Merkez Bankası yılda dört kez “Enflasyon raporu” yayınlayarak önümüzdeki döneme dair öngörülerini açıklıyor. 2022’nin ilk enflasyon raporunun bu ay yayınlanması lazım. Bankada raporla ilgili hummalı bir çalışma sürdürüldüğü haberleri geliyor…
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonun Ocak’ta pik yaptıktan sonra inişe geçeceğini, 2023 Haziranında ise tek haneli seviyelerin görüleceğini söylemişti. Ya Merkez Bankası’nın öngörüleri Nebati’yi yanlışlar, enflasyonda daha yüksek bir patikaya işaret ederse?
Normal zaman olsa, “Ne var canım, Merkez Bankası’yla Hazine ve Maliye Bakanı ayrı düşmüşler” der, geçerdik. Ama bugünün Türkiye’sinde Bakan’ın sözlerini yalanlayacak bir öngörüde bulunmak kolay değil.
Sözüne itibar edilen birçok kuruluş önümüzdeki aylarda fiyat artışlarının gaz kesmeden devam edeceğini ve enflasyonun yüzde 50’yi geçeceğini öngörüyor. Reuters’ın 43 katılımcı ile 10-14 Ocak tarihlerinde düzenlediği anketteki genel beklenti enflasyonun yılın ilk çeyreğini yüzde 40 seviyesinde kapatacağı şeklinde.
2023 Haziranında tek hane meselesi? Ankete katılanlar enflasyonun 2023 sonunda bile ancak yüzde 15.3 seviyesine inebileceğini öngörmüş.
Yani enflasyonun Ocak’te pik yaptıktan sonra inişe geçmesi, 2023 Haziranında tek haneli seviyenin görülmesi, bir mucize gerçekleşmezse bir hayal.
Merkez Bankası’nın raporundaki enflasyon patikası kime yakın olacak? Araştırma ve yatırım kuruluşlarına mı, Bakan Nebati’ye mi?
Merkez Bankası’nda “Teknik olarak yapılabileceklerin” sınırlı olduğu görüşünün hakim olduğunu duydum.
Ekim’de açıklanan son enflasyon raporu, Kasım’daki kur krizi öncesinde hazırlanmıştı. Kasım ve Aralık’ta yaşananlar sonrasında o rapordaki öngörüler komik denebilecek kadar iyimser kaldı.
Ekim’deki enflasyon raporunda şöyle yazıyordu:
“Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2021 yılı sonunda orta noktası yüzde 18.4 olmak üzere, yüzde 17.3 ile yüzde 19.5 aralığında; 2022 yılı sonunda orta noktası yüzde 11.8 olmak üzere yüzde 9.6 ile yüzde 14.0 aralığında; 2023 yılı sonunda ise orta noktası yüzde 7.0 olmak üzere yüzde 4.6 ile yüzde 9.4 aralığında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.”
Enflasyon 2021’i raporda yazanın iki katı seviyede bitirdi. Bu yıl da manzara kötü. Yani Merkez Bankası’nın öngörülerini ciddi şekilde revize etmesi gerekiyor.
Ama bunu yaparsa da Nebati’yle ters düşmüş olacak. Aşağı tükürseler sakal, yukarı tükürseler bıyık.
Berat Albayrak dönemine kadar bakanlar enflasyon konusunda tahmin yapmazdı. Albayrak zaman zaman tahminler açıklıyordu ama çok da tutarlı değildi. Halefi Lütfi Elvan ise enflasyonla ilgili tahmin yapmama “teamülüne” geri dönmüştü.
Buna karşılık Nureddin Nebati adeta bir banka uzmanı gibi rahat. Ama belki de Cumhurbaşkanının sık sık enflasyonla ilgili öngörülerde bulunduğu bir ülkede buna şaşırmamak gerekiyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak yaz başında “Ağustos ile birlikte enflasyonda düşüşü göreceğiz” demişti. Bu sözü doğru çıkmayınca (Ağustos’ta enflasyon düşmedi, tam tersine arttı), kendisini yanılttığı için Merkez Bankası’na kızdığının konuşulduğunu daha önce yazmıştım.
Yani Merkez Bankası’nın enflasyon raporunda aşırı iyimser öngörülerde bulunmanın, sarayla ile ilişkiler açısından çok riskli bir yanı da var!
Nitekim Merkez Bankası Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürü Mahmut Günay’ın yılbaşından hemen önceki hafta görevinden ayrılmasında yaz aylarındaki yanılgının pay sahibi olmuş olabileceği konuşuluyor.
Günay’ın görevinden ani ayrılığı çok dikkat çekmedi. Oysa Araştırma genel müdürlüğü görevine çok değil, geçtiğimiz Mayıs ayında bugünkü Başkan Şahap Kavcıoğlu tarafından getirilmişti.
Daha önce yüksek baskı ve stres bulunan pozisyonlarda çalıştım. Kolay iş değil, bir süre sonra beklenmedik sağlık sorunları ortaya çıkmaya başlıyor. Merkez Bankası’nda enflasyon raporunu hazırlayan uzmanların yerinde olmayı istemezdim.
