Hayvanlar Depremi Önceden Hisseder mi? Deprem Olacağını Hisseden Hayvanlar Nasıl Tepki Verir?
Hayvanların meydana gelen depremleri insanlardan önce hissetikleri bazı anlara denk gelmiş olabilirsiniz.
Ülkemizde meydana gelen depremlerden sonra hayvanların depremi önceden hissettiklerine dair bazı videolar ortaya çıktı. Videolarda ahırlarında yatan inekler kaçmaya çalışıyor, kediler saklanıyor ve köpekler ilginç sesler çıkarıyorlar. Sadece ülkemizde değil tüm dünyada meydana gelen depremlerde hayvanların depremi önceden hissedebildikleri anlar kaydedilmiş. Peki bu nasıl oluyor? Bu iddianın bir bilimsel dayanağı var mı?
Araştırmalara göre hayvanlar hassas duyu organları sayesinde deprem gibi yüksek gerilimli frekansları insanlara göre daha önceden hissedebiliyorlar.
Hayvanlar insanlardan daha farklı duyu 'eşiklerine' sahipler. Bizlerin duyamadığı aralıktaki sesleri duyabilir, titreşimleri hissedebilirler. Bu da özellikle depremi nasıl hissettiklerini açıklıyor. 2016 yılında hayvanların depremi gerçekten hissedip hissetmedikleriyle ilgili bir çalışma yapılmış. Çalışma Alman Max Planck Enstitüsü'nden bir grup araştırmacı tarafından bir grup çiftlik hayvanı üzerinde yapılmış.
Araştırmacılar çiftlik hayvanlarını üzerlerine taktıkları sensörlerle 6 ay boyunca takip etmişler. Bu çalışmada 6 inek, 5 koyun, 2 köpek, tavuk, hindi ve tavşan kullanılmış. Araştırma süresince ikisinin büyüklüğü 4.0'ı geçen depremler meydana gelmiş.
Yapılan çalışma sonucunda ahırda kapalı kalan hayvanların büyüklüğü 4.0'ı geçen depremlerde önceden anormal hareketler sergiledikleri gözlemlenmiş.
Bu çalışma sonucunda büyük baş hayvanların özellikle kapalı alandayken depremin oluşturduğu sarsıntıyı önceden hissedebildikleri gözlemlenmiş. Fakat bu çalışmada açıktan olan hayvanlarda herhangi bir davranış değişikliğine rastlanmamış.
2016 yılında yapılan bu çalışmaya ek olarak farklı birkaç çalışma daha mevcut. 2013 yılında karıncalar üzerinde bir çalışma yapılmış ve karıncaların depremden önce rutinlerini değiştirdikleri gözlemlenmiş. Ayrıca 1975 yılında meydana gelen bir depremden önce yılanların da kış uykusundan uyandıkları görülmüş.
Peki diğer hayvanlar nasıl tepki veriyorlar?
Kahramanmaraş depremi sırasında kaydedilen videolarda ve anlatılan hikayelerde de gördüğümüz üzere hayvanlar birbirinden farklı hareketler sergiliyorlar.
Deprem öncesinde ve sırasında kaydedilen bir videoda evin içerisindeki köpeğin koşturmaya ve havlamaya başladığı görülebiliyor.
Depremi önceden hisseden kediler ise kapalı ortamlara kaçarak ve saklanarak tepki veriyorlar.
Deprem sırasında birçok kedi sahibi kedilerini dışarı çıkartamadıklarından bahsetmişlerdi. Kedileri deprem öncesinde ve sırasında o denli korkmuşlardı ki saklanmışlar ve bir daha çıkmak istememişlerdi.
Depremi önceden hisseden kuşların ise çember şeklinde ve sürü halinde uçtukları gözlemlendi.
Deprem sadece evcil hayvanları değil doğada yaşayan tüm canlılarımızı etkiliyor. Kış uykusunda olan canlılar uyanıyor, yuvalarını terk ediyorlar ve güvenli bir yer arıyorlar. Deprem sırasında da kuşların sürü halinde çembersel bir şekilde uçtukları gözlemlenmiş.
Depremi hissedebilen diğer bir canlı türünün de balıklar olduğu gözlemlenmiş. Balıklar ise kıyıya doğru yüzmeye başlıyor.
Şu anda balıklar üzerinde yapılan bir araştırma bulunmasa da birçok bölgede balıkların da depremi önceden hissedebildiklerine dair kayıtlar bulunuyor. Balıklar da sürü halinde kıyıya doğru yüzüyorlar ve hareketlerinde bir artış gözlemleniyor. Balıkların depremi önceden hissedebildiklerini kanıtlamak için ise bilimsel bir araştırma yapılması gerekiyor.
Bilimsel bir çalışmayla da kanıtlandığı üzere ahırda yaşayan at, inek, eşek ve koyunlarda değişik hareketler gözlemleniyor.
Kahramanmaraş depreminde de birçok ahır hayvanının ahırından kaçmaya çalıştığı kameralara yansımıştı. Atlar, eşekler, inekler ve koyunlar meydana gelen bir deprem sırasında anormal hareketler sergiliyor ve kaçmaya çalışıyorlar. Özellikle kapalı bir alanda birliktelerse örneğin deprem gece vakti olduysa değişik hareketlerinde bir artış gözlemleniyor.
