Hristiyan aleminin dirilişi simgeleyen en önemli günü olan paskalya bayramı bugün kutlanıyor. Peki Paskalya nedir? Paskalya Bayramı ne zaman ve nasıl kutlanır? Paskalya dönemi yaklaşık olarak Mart sonundan Nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda Pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Kıyam Yortusu, Diriliş Pazarı ya da Diriliş Günü olarak da adlandırılır. İşte Paskalya bayramı ile ilgili ayrıntılar…

Paskalya Bayramı nedir?

Paskalya, Hristiyanlar tarafından kutlanan bir bayramdır. Kelime kökeni İbranice'ye dayanan paskalya “dokunmadan geçmek” anlamına geliyor. İsrailoğulları'nın Mısır'daki kaçışını ifade eder. Hıristiyanlar için en önemli bayram olan paskalya bayramında, İsa'nın çarmıha gerildikten üç gün sonra dirilişi kutlanır. Ancak ne var ki Paskalya Bayramının kutlanması konusunda belli bir gün yoktur. Her yılın Mart ayı sonundan Nisan ayının sonuna kadar olan dönemi kapsar. Kiliselerde pazar günleri kutlanan Paskalya gününün diğer isimleri ise kıyam yortusu, diriliş günüdür.

Paskalya Bayramı nasıl kutlanır?

Paskalya tüm Hıristiyanlar tarafından kutlanır. Yaygın olarak kiliselerde düzenlenen ayinlerin dışında, kutlandığı ülkeye göre değişik gelenekler vardır. Bunlar arasında en yaygını şahısların birbirine genellikle çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı ve Paskalya yumurtası hediye etmesidir.

Paskalya Günü için evlerde özel çörekler (Paskalya çöreği) yapılır; haşlanmış yumurtalar boyanır; mumlar yakılır; dualar okunur. Süryanilerin temmuz ayında kutladıkları Meryem Ana Paskalyası adı verilen yortu da Paskalya kavramı içine girer.

Paskalya Bayramı ne zaman kutlanır?

Paskalya Günü, ilkbahar gün dönümünün yaşandığı 21 Mart'ta dolunayın görülmesinden sonraki ilk pazar günüdür. Bu nedenle Paskalya Günü'nün tarihi değişebilmekle birlikte genellikle, Paskalya tarihi için Nisan ayının ikinci pazarı önerilir.

Paskalya, perhizle geçen beş haftalık (büyük perhiz) bir hazırlık dönemi ile son haftayı (kutsal hafta) kapsar. Paskalya Günü'nde (paskalya pazarı) sona erer. Pentekostes (hamsın) yortusuna kadar süren 50 günlük döneme, Paskalya dönemi (hamsin dönemi) adı verilir.

Paskalya Bayramı tarihi

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli bayramlardan biridir. İsa’nın çarmıha gerildikten sonra 3. Günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda Pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Kıyam Yortusu, Diriliş Pazarı ya da Diriliş Günü olarak da adlandırılır.

İsa MS 29–33 yılları arasında çarmıha gerildi Paskalya bayramına dair en eski kayıtlar 2. yüzyıla aittir, bununla birlikte İsa’nın dirilişinin anılması muhtemelen daha eski tarihlere dayanır.

Anadolu’daki Hristiyanlar İsa’nın çarmıha gerildiği günü, Yahudilerin Pesah (Hamursuz Bayramı) olarak kutladığı, baharın ilk dolunayından sonraki 14. gün (Yahudi Takvimi’ne göre 14 Nisan) olarak belirlediler. Diriliş gününü de –haftanın hangi gününe geldiğine bakılmaksızın– bundan iki gün sonrası, yani 16 Nisan olarak belirlediler. Modern dönemde ise mart ve nisan aylarının bir kısmını kapsamaktadır.

20. yüzyılda Paskalya Bayramı için sabit bir tarih belirleme çalışmaları yapıldı. Özellikle nisan ayının ikinci pazarı üzerinde durulduysa da uygulamaya geçilemedi.