Dış borç patladı: 3 günde kur farkı 662 milyar lira

Cumhurbaşkanı adayı ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun şafak operasyonu ile gözaltına alındıktan sonra tutuklanmasına giden sürecin ekonomiye faturası ağır oldu.

Gözaltı kararının uygulandığı gün 2 kez devre kesen borsa hafta kapanışında da aynı senaryoyu yaşayarak yine 2 kez devre kesti. BIST 100'ün düşüşü 1 gün için engellenebilirken dolar ve euro tarihi zirvesini gördü. Dolar Merkez Bankası müdahalesi ile 37,85 TL'den haftayı kapadı.

DIŞ BORÇ PATLADI

İmamoğlu operasyonu ile Hazine'ye sadece kur farkından çıkan yükü yazan Dünya'dan Naki Bakır, TL’de do­lara karşı yüzde 3,3 oranında bir devalüasyon yaşandığını açıkladı.

Operasyondan önceki son iş günü olan 18 Mart’ta Merkez Bankası döviz alış kuruna gö­re 36,59 olan dolar/TL, sürecin başladığı 19 Mart Çarşamba gü­nü 37,9’e yükseldi. Merkez Ban­kası’nın satışlarının da etki­siyle, ilerleyen saatlerde dolar 37,89 TL seviyelerine geriler­ken, euro ise 41,33 TL oldu.

Serbest pi­yasada ise gözaltı kararının he­men ardından dolar/TL ilk kez 41 seviyesini aşarken, euro/TL de 44’ün üzerine çıkarak rekor bir düzeye ulaştı.

Merkez'in kurdaki yükselişi bastırmak amacıyla toplam 26 milyar dolarlık döviz satışı yapmasına rağmen, döviz alış kurları baz alın­dığında dolar söz konusu üç iş gününde TL’ye karşı yüzde 3,44 oranında 1 lira 26 kuruş değer kazandı.

Dolar kurundaki her 1 kuruş­luk artış, dış borçların ulusal pa­ra cinsinden karşılığını, başka deyişle ülkeye yükünü yaklaşık 5,3 milyar lira artırıyor.

3 GÜNDE KUR FARKI 662 MİLYAR LİRA

En son Eylül 2024 sonu itiba­rıyla 525,8 milyar dolar olarak açıklanan Türkiye’nin toplam dış borç stoku baz alındığında; 18 Mart’ta 19 trilyon 239 mil­yar lira olan bunun TL cinsin­den karşılığı, 21 Mart’ta 19 tril­yon 901,5 milyar liraya yükseldi. Buna göre eylül sonu düzeyi iti­barıyla toplam ülke dış borç sto­ku, bu üç günde ulusal para cin­sinden 662,5 milyar lira büyü­dü. Böylece üç günlük süredeki devalüasyon sonucu ulusal eko­nomiye dış borçlar cephesinden şimdilik bu tutarda bir “ek” yük binmiş oldu.

Eylül sonu itibarıyla düzeyi 525,8 milyar dolar olan dış borç stokunun 177,9 milyar dolarını kısa, 347,9 milyar dolarlık bölü­münü uzun vadeli borçlar oluş­turuyor. Üç günlük kur artışı­nın getirdiği kur farkı yükü kısa vadeli dış borçlarda 224,1 mil­yar, uzun vadeli borçlarda 438,4 milyar lira.