İkizdere'de hukukun 'Cengiz' hali
Rize’nin İkizdere ilçesinde bulunan İşkencedere Vadisi’nde açtığı maden ocağıyla bölgeyi çöle çeviren Cengiz İnşaat’a hukuk ‘farklı’ işliyor. Aynı yerde, üç farklı projenin ikisi mahkemede iptal edilirken Cengiz taşocağı faaliyetini sürdürüyor.
Geçen yıl 21 Nisan’da Cengiz’in iş makinelerinin bölgeye girmesiyle direniş de başladı. Aylarca ağaçların üstünde nöbet tutan bölge halkı birçok kez jandarmayla karşı karşıya geldi, gözaltına alındı. Taşocağı, bölge sakinlerinin tüm itirazlarına rağmen yeşil vadiyi iş makineleriyle kuşattı. Yeraltı suları maden tarafından yok edilirken yüzlerce arı kovanı söndü.
BirGün'den Gökay Başcan'ın haberine göre, İkizdere’yi madenlerle yok etmek isteyen tek şirket Cengiz Holding değildi. Aynı bölgede 2 maden ocağı projesi için daha geçtiğimiz yıllarda başvuru yapıldı. Yakın zamanlarda 3 proje için ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verildi. Bölge halkı 3 projeye de dava açtı. Projelerin iptal davası aynı mahkemede görülürken aynı bilirkişiler, aynı doğrultuda rapor verdi. Rize İdare Mahkemesi, iki projeyi iptal ederken Cengiz’in maden ocağına karşı açılan davayı reddetti.
Bölgedeki projeler şu şekilde:
SR Yatırım Turizm
İkizdere’nin Cevizlik köyünde ilk olarak taşocağı açmak isteyen şirket ise SR Yatırım Turizm İnşaat oldu. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bazalt Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için 25 Eylül 2019 tarihide ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verdi. Bölge halkı kararı yargıya taşıyarak Rize İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Mahkeme bilirkişi heyeti atanmasına karar verdi. Heyet hazırladığı bilirkişi raporunda ‘ÇED gerekli değildir’ kararının teknik olarak yeterli ve uygun olmadığını belirtti. Bilirkişi raporu doğrultusunda karar veren ve itirazları haklı bulan mahkeme, ‘ÇED gerekli değildir’ kararını iptal etti.
Cevahir Hazır Beton
Bölgede açacağı maden ocağıyla ekolojik yıkım yaratmak isteyen bir diğer şirket ise Cevahir Hazır Beton Şirketi oldu. İkizdere Şimşirli köyü sınırları içerisinde Bazalt Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için 25 Kasım 2020’de ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verildi. Maden ocağı projeleriyle çevrili köylerini korumak isteyen yurttaşlar kararın iptali istemiyle dava açtı. Mahkeme bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verdi. Bilirkişilerin hazırladığı raporda, ÇED gerekli değildir kararının teknik olarak yeterli olmadığına karar verildi.
Cengiz İnşaat
2020 yılında Rize’nin İkizdere ilçesine bağlık İyidere sahil mevkiinde yapılması planlanan lojistik liman için ihaleye çıkıldı. İhaleyi 1 milyar 719 milyon lira karşılığında iktidarın favori şirketlerinden Cengiz İnşaat ve Yapı&Yapı A.Ş. ortaklığı kazandı. Bu amaçla İşkencedere Vadisi’nde bulunan Cevizlik ve Gürdere köylerinde 17 adet parsel için acele kamulaştırma kararı çıkarıldı. Karar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan imzasıyla 19 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Cengiz’in ihalesini aldığı liman ihalesine hammadde sağlamak için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ‘Cevizlik Bazalt Ocağı’ için 21 Ocak 2021’de ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verildi. Bölge halkı, çevre dernekleri ve TMMOB’ye bağlı odalar kararın iptaline ilişki dava açtı. Rize İdare Mahkemesi bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verdi. Bilirkişiler tarafından hazırlanan raporda, proje tanıtım dosyasının eksik ve yetersiz olduğuna dikkat çekilirken, yapılacak taşocağının ekosisteme zarar verecek yapıda olduğu kaydedildi. Mahkeme bilirkişi raporuna rağmen iptal talebini reddederek ‘Cengiz’in talanını önünü açtı.
'Bize raporları vermediler'
Davaların avukat Yakup Okumuşoğlu, “Bunun hukukta yeri yok” dedi. “Aynı yer, aynı bilirkişi heyeti, aynı doğa, aynı zararlar oluşuyor, aynı mahkeme” diyen Okumuşoğlu, “SR’nin ocağıyla Cengiz’in madeni sınır. Alınan bu kararlar gösteriyor ki mahkeme Cengiz’in önünü açıyor. Kağıt üzerlerinde hazırlanan özel raporlarla mahkeme karar verdi, bize bu raporları bile vermediler” ifadelerini kullandı.
Cengiz İnşaat'a 11 yılda milyarlar akmış
İkizdere direnişi çadırı yaylaya çıktı: Doğayı yok etmenin hukuku olmaz
