Rus askeri ya da siyasi yetkilileri ne kadar tersini söyleseler de Rusya’da Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaptığı kabine değişikliği orduda durumun son derece karışık olduğunu gösteriyor. Rus medyasında da Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun görevden alınmasının askeri tesislerde havai fişeklerle kutlandığı haberleri yer alıyor.
Şoygu’dan sonra, yerini henüz korusa da, sıranın Genelkurmay Başkanı Valery Geramisov’a gelebileceği iddiaları da var. Bu şaşırtıcı gelişme Rublyovka Klanı’na darbe olarak adlandırılıyor kimilerince. Rublyovka, Moskova’nın en lüks semtlerinden biri. Şoygu ile görevden alınan diğer üst düzey yetkiller burada oturuyor. Hepsinin komşu olması nedeniyle adlandırma hayli isabetli aslında.
Şoygu’nun göevden alınması geçiştirilecek bir karar değil. Rus ordusunda çok büyük yankı uyandırdığı söyleniyor her şeyden önce. Putin’in en yakın müttefiki olan Şoygu’nun başı, yardımcısı Timur İvanov’un Nisan ayı sonunda rüşvet iddiasıyla tutuklanması nedeniyle beladaydı bir süredir. Görevden alınması beraberinde yardımcılarının birçoğunun da işlerinden olması anlamına geliyor. Yani “operasyon” son derece kapsamlı.
Ukrayna’da işlerin Rusya’nın istediği gibi gitmediği ortada. Böyle bir zamanda bu tür bir “görevden alma” büyük cesaret. Kremlin’in Pazar günü, Şoygu’nun yerine ekonomist Andrey Belousov’un getirilmesinin Ukrayna’ya karşı savaşı yöneten yüksek komuta kademesinde büyük bir sarsıntıya yol açmadığını vurgulaması bile bunun kanıtı. Bu açıklama “sarsıntı” olduğunu düşünenlere yönelik yapılıyor malum, böyle düşünenlerin saysının az olmadığını buradan da anlamak mümkün. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov’un Genelkurmay Başkanı Gerasimov’un pozisyonunda bir değişiklik olmayacağını açıklamasının nedeni de bu. Ama Rus düşünce kurumu Strateji ve Teknoloji Analiz Merkezi (CAST) Direktörü Ruslan Pukhov’un "Büyük bir olasılıkla birkaç ay içinde General Gerasimov'un yerini daha genç, daha yaratıcı bir subayın alacağını” söylemesinin bir dayanağı var mutlaka.
Pukhov Kremlin’in cephede hızlı bir ilerleme değil, uzun bir savaş beklediğini belirterek bir ekonomistin savunma bakanlığına atanmasının, Putin'in uzun bir yıpratma savaşına kararlı olduğu anlamına geldiğini iddia ediyor. Öyle mi değil mi zaman gösterecek tabii bunu.
Ukrayna saldırısının başarısız olmasında büyük pay sahibi olan General Sergei Surovikin birkaç hafta gözaltında tutulduktan sonra görevden alınmıştı. Şimdi Şoygu'nun görevden alınması, Gerasimov'un olası ayrılışı askeri kurumdaki güç dağılımını yeniden değiştirebilir.
Şoygu gibi bir asker yerine Savunma Bakanlığı’na neden bir ekonomisti atadı acaba Putin? Şunu belirtelim öncelikle; bu atama hem Kremlin yanlılarının hem de karşıtlarının hayli memnun olduğu bir atama. Belousov'un bir "teknokrat" olduğu, selefinin aksine muhtemelen ordunun tamamen lojistik yönüne odaklanacağı ileri sürülüyor.
ŞOYGU ÇİN YANLISI MI?
Şu da son derece çarpıcı; Rus ordusu içinde Şoygu’nun Çin yanlısı bir hizbin mensubu olduğu iddiası hayli yaygın. Kimileri bu hizbin Rus siyasetinde büyük bir etkisi olduğunu ileri sürüyor. Aslında Rusya ile Çin arasında, Batı’ya karşı birlik olmalarına karşın, bir güvensizlik olduğu sır değil. Aralarında hipersonik füze projeleriyle bağlantılı tanınmış fizikçilerin, matematikçilerin de bulunduğu çok sayıda Rus vatandaşı, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Çin adına casusluk yaptıkları iddiasıyla gözaltına alınmıştı, hatırlayalım.
Yine de belki de bu hizbin gücü sayesinde Putin Şoygu’yu etkisiz bir kurum olan Güvenlik Konseyi'nin Sekreteri yaparak yine de söz sahibi konumda tutmuş oldu.
