İnsan sağlığı için en tehlikeli en ölümcül hayvan hangisidir?

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre (CDC), "dünyanın en ölümcül hayvanı", bazı tahminlere göre 500.000 kişiyi öldüren sivrisinektir.

Shannon LaDeau , "Sıtma, uzun süredir insan popülasyonlarını çok ısrarlı bir şekilde mahvediyor" dedi.(yeni sekmede açılır)New York, Millbrook'taki Cary Ekosistem Çalışmaları Enstitüsü'nde bir hastalık ekoloğu olan WordsSideKick.com'a verdiği demeçte.Sıtmaya , Anopheles sivrisinekleri tarafından insandan insana taşınan Plasmodium cinsindeki parazitik tek hücreli organizmalar neden olur. Our World in Data'ya göre, hastalık Kuzey Amerika ve Avrupa'da nadir görülürken, Afrika'nın bazı bölgelerinde, Güney Asya'da ve Güney Amerika'da yaygın. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre sıtma dünya çapında 2021'de yaklaşık 619.000 ölüme neden oldu.

Hastalık genellikle erişilebilir sağlık hizmetleri ile tedavi edilebilir. Ancak küçük çocuklar, hamileler ve HIV/AIDS gibi bağışıklık yetersizliği olan kişiler gibi yüksek riskli kişiler için sıtma çok ciddi olabilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, Afrika'daki tüm sıtma ölümlerinin yaklaşık %80'i 5 yaşın altındaki çocuklardı.

Sivrisinekler ayrıca dang humması, chikungunya, Batı Nil virüsü, Zika virüsü ve paraziter enfeksiyon lenfatik filaryaz gibi bir dizi başka hastalığı da yayarlar.

Peki sivrisinekler hastalık yaymada neden bu kadar etkili?

LaDeau, birincisi, dişi sivrisineklerin kanla beslendiğini, bunun da patojenleri bir kişinin kan dolaşımından diğerine çok kolay bir şekilde aktardıkları anlamına geldiğini belirtti. Ayrıca küçük ve kanatlıdırlar, yani kolayca yayılabilirler ve fark edilmeden insanları ısırırlar.

Sonra, bir ekosistemi ve kaynakları paylaştığımız gerçeği var. Sivrisinekler üremek için suya ihtiyaç duyarlar, tıpkı insanların yaşamak için suya güvendikleri gibi, bu da aynı yerlerde yaşama eğiliminde olduğumuz anlamına gelir.

LaDeau, "İhtiyaç duydukları habitattan kendimizi tamamen ayıramayız." dedi.

Yine de sivrisinek kaynaklı hastalık riskini azaltmanın yolları var. LaDeau, küçük altyapı güncellemelerinin bile büyük bir fark yaratabileceğini belirtti. Örneğin, pencere telleri sivrisinekleri evlerin dışında tutmaya yardımcı olabilir ve sıhhi tesisat, suyu açık havuzlarda olmaması için kapalı tutabilir.

Bu olanaklar, daha iyi altyapıya sahip dünyanın birçok yerinde sıtmanın neden yaygın olmadığının bir parçası olduğunu söyledi. Ve bu barınma yerlerinin olmadığı alanlarda cibinlik böcekleri insanların yataklarından uzak tutmaya yardımcı olabilir.

Bu önlemler, her yıl on binlerce insanı öldüren dang humması gibi diğer sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı da koruma sağlayabilir. Ancak sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı halk sağlığı çabaları, iklim değişikliği altında çetin bir savaşla karşı karşıya.

Ancak sivrisinekler, gezegenimizdeki son derece ölümcül hayvanlar olarak yalnız değil. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre yılanlar her yıl 81.000 ila 138.000 arasında insanı öldürüyor ve onları insanlar için en ölümcül hayvanlardan biri yapıyor. DSÖ'nün bildirdiğine göre, enfekte bir memelinin ısırmasıyla yayılan bir hastalık olan kuduz her yıl yaklaşık 59.000 kişiyi öldürmekte.

Tatlı su salyangozları ve suikastçı böcekler gibi diğer hayvanlar da, her biri her yıl binlerce insanı öldüren şistozomiyaz ve Chagas hastalığı gibi potansiyel olarak ölümcül hastalıkları insanlara yayarlar.

Peki Sivrisineklere Rakip Olabilecek İkinci Tehlikeli Tür?

Ancak sadece bir canlı, insanlar için en ölümcül unvanı olarak sivrisineğe rakip olabilir, o da “insan”… Birleşmiş Milletler, cinayet ve silahlı çatışmaların 2017'de yaklaşık 553.000 kişiyi öldürdüğünü tahmin ediyor - bu da insanları dünyadaki en ölümcül yaratıklardan biri yapıyor.