Arpacık soğanın fiyatı el yakıyor
Türkiye'de soğan ve arpacık üretiminde önemli bir yeri olan Bursa'nın Karacabey ilçesinde üretici fiyatlardan memnun.
DHA'da yer alan haberde, geçen yıl bin dekarlık alanda arpacık soğan ekimi yapıldığını belirten Karacabey Ziraat Odası Başkanı Erhan Erdem, "Geçen yıl arpacık kilosu 4 liradan alıcı buluyordu. Geçen yıla göre bu yıl yüzde 50 az ekim oldu. Az ekilmesi fiyatların yükselmesine sebep oldu. Şu anda arpacık soğanı kilosu 7 liradan satılıyor. Az ekilmesinin sebebi bir önceki yılda arpacıkların üreticinin elinde kalması ve çöpe atılması. Bu yıl ekilen bin dekarlık alanda yaklaşık 2 bin ton ürün toplandı. Karacabey'de üretilen arpacıkların yüzde 60'ı satıldı" dedi.
Karacabey Soğan Pazarı'nda satışların sürdüğünü aktaran Başkan Erdem, "Şu anda tüccarın elindeki arpacıklar satılarak değerlendirilmeyi bekliyor. Geçen yıllara göre bu yıl çiftçimiz arpacık fiyatlarından memnun. Geçen yıl ellerinde kalan ürünler çöpe atıldığından dolayı bu yıl çiftçimiz az ekim yaptı. Az ekim yapılması fiyatların artmasına neden oldu" diye konuştu.
Öte yandan Cumhuriyet'ten Gamze Bal'ın haberine göre; soğan fiyatlarının son 20 günde yüzde 50 zamlanması karşısında yurttaş alımı azalttı. Pazarcının satışları yarı yarıya düştü. 100 liraya çıkılan pazar alışverişinden ihtiyaçlar karşılanamadan dönülüyor.
Nakliye ve poşet vurdu
Pazarcının ortak şikâyeti, geçen seneye göre yüzde 70-75 zamlanan nakliye ve poşet masrafları oldu.
Niğde’den İstanbul’a getirttiği lahanaların nakliyesine geçen yıl 2 bin 500 TL öderken, bu yıl bu masrafın 4 bin 300 TL’ye kadar yükseldiğini anlatan 15 yıllık bir pazarcı, “Sarmalık lahana 12 TL’yi buldu bu yüzden. Şimdi 8 TL’ye düşse de yurttaş haklı olarak pahalı diyor. Ancak artan maliyetlerimizin yanında bu zamlar normal” diye konuştu.
Nakliyeye ödenen paralar pazarcının getirdiği ürüne göre de değişiklik gösteriyor. Lahana satıcısı bir pazarcı geçen sene nakliye için haftalık 50 TL yeterken, bu yıl haftalık 80-90 TL verdiğini söyledi. Soğan satıcısı bir başka pazarcı da nakliye masrafının haftalık 150 liradan 250 liraya çıktığını belirtti.
Bir diğer masraflarının ise poşet olduğunu anlatan pazarcılar, “Poşetin kalitesine göre kilosu 4 liradan 6-7 liraya çıkan da var; 7 lira iken 12 liraya çıkan da” diye konuştu.
Çarşı pazarın nabzını tutmak için gezdiğimiz Avcılar ve Şişli’deki semt pazarlarında, yurttaş pazara ayırdığı bütçenin temel besinlere yetmemesinden; pazarcılar da alım gücü azlığından dolayı satışlarının düşmesinden dertli.
Yalnızca 20 gün önce soğanın toptan fiyatının 2 TL, satış fiyatının da 3-3.5 TL olduğunu anımsatan bir pazarcı, “Soğanların yüzde 20’si çürük geliyor. Kilosu 5 TL’ye çıkınca da satışlar yarı yarıya azaldı. Bir ay önce 3 kilo soğan alan artık 1-2 kilo alıyor. Zamlı dönemlerde aylık satışımız da 100-200 kilodan 50-100 kiloya geriliyor” dedi.
Ateş pahası
Ancak çarşı pazarın sorunu yalnızca soğan değil. Örneğin kilosu 2018 Eylül’de pazarda 10 TL’yi, markette 12 TL’yi aşan domates, şimdilerde 4 TL’ye kadar inmiş. Ancak pazarcının tabiriyle ‘iyisi’ yine 8 TL’den satılıyor. Temmuzda 10 TL’yi aşan limon ise Şişli’nin Fulya pazarında 7 tanesi 5 liradan satılıyor.
Her ürünün “alabildiğine pahalı” olduğunu söyleyen bir yurttaş, “Pazar alışverişine geçen yıl 100 lira ayırıyorduk. Bu yıl bu bütçeyle ihtiyaçlarımızın yarısını alamadan dönüyoruz. Halk patates, soğan yiyebiliyordu. Artık onlar da yok” dedi.
