Eğitimci Yaşar Sezgin ile öğretmenlik meslek kanununu konuştuk.
Hocam kanun metninde hangi eksiklikleri görüyorsunuz?
TBMM’de 10/10/2024 tarih ve 7528 sayı ile kabul edilen ve 18/10/2024 tarih ve 32696 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU (ÖMK) incelendiğinde; (12 ayrı madde de “çıkarılacak yönetmelikler” atfı yapıldığı için) eksiklikler ve uygulamada yaşanması muhtemel sorunlara dair belirleme ve öngörülerimi kanun metnindeki sıraya uyarak aşağıdaki gibi sıralayabilirim:
Bu kanun, emsallerine göre Meslek Kanunu niteliği taşımamakta, Öğretmenlerin atama süreci ve bu süreçteki cezalandırılmaları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK)’dan buraya alınmıştır. Bu haliyle MEB personel Kanunu demek daha doğru olur.
Öğretmenin “ödevleri” söylemi, memurluktan öte Eğitim Fakültesi (EF) mezunu Öğretmeni, öğrenci olarak görme yaklaşımıdır. (ÖMK-Madde:1,5,6)
Eğitim kurumlarının düzeylerinde “Anaokulu” belirtilmiştir. Ancak Okulöncesi Eğitim, Anaokulu – Anasınıfı – Uygulama Anasınıfından oluşmaktadır. (ÖMK-Madde:3/j) da
Mesleğe girişte, “giriş öncesinde yetiştirilmeleri” ifadesi, (akademide eğitime dair öngörülere bakılırsa) Eğitim Fakültesi yeterliliğini / yetkinliğini yok sayan ve EF mezunu olmayanlarında atanmalarının önünü açan bir ifadedir. (ÖMK-Madde; 4/ç)
Öğrencilerin ilgi ve yetenekleri belirtilmiş ancak istek ve becerilerinin dikkate alınması eksik kalmıştır. (ÖMK-Madde: 5/c)
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu amaç ve nitelikleri ile öğretim programları (maarif müfredatı) uyumlu değildir. (ÖMK-Madde: 5/e)
“Okul dışı imkanlar” ibaresi açık uçlu bir anlatımdır. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereği işyerine gidecek öğrenciler, Mesleki Kariyer etkinliği gereği ziyaretler, vb uygulamaların dışında Öğrencilerin nerelere nasıl götürülebileceği açıkça belirtilmelidir. (ÖMK-Madde: 5/f)
“Öğretmenlik … hazırlık gerektiren … özel bir ihtisas mesleğidir” ibaresi burada da EF eğitimini yok sayma yada yetersiz görme biçiminde karşımıza çıkmaktadır. (ÖMK-Madde: 7/1)
MEB / TTK-9 nolu kararı güncellenmeli, EF mezunları atamada 1. Öncelikli olmalıdır. (ÖMK-Madde: 7/3)
“Atama izni verilen pozisyon sayısı” ifadesi, İHTİYAÇ KADAR ATAMA şeklinde olmalıdır. Aksi halde, geçici önlem olan Ders Ücreti karşılığı görevlendirmeler ve ayrıca DİB personeli ile protokollü Vakıf elemanlarının okullarda bulundurulması kalıcı hale gelir. (ÖMK-Madde: 9/2) Bu durumdanda Mesleki Liyakat zarar görür !
Teorik derslerden 100 üzerinden 60 ve üzeri alamayanların … ek sınavda da 60 üzeri alamaması durumunda Akademiden ilişiğinin kesilmesi, subjektif yaklaşım ile eleme aracı olarak uygulanabilir. Öğretmenin 657 DMK’ya göre atandıktan sonraki adaylık süresi 2 yıla kadar sürdürülebilmektedir. (ÖMK-Madde: 10/1)
Uygulama Öğretmeninin başka okuldan görevlendirilmesi yerine aynı okuldan başka branştan görevlendirilmesi, değerlendirmede sübjektifliğe yol açabilir. (ÖMK-Madde: 10/5)
657 DMK 125. Maddedeki Uyarmaya, burada yer verilmemiştir. ÖMK-Madde: 12)
Terör Örgütü, devlet aleyhine yapı – oluşum – gruplar önceden ilan ve tebliğ edilmelidir. (ÖMK-Madde: 12/c-1)
Muhakkik Raporunun uygulanması – hafifletilmesi veya reddedilmesi gibi bir yetki sınırsızlığı, hukuksuzluğa açık sonuç doğurabilir. (ÖMK-Madde: 13-b/2-ç)
Öğretmenin sözlü savunma yapmayı istemesi halinde yanında avukat bulundurabileceği / bulunduramayacağı açıkça belirtilmelidir. (ÖMK-Madde: 13/c-3)
Suç sayılan bir fiilin ilk defa gerçekleşmesi halinde, (657 DMK 126. Maddedeki bir alt ceza verme) burada yoktur. (ÖMK-Madde: 13/9-ç)
Uzman ve Başöğretmen ünvanına ayrı ayrı 1 derece verilmesi, “emsal” uygulamasına terstir. Normalde 1 derece 3 yıllık başarılı hizmet karşılığıdır. (ÖMK-Maddde: 20/6)
Öğretmenin ödüllendirilmesi 2 satır/1paragraflık madde ile yer alırken, cezalandırma 3 sayfa ile yer almaktadır. Bu da eleme eğiliminin baskın oluşunu göstermektedir. (ÖMK-Madde: 23, 12, 13)
Akademide alan akademisyenlerinin görevlendirilmesi öngörülmüştür. (ÖMK-Madde: 30/4) bu akademisyenlerin EF’nde 4 yılda verdiklerini yeterli görmeyip; aynı akademisyenlere Akademide verdirilecek dersler ile Öğretmenin yeterli duruma geleceğini öngörmek, yasanın en çarpıcı zafiyetidir. (ÖMK-Madde: 30/4)
Eğitim personeli olarak, alan akademisyenleri dışında kişilerinde görevlendirilmesi söz konusudur. Bunlar hangi lisans veya önlisans mezunları olacaktır. (Ön lisansta yüksek öğrenim sayılmaktadır. (ÖMK-Madde: 31)
Hocam sonuç olarak bu konuda ne önerirsiniz?
Bu haliyle bu yasa uygulanıp, işler içinden çıkılmaz duruma gelinceye kadar; tüm paydaşların katılımı ve mutabakatı ile ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU hazırlanmalıdır.
Anadolu Öğretmen Liseleri yeniden açılmalı, ayrıca var olan Eğitim Fakültelerinin bir kısmı (ihtiyaç kadarı) MESLEKİ EĞİTİM FAKÜLTELERİ’ne dönüştürülmeli, böylece Milli Eğitim Bakanlığının ÖĞRETMEN İHTİYACININ TAMAMI buralarda yetiştirilmelidir. Anadolu Öğretmen liselerinden EF ve MEF için dikey geçiş olmalıdır.
Sevgili hocam değerli bilgileriniz için size teşekkür ediyorum. Türkiye hepimizin, eğitim hepimizin...
