Kayıp kitapların izini sürerken ne kadar ileri gidebilirsiniz?
Sekiz kayıp kitap…
Onların izini süren bir yazar…
Kitaplar gerçekte var oldu mu; bilinmiyor…
Var olduklarına ilişkin ne bir kanıt, ne de yol haritası var.
1955 Floransa doğumlu, New York İtalyan Kültür Enstitüsü Direktörü ve Nuovi Argomenti edebiyat dergisinin editörlerinden, çok ödüllü Giorgio van Straten ‘Yine de buna değer’ diyerek kayıp kitapların izini sürmeye karar verir.
Straten, kayıp kitabı şöyle tanımlıyor: “Bana göre, kayıp kitaplar aslında yazarının tamamlayamamış da olsa yazdığı kitaplardır; birilerinin gördüğü hatta okuma şansının olduğu, fakat sonradan yok edilen veya ardında neredeyse hiç iz bırakmadan yok olan kitaplardır.”
Bazen hoşnutsuz yazarının giyotin darbesine maruz kalmış, bazen boşluk, koşullar ve tarihi etkenlerden yok olmuş, bazen sansür/otosansüre uğramış, bazen bir yangın, bir hırsızlığa kurban gitmiş…
Tabii Straten ‘buna değer’ diye yola çıktığı kazı çalışmasında kayıp sekiz kitaptan birini bile bulmayı başaramamış. Fakat bu yolculuğunda sonunda kayıp kitapların diğer kitaplarda olmayan bir şeye sahip olduğunu fark etmiş; kitapları okumayanlara onları hayal etme, haklarında hikâyeler anlatma ve onları yeniden yazma imkânını miras bıraktıklarını da…
Bavulun içindeki Hemingway
Bir bavulda yirminci yüzyılın en büyük yazarı Ernest Hemingway’in ilk kurmaca denemeleri ve bitmiş bir roman yer alıyor ve bavulu çaldıran kadın Hemingway’in ilk eşi Hadley Richardson…
Bu olay Hemingway için gerçekten de büyük bir travma olur. Olayın üzerinden henüz çok geçmemişken Ocak 1923’te Ezra Pound’a yazdığı mektuptan da anlaşılıyordu: “Sanırım ilk eserlerimin kaybolduğunu duymuşsunuz. Sen eminim ki “İyi olmuş” falan diyeceksin. Bana bunu sakın söyleme. Henüz atlatamadım. Kahrolası şeylerin üzerinde 3 yıl çalışmıştım.”
‘Kayıp Kitapların İzinde’ kitabında aralarında Lord Byron, Ernest Hemingway, Bruno Schulz, Nikolay Gogol, Walter Benjamin ve Sylvia Plath gibi yazar, şair ve düşünürlerin olduğu sekiz ismin kayıp eserlerine odaklanıyor… Hem o kayıp kitabın hayalini kurduruyor hem de polisiye heyecanı hissettiriyor.
Everest Yayınları’ndan çıkan ve Merve Yalçın Pelit’in çevirdiği ‘Kayıp Kitapların İzinde’yi özellikle tavsiye ederim edebiyatseverlere.