Dolama için evde ne yapılabilir? İşte tedavi önerileri..
Kişinin yaşam kalitesini düşüren dolama hastalığı, genel olarak parmak boğumlarında bakteri üremesi sonucunda oluşan iltihaplı bir hastalıktır. Bazı durumlarda tırnak diplerine ve alt kısımlarına da yayılabilen dolama, tıp dilinde paronişi olarak adlandırılır. Dolamaya genellikle bakteriyel enfeksiyonlar sebep olsa da bazı durumlarda virüs ve mantar hastalıkları da paronişiye yol açabilir. Apse oluşumu, ağrı ve acıya yol açar. Ancak apse oluşmadan fark edilen vakalarda, hekim tarafından reçete edilen uygun antibiyotik kullanımı, bölgeye sıcak uygulamak ve parmağı kalp seviyesinin üstünde tutmak tedavi için yeterlidir. Apse oluştuktan sonra fark edilen dolama vakalarında ise apsenin drenajının yapılması gerekir. Bazı durumlarda apse kendiliğinde patlayabilir. Bu gibi durumlarda bölge ılık su ve sabunla güzelce yıkandıktan sonra antiseptik solüsyon ile temizlenmelidir. Aksi hâlde enfeksiyon, tırnak altına yayılarak enfeksiyon bölgesinin artmasına yol açabilir.
Dolama belirtileri nelerdir?
Hayati tehlike yaratmasa da kişinin hayat kalitesini oldukça düşürebilen dolama, pek çok belirti ile kendini gösterir. Bu belirtiler genellikle dolamanın en sık olduğu başparmak ve işaret parmakta görülür. Parmakta hassasiyet, kızarıklık, şişlik, kaşıntı ve zonklama şeklinde ağrı, dolamanın en sık görülen belirtileri arasında yer alır. Tırnağın şekil, renk ve dokusunda farklılık oluşabileceği gibi tırnak, tırnak yatağından hafifçe ayrılabilir. Ayrıca enfeksiyonun yayılması sonucunda parmağın gergin ve parlak görünmesi, aşırı terleme, titreme, kas ve kemiklerde hassasiyet, hâlsizlik ve yorgunluk da görülebilir.
Dolama kimlerde görülür?
Akut, kronik ve herpetik dolama farklı kişilerde ve meslek gruplarında görülebilir. Akut dolama, nadiren mantar ve virüslerden kaynaklıdır. Genellikle staphylococcus aureus gibi bakteriler akut dolamaya yol açar. Akut paronişi hastalığı çoğunlukla şu kişilerde görülür:
- Parmak emme alışkanlığı olanlar
- Tırnak ve etlerini yiyen kişiler
- Parmak ve tırnağı etkileyen travmatik olay yaşayanlar
- Manikür ve pedikür yaptıranlar
- Takma tırnak kullananlar
- Uzun süre ile parmakları alçıda kalanlar
Akut dolamaya göre çok daha uzun süren ve tekrarlayan kronik dolama, meslek hastalığına benzer bir durumdur. Kronik dolamaya yol açan bakterilerin fazla bulunduğu ortamda çalışanlarda sıklıkla görülür:
- Çiftçiler
- Balıkçılar
- İnşaat işçileri
- Ev hanımları
- Temizlik malzemeleri ve kimyasallar ile sürekli temas hâlinde olanlar
Herpetik dolama ise çocuk ve ergenlerde görülen paronişin türüdür. Tek konağı insan olan herpes simpleks virüsü (HSV) tip 1 ve tip 2 dolamaya neden olur. Deri yüzeyinde yer alan yara ya da çatlaktan içeri girerek çoğalan virüs, eritem ya da farklı bir deyişle kaşıntılı kızarıklığa yol açabilir. Diğer dolama tiplerinde olduğu gibi ağrı ve şişliğe yol açan herpetik dolamanın bulaşıcılığı oldukça yüksektir. Sıklıkla şu kişilerde görülür:
- Sağlık personeli
- Çocuklar ve ergenler
- Dolama tedavisi
Dolamanın uygun şekilde tedavi edilebilmesi için hastalığın neden kaynaklandığının saptanması son derece önemlidir. Dolamanın, mantar, virüs ya da bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanması tedavi türünün farklılaşmasına yol açar. Bu yüzden dolama fark edilir edilmez uzman bir hekime başvurulmalıdır. Ancak hemen her dolama türünün başlangıç aşamasında sıcak pamuk ile yapılan kompres ve uygun antibiyotik kullanımı, belirti ve şikayetler artmadan dolamanın iyileşmesini sağlar. Dolama tedavisi için uygulanan bir diğer yöntem de ilgili parmağın, kalp seviyesinin üstünde tutulmasıdır. Bu, bölgeye olan kan akışını yavaşlatır, bölgedeki şişliğin azalmasını sağlar ve iyileşmeyi hızlandırır. İlgili parmağın hareketsiz kalması da benzer bir yöntemdir. Dolama tedavisi boyunca hekim tarafından reçete edilen antibiyotiği kullanmak, sigara ve alkol tüketimini bırakmak, hastalığın iyileşme sürecini hızlandıran faktörler arasında yer alır. Bazı durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir. Bu yöntemde cerrah, lokal anestezi altında parmakta yer alan apseyi boşaltır.
Dolamaya Evde 7 Bitkisel Tedavi
Dolama, erken fark edilirse evde rahatlıkla tedavi edilebilir. Peki dolamaya ne iyi gelir? Gelin, bu sorunun yanıtını birlikte inceleyelim:
1) Buz Küpü
Dolama için evde ne yapılabilir diye düşünüyor ve acınızı dindirecek hızlı bir çözüm arıyorsanız buzdan faydalanabilirsiniz. Dolama olan parmağa buz küpü uygulamak bu rahatsızlığın yol açtığı şikayetleri önemli ölçüde hafifletir. Bu uygulamayı yapabilmek için; buz küplerini ince bir havluya sarıp dolama olan bölgenin üzerinde bekletin. Bu yöntemi ağrının ve acının şiddetlendiği her an tekrarlayabilirsiniz.
2) Ilık Su
Derin bir kabı ılık su ile doldurup dolama olan parmağı bu suda 15 dakika kadar bekletin. Ardından parmağınızı kuru bir bandaj ile mutlaka sarın. Bu uygulamayı da ağrının ve yanma hissinin arttığı her an yapabilirsiniz. Bu yöntem tıpkı buz küpü yönteminde olduğu gibi dolamanın sebep olduğu acı, yanma ve ağrı şikayetlerini hafifletir.
İsterseniz suyun içerisine bir miktar tuz da ekleyebilirsiniz. Tuz içerdiği mineraller sayesinde söz konusu bölgedeki iltihabın azalmasına yardımcı olacaktır.
3) Pirinç Unu ve Keten Tohumu Yağı
Keten tohumu yağıyla pirinç ununu karıştırarak lapa kıvamına getirin. Hazırladığınız bu karışımı dolama olan bölgeye uygulayın. Hepsi bu kadar!
4) Limon
Limon antiseptik ve antienflamatuar özellikleri sayesinde en iyi dolama bitkisel tedavi seçeneklerinden biridir. Limonun bu etkisinden faydalanabilmek için öncelikle limonun içerisine delik açmanız gerekir.
Ardından parmağınızı bu deliğe sokup yaklaşık 10 dakika beklemelisiniz. Bu uygulama ilk başlarda can yakıcı olabilir. Limonun asidik bir meyvedir ve dolama olan bölgede yanma hissine neden olabilir.
5) Zeytinyağı ve Çay Ağacı Yağı
Parmakta dolamaya ne iyi gelir sorusuna cilt dostu zeytinyağı ve çay ağacı yağı da cevaptır. Zeytinyağı ve çay ağacı yağını eşit miktarlarda karıştırın. Dolama olan parmağı bu karışıma sokup 15 dakika kadar bekleyin. Bu yağlar antiseptik özelliği sahiptirler ve dolamadan etkilenen bölgedeki iltihabı kuruturlar.
6) Aynısefa
Eğer dolama kaynağında mantar varsa aynısefa bitkisinden faydalanabilirsiniz. Dolamaya ne iyi gelir Saraçoğlu bu konuda bir öneride bulunmuş mudur diye merak ediyorsanız direkt dolama için değil ama İbrahim Saraçoğlu’nun el mantarı için aynısefayı önerdiğini belirtelim. Mantarın hafiflemesi için aynısefa lapası yaparak ilgili bölgeye uygulama yapabilirsiniz.
7) Soğan
Dolamaya ne iyi gelir evde pratik ne yapabilirim diyorsanız soğandan faydalanabilirsiniz. Parmakta dolama soğan ile bazı kişilerde hafifleyebilmektedir. Kabuğunu soyduğunuz soğanı yumuşayıncaya kadar kaynatın. Yumuşamış soğanı problemli parmağa sürün ve üstünü uygun bir bezle kapatın ve gece böyle yatın. Ertesi gün durum hafiflemediyse tekrar uygulama yapmayı deneyebilirsiniz.