Lokantada yemek yedikten sonra tabaklarda bırakılan yemek artıkları, ihtiyaç listesi hazırlamadan yapılan ve çürüyerek çöpe gitmesi kaçınılmaz olan, market ve pazar alışverişlerinden alınan ihtiyaç fazlası ürünlerin çöpe atılmaları da, gıda israfı sonucunu doğurmaktadır.

Gıda israfının ayrıca para, zaman, enerji, emek, toprak ve daha birçok kaynak israfıyla ilgili olduğunu da ayrıca belirtmek gerekmektedir.

• FAO nun raporlarına göre küresel olarak ,insan tüketimi için üretilen gıdaların 1/3 ünün yani yaklaşık 1.3 milyar ton gibi bir miktarının atıldığı veya kayba uğradığı bildirilmiştir.

• Gıda kayıpları ve atıklarının sanayileşen ülkelerde yaklaşık 680 milyar ABD doları ve gelişmekte olan ülkelerde ise 310 milyar ABD dolarına karşılık gelmektedir.

Meyve ve sebzelerin diğer gıdalara göre daha fazla israf edildiği rapor edilmiştir. Küresel olarak yıllık tahılların yüzde 30'u, meyve ve sebzelerin yüzde 40-50'si yağlı tohumlar, et ve süt ürünleri için ise yüzde 20 sinin kayba uğradığı ve atık olduğu belirlenmiştir.

Dünyada bulunan ve birlikte yaşadığımız ortalama bir milyar aç insan, ABD, İngiltere ve Avrupa’da israf edilen gıdaların dörtte birinden daha az bir miktarıyla beslenebilir.

Çin’den daha büyük bir alanın, hiçbir zaman yenilmeyen ve çöpe giden israf edilmiş bu gıdaları yetiştirmek için kullanılması gerektiğini, dünyanın temiz su kaynağının % 25’inin israf edilen gıdaları yetiştirmek için kullanıldığını, biliyor muydunuz?

İsraf edilen gıdalar bir ülke olsaydı, Çin ve ABD’den sonra tartışmasız şekilde sera gazlarının en büyük üçüncü yayıcısı olurdu.

En gelişmiş ülkelerde, gıda tedarik zincirine göre, tüm gıda israfının yarısından fazlası evlerde gerçekleşmektedir.

Gıda kaybı ve atıklar aynı zamanda su, toprak, enerji, iş gücü ve sermaye dahil olmak üzere kaynakların büyük oranda azalmasına sebep olmaktadır. Aynı zamanda küresel ısınma ve iklim değişikliğini de tetikleyeceği göz ardı edilmemelidir. Bireylerin gıda israfına dikkat etmemesi sonucunda doğa, insan ve diğer bütün canlıların bu durumdan olumsuz etkileneceği görülmektedir.

Gıda israfı nasıl önlenir sorusuna verilebilecek en önemli cevap, bilinçli tüketici kültürünün topluma yerleştirilmesidir. Tüketim kültürüne dönük eğitimlere ağırlık verilmesi, görsel ve işitsel teşvik edici yayınlar, örneğin kuru ekmeklerin bayatlamadan doğranıp uygun ortamda saklanarak tirit, papara gibi alternatif yemeklerde kullanımı gibi çözüm içerir sunular, etkililiği ve sürekliliği olan kampanyalarla gıda israfının önüne geçilmesi mümkündür.

⦁ Planlı bir alışveriş, istek ve ihtiyaçların önceden belirlenmesi ve alışveriş listesi oluşturulması bilinçli bir tüketici olma yolunda ilk adımdır.

⦁ TETT ve STT arasındaki farkı doğru anlamak gıda israfının önlenmesinde etkili bir adımdır. TETT gıda kalitesini, STT gıda güvenliğini kapsayan kontrol mekanizmasıdır.

⦁ Alışverişe aç karnına çıkmamanızı öneririz. Aç karnına yapılan alışverişlerde gereğinden fazla ürün satın alındığı tespit ediliyor.

⦁ Satın alınan ürünlerin doğru saklama koşullarını bilmeliyiz böylelikle daha uzun süre kullanılabilir hale getirebiliriz.

⦁ Belirli aralıklarla buzdolabı düzenlemesi yapmak gıda israfının azaltılmasında etkili bir aşamadır.

⦁ Evdeki fazla gıdaları alternatif tariflerle değerlendirip, tekrar kullanıp, hızlıca tüketebilirsiniz.

⦁ Öğün planlaması yapmak hangi malzemeyi nasıl değerlendireceğiniz hakkında size bir yol haritası çizer.

⦁ Küçük porsiyonlar hazırlamak israfı önlemenin önemli bir diğer adımıdır.

⦁ Paylaşım hem sosyal bir dayanışmadır hem de gıda israfını önlemeye yardımcı olur. Fazla gıdalarınızı sevdiklerinizle, canlılarla paylaşın, israf etmeyin.

⦁ Son aşama olarak, kompost yapımı organik her türlü atığın çürütülmesi yoluyla geri kazanım sürecidir.

https://www.tarimorman.gov.tr/