiz göç raporunda; düzensiz göçmenlerin göçmen kaçakçılarının yardımı olmaksızın kendi imkânları ile sınırı geçmesinin mümkün olmadığı ve göçmenlerin çoğunluğunun, Afganistan’ın farklı şehirlerinden, İran üzerinden benzer güzergâhları kullanarak Türkiye sınırlarına ulaşabildiği belirtildi. Raporda, Afganistan’da Türkiye’ye gelmek üzere anlaştıkları göçmen kaçakçılarına ödemeyi kabul ettikleri fiyatın ise 1000 dolar ile 1500 dolar arasında değiştiği ifade edildiği açıklandı.

'İran'da kaçakçılarla buluşuyorlar'

Raporda, İran’a 800-1000 kişilik kalabalık gruplar halinde ulaşan düzensiz göçmenlerin, İran’ın Seravan, İranşehr ve Bandar Abbas şehirlerinde, kaçakçılık şebeke üyeleri ile buluşup bu şehirlerden İran içlerine ve Türkiye sınırına doğru ise daha küçük gruplar halinde hareket edildiği bilgisine yer verildi.

'İran yetkilileri: Türkiye güvenlik görevlileri dur deseler bile sınırı geçin'

Raporda; İran, başta Afganistan olmak üzere kaynak ülkelerden gelen düzensiz göçmenleri ve İran’da yaşayan yabancıları, Türkiye’ye doğru yöneltmekte ve hatta bazı İran görevlilerinin zaman zaman zor kullanmak sureti ile sınırı geçmeye zorladıklarının tespit edildiğine yer verildi. Raporda, komisyonun görüştüğü bir güvenlik amirinin, yapılan mülakatlarda İran yetkililerinin düzensiz göçmenlere, “Türkiye güvenlik görevlileri dur deseler bile sınırı geçin çünkü Türk askeri göçmenlere asla kurşun sıkmaz” dediği kaydedildi.