Erdoğan’la Putin’le geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği görüşmenin ardından İngiltere ve Amerika’nın etkili gazeteleri Financial Times ve Washington Post’ta Rusya’ya yönelik yaptırımların Türkiye üzerinden delinebileceğini iddia eden haberler yayınlandı. Financial Times, Avrupa Birliği diplomatlarına dayanarak, böyle bir durumda Türkiye’nin de yaptırımlarla karşılaşacağı tehdidini de savurdu…
Bu yöndeki haberler yeni de değil, kısa süre önce de İtalya'nın önde gelen gazetelerinden Corriera della Sera, İtalyan şirketlerinin Rusya'ya ihracat yapmak için Türkiye'yi aracı ülke olarak kullandığını öne sürmüştü. Gazeteye göre normalde İtalya’nın Türkiye’ye aylık ihracatı 1 milyar doları aşmazken Haziran’da 1.4 milyar dolara yükselmesi bunun işaretiydi. Bazı taşımacılık şirketlerinin yöneticileri de gazeteye bu iddiayı doğrulamıştı…
Bu iddiaları Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar’a sordum. Dikkatli bir dil kullanarak şunları söyledi: “Yaptırımların delinmesiyle ilgili tüm haberleri takip ediyoruz ve gerektiğinde Türkiye’yi bilgilendiriyoruz. Ama bu konuda net kanıtlarımızın olması gerekiyor. Türkiye bize yaptırımların delinmesine aracı olmayacaklarını bildirdi. Cumhurbaşkanlarımız ve devletlerimiz arasında iyi bir ilişki var ve Türkiye’nin dediklerine inanıyoruz. Ama bunun bir medya yorumumu mu yoksa gerekçeleri olan bir gerçek mi, araştırmamız gerek.”
'Türkiye’nin katılması mutlu ederdi ama…'
Bodnar, Türkiye 2014’ten beri Rusya’ya yönelik yaptırımlara dahil olmadığını da vurgulayarak, “Elbette yaptırımlara katılması bizi mutlu ederdi ama Türkiye’nin kendi çıkarları olduğunun farkındayız. Biz Ukrayna ve Türkiye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine odaklanacağız” diye konuştu.
'Ayda 100 gemi göndermeyi planlıyoruz'
Bodnar’la konuştuğum konular arasında, Türkiye’nin gözetiminde Ukrayna limanlarından başlayan tahıl ihracatı da vardı. Büyükelçi’yle röportaj yaptığım Cuma günü Ukrayna limanlarından üç gemi ayrılmıştı. On yedi geminin de sefere hazır olduğunu belirten Bodnar, planlarının ayda 100 gemi çıkarmak olduğunu belirtti. Bu, ayda 3 milyon tonluk tahıl ihracatı anlamına gelecek. Bodnar’ın verdiği bilgiye göre savaş öncesinde büyük kısmı Ortadoğu’da bulunan 400 milyon insan Ukrayna tahılına bağlı olarak besleniyordu. Savaş sonrasında Ukrayna’nın ihracatı durunca Mısır, Tunus gibi ülkelerde ekmek fiyatlarının çok arttığını ve bu ülkelerin büyük bir istikrarsızlığa sürüklendiği biliniyor. Ukrayna limanlarından ihracatın sürmesi bölgenin istikrarı için kritik.
Büyükelçi Bodnar, ellerinde geçen yıldan kalma 20 milyon ton tahıl olduğunu belirtti. Ukrayna geçen yıl 61 milyon tondan fazla ihraç etmişti. Bunun önemli bir kısmı, savaşta Rusya’nın eline geçen kentlerde üretilmişti.
Ukrayna’dan çalınan tahıllar…
Ukrayna, bir süredir Rusya’nın tahıllarını çalıp Kırım üzerinden sattığını söylüyor. Çalınan tahılın Türkiye’ye getirilerek dünya pazarlarına gönderildiği de iddia ediliyor.
Türkiye’nin Ukrayna’dan çalınan tahıllar konusunu yakından izlediğini belirten Bodnar şunları söylüyor: “Ruslar genelde sahte belgeler kullanıyorlar. Bu da Türk makamlarının denetimini zorlaştırıyor. Rusya’nın bunu devam ettirmek için mümkün olan tüm yolları deneyeceğini düşünüyorum. Ama umuyorum ki, Türk makamları ile işbirliği içinde bu konuyu çözeceğiz.”
'Türkiye’nin savaş suçlarının araştırılmasına katılmasını istiyoruz'
Ukrayna’da savaş suçları işleyenlerin cezalandırılmasını istediklerini de belirten Bodnar, sözlerini şöyle tamamladı:
“Türkiye’nin anlamasını istiyoruz ki, suçlular cezalandırılmazsa suçlar tekrarlanır. Ukrayna’nın savaş suçlarının araştırılmasını Türk uzmanlarının katılması bizi mutlu eder.”
