TÜİK bu kez fena yakalandı: Gerçeği kendi verisiyle ortaya çıkardı

ENAG verilerinin yarısınında altına inen rakamlarla enflasyonu açıklayan TÜİK'in verileri uzman isimlerin eleştirilerinin hedefine girerken yıl sonu için 'belli ki yüzde 31 hedefini tutturacak' yorumu yapıldı.

Enflasyon verilerinde gıda grubunda yaşanan düşüş de gözlerden kaçmazken TÜİK'in oranlarıyla İTO ve TÜRK-İŞ'in gıda grubu oranlarında büyük farklılık ve çelişki dikkatleri çekti.

TÜİK BU KEZ FENA YAKALANDI.. GERÇEĞİ KENDİ VERİSİYLE ORTAYA ÇIKARDI

Türkiye İstatistik Kurumu’na göre, Kasım’da gıda fiyatları aylık yüzde 0,69 düşerken yıllık bazda ise yüzde 27,44 arttı. İTO'ya göre yüzde 1,28 artarken TÜRK-İŞ'e göre ise mutfak harcamaları başlığı altında yüzde 4,98 arttı.

Açıkladığı oranlarla hedef haline gelen TÜİK'i eleştiren Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, Kasım ayı verilerindeki çelişkilere dikkat çekti.

TÜİK enflasyonuna duyulan güvensizliğin haricinde Kasım ayı için ortada çok tuhaf oranlar söz konusu olduğunu ifade eden Aktaş, "Hem TÜİK’in TÜFE’si kapsamında anlaşılması zor oranlar var, hem aynı başlık altında toplanan ve enflasyon hesaplaması yapan diğer kuruluşların bulduğu oranlarla taban tabana zıt bir tablo ortaya koyan oranlar var" dedi.

Enflasyon heaplamasında gıda grubunun yüzde 25'lik yeri olduğunu ifade eden Aktaş, "Kasımda, payı yüzde 8,66 olan 8 kalemin fiyatı düşüyor, payı yüzde 16,31 olan 29 kalemin fiyatı artıyor. Sonuç; gıdada yüzde 0,69 ucuzlama!" dedi.

TÜİK, İTO ve TÜRK-İŞ'in gıda grubu oranlarında büyük farklılığın ve çelişkinin dikkati çektiğini belirten Aktaş, şunları söyledi:

TÜFE kapsamında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yer alan maddeler 5’li kod altında 37 alt grupta toplanıyor. Bu 37 alt grup içinde kasım ayında yalnızca 8 kalemin fiyatı düşmüş. Yüzde olarak patates hariç taze sebzelerde 9,52, tavuk etinde 8,64, yumurtada 8,38, taze balıkta 7,07, taze meyvelerde 2,91, makarna çeşitlerinde 2,71, su ve maden suyunda yüzde 1,08, çikolata ve şekerlemelerde 0,69 düşüş var. Bu 8 kalemin TÜFE’deki toplam ağırlığı 8,66; fiyatı artan 29 kalemin ağırlığı ise yüzde 16,31.

TÜFE hesaplanırken her bir kalemin ağırlığıyla o ayki fiyat değişimi üzerinden değil, elbette endeks bazında hareket edilir. Ancak yalnızca ağırlık ve değişim oranını dikkate alan yaklaşım da iyi kötü bir fikir verir.

Buna göre ağırlık x fiyat değişimi yöntemi bu 8 kalemdeki toplam düşüşün 0,55 olduğunu gösteriyor. Ama gıda grubundaki toplam düşüş 0,69. Oysa fiyatı artan 29 kalem daha var.

TÜİK’in kasım ayı için gıdada ucuzlama hesapladığını aktardım; yüzde 0,69’luk bir düşüş.

TÜİK’in hesaplaması tüm Türkiye’yi kapsıyor.

Peki İstanbul’u kapsayan İstanbul Ticaret Odası’nın hesaplamasındaki yüzde 1,28’lik gıda grubu artışına ne diyeceğiz! İstanbul ile Türkiye böylesine taban tabana zıt olabilir mi?

Peki ya TÜRK-İŞ’in Ankara için belirlediği yüzde 4,98’lik mutfak harcaması artışına!

İstanbul’da yüzde 1,28 artış, Ankara’da yüzde 4,98 artış, Türkiye çapında ise yüzde 0,69 düşüş! Bu nasıl oluyor?

Kapsanan maddelerin ve bu maddelerin ağırlığının farklılığından dolayı aynı oranlar tabii ki gerçekleşmez, bu normaldir de bir yanda yüzde 5’e dayanmış bir artış, bir yanda görece düşük de olsa yüzde 1,28’lik bir artış ama diğer yanda düşüş!

TÜİK’e göre olan o düşüşün detayında da izahı zor bir durum olduğu ortada.'