ABD’de New York Büyük Jürisi, ABD eski başkanı Donald Trump hakkında merakla beklenen kararını açıkladı. ABD’de 2024 seçimlerinde aday olmayı düşünen Trump, jürinin yaptığı oylamanın ardından Stormy Daniels’a 130 bin dolarlık “sus payı” ödemesiyle ilgili suçlamaların araştırılmasına ve Trump hakkında dava açılmasına karar verdi. Eski başkan Trump’ın önümüzdeki salı günü hakim karşına çıkması ve mahkemeye Yargıç Juan Merchan’ın başkanlık etmesi bekleniyor.
Tabii ki siyasi nedenleri de vardır üzerine çullanılmasının ama bu, eski ABD Başkanı Donald Trump’ı, ülke tarihinde adi suçlarla yargılanacak ilk eski Başkan olmaktan kurtarmıyor. Trump’ın porno yıldızı Stormy Daniels'a ödenen sus payı ile ilgili soruşturma kapsamında suçlanmasının ardından birkaç gün içinde teslim olması bekleniyor. Çoğu ankette önde gittiği 2024 Başkanlık seçimi için Cumhuriyetçi Parti’den başkan adaylığı yarışını sarsacak bir gelişme bu Trump için.
Manhattan Bölge Savcısı Alvin Bragg'in sözcüsü savcılar ile Trump'ın hukuk ekibinin, eski başkanın Florida'daki evinden New York'taki bölge savcılığına giderek parmak izinin alınacağı, fotoğrafının çekileceği bir teslim tarihi üzerinde görüştüklerini duyurdu. Gerçekten rezil bir durum. Trump daha sonra mahkemeye çıkacak, burada resmen suçlanacak ama söylenenlere göre daha sonra muhtemelen evine gitmesine izin verilecek.
Haftalardır tutuklanacağı konusunda kıyametler koparan Trump korkmakta haklıymış demek ki. Tutuklanmasa bile bu korku ona yeter. İddianame gizli tutulduğu için Trump'a yöneltilen suçlamalar henüz bilinmiyor, ancak 30'dan fazla suçlamayla karşı karşıya olduğu tahmin ediliyor.
Trump herhangi bir nedenle gönüllü olarak teslim olmamaya karar verirse, savcılar Florida'dan iadesini isteyebilir. Bu da Başkanlık seçimleri için favori gösterilen Cumhuriyetçi Partili Vali Ron DeSantis'in iade talebi için resmi onay vermesini gerektiriyor. Trump’tan hiç hoşlanmadığı bilinen muhtemel rakibi DeSantis, iddianameyi siyasi amaçlı olarak nitelendirerek herhangi bir iade talebine yardımcı olmayacağını söyledi ama hukuk uzmanları valinin süreçteki rolünün tamamen idari olduğunu belirtiyor. DeSantis'in böyle bir talebi yasal olarak reddedip reddedemeyeceği de tartışma konusu.
TRUMP NASIL İTİRAZ EDEBİLİR?
Trump’ın yasal zorluklarla karşılaştığında agresif karşı saldırılar ya da geciktirme gibi taktiklerle ünlü olduğu biliniyor. Trump, seçilmiş bir Demokrat olan Manhattan Bölge Savcısı Bay Bragg'i siyasi kazanç için kendisini hedef almakla suçladı. Bu ya da benzeri gerekçelerle suçlamaların düşürülmesini isteyebilir. Muhtemelen başka yollara da başvurabilir ki bunlardan bazıları çözümü zaman alacak çetrefilli hukuki sorunlar ortaya çıkarabilir.
Trump ayrıca zamanaşımı süresinin dolup dolmadığına da itiraz edebilir. New York yasalarına göre, davalının eyalet dışında bulunması halinde zamanaşımı süresi uzatılabiliyor, ancak Trump ABD Başkan'ı olarak görev yapmanın bu süreye dahil olmaması gerektiğini savunabilir.
DURUŞMA NE ZAMAN?
Hukuk uzmanları, olası bir duruşmanın en az bir yıldan fazla süreceğini belirtiyor. Örneğin eyalet verilerine göre, 2022'nin ilk üç çeyreğinde Manhattan'daki ortalama bir ceza davasının iddianameden duruşma aşamasına geçmesi 900 günden fazla sürdü. Bu da eski ABD başkanının Beyaz Saray'a yeniden Başkan olarak dönmeye çalışacağı 2024 başkanlık kampanyası sırasında ya da sonrasında Manhattan'daki bir mahkeme salonunda jüri karşısına çıkma ihtimalini artırıyor.
SEÇİLSE DE KENDİNİ AFFEDEMEZ
Kamuoyu yoklamaları, Trump'ın, Ron DeSantis de dahil olmak üzere Cumhuriyetçi Parti’den adaylık için potansiyel rakiplerinin önünde olduğunu gösteriyor. Bu da herhangi bir davanın Kasım 2024'teki seçim gününden sonraya kalmasına neden olabilir, ancak seçilmiş bir başkanın ya da cumhurbaşkanının eyalet suçlamalarıyla yargılanması daha önce örneğine rastlanmadığı için için bilinmeyen bir durum. Ayrıca Başkan seçilmesi halinde Trump'ın kendisini bu suçlamalardan affetme yetkisi de olmayacak.
DAHASI DA VAR
Bu davadan kurtulsa bile -ki zor görünüyor – Trump’ı bekleyen başka davalar da var. Daniels davası, Georgia‘daki seçimlere müdahale soruşturması, Kasım 2020'deki seçim yenilgisini kabul etmeyen destekçileri tarafından 6 Ocak 2021'de ABD Kongre Binası'na yapılan saldırıdaki rolüne ilişkin bir çift federal soruşturma da dahil olmak üzere başlatılan birkaç soruşturmadan biri. Bir başka soruşturma da Beyaz Saray'dan ayrıldıktan sonra gizli belgeleri elinde tutmasıyla ilgili.
Başkanlık’tan çok suç işlemekle geçirmiş zamanını diyesi geliyor insanaın. Trump gerçekten ilginç, komik, trajik bir figür. Belki de hepsi birden. Tek bir adamın bu kadar “kalabalk“ olması gerçekten tuhaf.
Bakalım şenlik nasıl sonuçlanacak?
NE OLMUŞTU?
Eski ABD Başkanı Donald Trump 2016 başkanlık seçimleri öncesinde porno yıldızı Stormy Daniels’a aralarında yaşananları anlatmaması için 130 bin dolarlık sus payı vermekle suçlanmıştı. Soruşturma ceza davası soruşturmasına dönüşmüş, 2024 Başkanlık seçimlerine iddialı hazırlanan Trump “siyasi nedenlerle tutuklanacağı“ iddiasıyla ABD’de karışıklığa yol açmıştı.
