İBB'de 'iki seçim arası işe alma' polemiğinde flaş iddia

İBB bünyesinde çalışan personelin çeşitli sebepler ile işten çıkarılmasıyla ile ilgili çalışma yapmak üzere kurulan araştırma komisyonunda kriz çıktı. Komisyon çalışmalarını tamamladı ancak ortaya çıkan rakamlar tartışma yarattı. 11 Kasım tarihli İBB Meclis oturumunda komisyonun AKP'li başkanı Muhammet Kaynar tarafından sunulan raporda genel teamüllere aykırı olarak CHP'lilerin muhalefet şerhinin olmaması da eleştirilere neden olmuştu.

Sözcü'den Özlem Güvemli'nin haberine göre; komisyonun CHP'li üyesi Ülkü Sakalar bugünkü oturumda muhalefet şerhini sunarak rapordaki rakamları yalanladı. İşçilerin işlerine geri alınması yönünde görüş bildiriler raporun hukuki bir geçerliliği olmadığını vurgulayan Sakalar, ”Komisyon üyelerinden kaçırılan, imzaya açılmayan ve üstelik yetkisi olmayan alanlarda hüküm içeren komisyon raporunun her şeyden önce hukuken yok hükmünde” dedi.

514 emekli, 335 istifa, 790 mevsimlik işçi

Sakalar en çok tartışılan işten atılan işçi rakamlarını şöyle açıkladı:

“24 Haziran 2019-24 Ekim 2019 tarihleri arasında İBB ve iştiraklerinden toplam 3 bin 400 işçinin işten çıkarıldığı bilgisi yanlış. O dönemde 514 emeklilik, askerlik, sağlık nedenleri ve işçi tarafından diğer haklı nedenlerle fesih eden çalışan sayısı ile tutukluluk, ölüm gibi iş sözleşmesinin kendiliğinden sonlandığı kişi sayısıdır. 335 kişi, herhangi bir haklı nedene dayanmadan yani kıdem ve ihbar tazminatı hak etmeden istifa eden kişi sayıdır. 790 kişi, belirli süreli mevsimlik sözleşmelerin süre sonunda kendiliğinden sonlanan kişi sayısıdır. Bu sayının 437'si İSYÖN bünyesinde yaz dönemi ‘cankurtaran' olarak çalışan kişiler, 233'ü İSTAÇ bünyesinde yaz dönemi plaj işçisi olarak çalışan kişiler ile 76'sı İSBAK bünyesinde, 42'si Şehir Hatları bünyesinde 1'i İSPER bünyesinde, 1'i de Beltur bünyesinde belirli süreli sözleşme ile çalışanlardan oluşmaktadır. 105 kişi, kıdem tazminatı ödemesini hak etmeksizin çeşitli nedenler ile işten ayrılan kişilerden oluşmaktadır. 4 kişi şirketler arasında nakil nedeniyle iş sözleşmesi sonlanan kişilerden oluşmaktadır. 8 kişi deneme süresi içinde sözleşmenin karşılıklı olarak sonlandırılması ile işten ayrılmıştır. 97 kişi İBB müdürlüklerinde çalışan ve iş sözleşmesini karşılıklı anlaşma ile feshetmek istediğini beyan eden kişi sayısıdır. Raporda bahsedilen 3400 kişiden 1853'ünün iş sözleşmesi işveren tarafından yapılan fesih olmadığından bu kişilerin tek taraflı olarak işten çıkarıldığını iddia etmek kanunen mümkün değildir. İşveren tarafından iş sözleşmesi tek taraflı olarak feshedilen kişi sayısı 1543'tür.”

"Üye olma şartı ile işe alındılar"

Komisyonun AKP'li başkanı Muhammet Kaynar da söz alarak “1543 kişi işten çıkarılmıştır diyorlar peki onlar insan değil mi? Ayrıca istifa edenler de istifaya zorlandılar. Emekliliğini isteyenler de emekliliğe zorlandıkları için bu kararları aldılar” dedi. CHP Grup Sözcüsü Tarık Balyalı da İBB önünde haftalardır oturma eylemi yapan kişilerden sadece 30'unun işe geri dönmek için başvuruda bulunduğunu belirterek şunları söyledi:

“Diğer arkadaşların her hangi başvurusu yok. Allah kimseyi işsizlikle kimse sınamasın. İçinde oldukları durumu anlıyoruz. Bizimle görüşen, işten çıkarılmış olan istişare eden arkadaşlar da var. Hangi şartlarında seçim sürecinde nasıl işe alındığını da biliyoruz. Çoğu ‘iki seçim arasında AKP'ye üye olma koşulu ile beni işe aldılar' diyor. Elimizdeki resmi bilgileri çarpıtarak hiçbir yere varamayız. Resmi bilgilerde de 3 bin 400 kişinin haksız olarak işten çıkartıldığına dair hiçbir belge yok. Varsa çıkarsınlar görelim.”

"İSMEK personelini kim işten attı?"

Balyalı rakam tartışmasına da tepki göstererek “335 kişi kendisi istifa etmiştir. Gerekçeleri tartışılabilir. Bu yönetimle çalışmak istememiş olabilir, özel sebepleri olabilir. Onun dışında mevsimlik işçiler var. Kasım ayındayız cankurtaran ne yapacağız? Siz daha önce yönetimde olduğunuz dönemlerde kış aylarında cankurtaran çalıştırdınız mı? Ya da mevsimlik işçi çalıştırdınız mı? Çalıştırmadınız. Onlar da bu rapor içinde” dedi. AKP'nin hazırladığı rapordaki rakama İSMEK'te yarı zamanlı çalışan personelin de dahil edildiğini hatırlatan Balyalı önce “İSMEK'te part time çalışanları kim çıkarttı?” diye sordu. Meclis salonundan “Siz” sesleri yükseldi. Balyalı da “Hayır… Bizin ihaleyi verdiğiniz taşeron firma çıkarttı. Ne zaman çıkarttı? Ekrem İmamoğlu'nun mazbatasını almasından 3 gün sonra çıkarttı. Peki yerine biz İSMEK için yeni bir ihale yaptık mı? Hayır. İhale süreci devam ediyor. İhale süreci sonuçlansın tekrar part time çalışanlar gözden geçirilecek” dedi.

CHP'nin muhalefet şerhi

Araştırma komisyonunun raporuna CHP'li üyeler tarafından yazılan muhalefet şerhinde şu bilgiler yer aldı:

– İşveren tarafından iş sözleşmesi tek taraflı olarak feshedilen kişi sayısı 1543'tür. Bu sayının 1245'inin kıdem süresi 6 aydan az olup, kıdem tazminatını hak etmeyen ve işe iade davası açma hakkı bulunmayan kişilerdir. Bu sayının 207'si müdür ve üstü idari yönetim kadrosudur.

– İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı ile iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilen kişi sayısı 58'dir.

– İşveren tarafından tek taraflı olarak iş akdi feshedilen kişilerden sadece 298 kişi kıdem tazminatını hak etmiş olup bu kişilere de toplam 17 milyon 498 bin 125 TL kıdem tazminatı ödenmiştir.

– Raporda yer alan sadece 18 Eylül – 24 Ekim tarihleri arasında toplam 1833 kişinin işten çıkarıldığı bilgisi de gerçek dışıdır. Bu sayı 1218'dir. Bunlardan 790 kişinin belirli süreli ve mevsimlik iş sözleşmelerinin süre sonunda kendiliğinden sonlandığı, 217 kişinin iş sözleşmesini emeklilik gibi nedenler ile işçi tarafından sonlandırıldığı , sadece 211 kişinin iş sözleşmesinin işverence tek taraflı feshedildiği açıkça görülmektedir.

– Raporda 24 Haziran'dan sonra yeni işe giren kişi sayısı 721 olarak belirtilmekte ise de yine bu bilgi de tümüyle yanlıştır. 24 Haziran tarihinden sonra yeni işe giren kişi 464'tür. Bu 464 kişiden 75 kişisi, 24-28 Haziran tarihleri arasında yanı Ekrem İmamoğlu mazbatasını almadan önce işe girenlerdir. 65 kişi üst düzey yönetici ve danışmandır kalanlar ise çeşitli kadrolar için İBB kariyer sitesinde ilan edilen iş ilanlarına başvuru yapanlar arasından yazılı sınav ve mülakat ile işe alınan kişilerdir. Listedeki 244 kişi ise yeni işe alım değil şirketler arası geçiş askerlik dönüşü işe başlamadır.

– 2016-2019 yılları arasında İBB yönetimi tarafından işten çıkarılan işçiler tarafından açılan ve halen devam eden 1023 iş davası bulunmaktadır. Bu davalar sonuçlandığından İBB tarafından ödenmek zorunda kalınacak tazminatların kurum zararı oluşturacağı da açıktır.