Barış Soydan
Demirören’in kredisi batık mı? Bankacılığın gerçek batık oranı ne?
Ziraat Bankası’nın Demirören’e verdiği kredinin son durumuyla ilgili Sayıştay raporundan haberdar mısınız? Raporda kredinin Ziraat için “sürdürülemez bir finansman yükü” haline geldiği belirtiliyor.
Demirören Holding 2018’de Doğan Grubu’nun medya şirketlerini, yani Hürriyet, Posta, Milliyet gazetelerini, Kanal D, CNNTürk televizyonlarını satın almak için Ziraat Bankası’ndan 800 milyon dolar kredi kullanmıştı.
Geri ödemede sıkıntı yaşanınca bu kredi 2018’de yeniden yapılandırılarak 10 yıla yayıldı.
800 milyon dolar büyük para. Dolardaki yükseliş bu kredinin banka bilançosundaki ağırlığını giderek artırdı. Demirören’in Ziraat Bankası’ndaki riski 7.7 milyar TL’ye çıktı.
Rapora göre yeniden yapılandırılmasına rağmen, Demirören’in içinde bulunduğu sürdürülemez finansman yükü nedeniyle kredinin geri ödemelerinde aksama yaşanıyor.
Evet, Demirören zorda. Sayıştay’ın aktardığı “Firma analiz raporu”na göre 2018’i 405 milyon TL, 2019’u 740 milyon TL, 2020 yılını ise 790 milyon TL faaliyet zararıyla kapattı. 2020 yıl sonu itibarıyla 6.5 milyar TL negatif özsermaye ile çalıştığı tespit edildi. Sayıştay’a göre özkaynakların tamamını yitirmiş durumda…
Peki öz kaynakların tamamını yitirmiş şirketin geri ödeyemediği kredi batık mı? Hayır değil.
Bankacılık sektörünün sağlığı Türkiye ekonomisi için kilit önemde. Yarın bir sürprizle karşılaşmamak için başta kamu bankalarındakiler olmak üzere, batıkların gerçek büyüklüğünü bilmemiz şart.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre bankalardaki batık kredilerin toplamı 160 milyar TL gibi çok cüzi bir seviyede.
Bütün bankaların toplam kredi büyüklüğü, 4.9 trilyon TL. Batık 160 milyar TL’nin oranı yüzde 3.2 eder. Hiç denecek kadar az. Resmi verilere göre Türkiye’nin batık kredi diye bir sorunu yok.
Acaba veriler gerçeği ne oranda yansıtıyor? Banka kredileri “ticari sır” kapsamına girdiği için bu sorunun yanıtını bilemiyoruz.
Ama zaman zaman Demirören’de olduğu gibi kamuoyunun merak ettiği şirketler, kuruluşların kredileriyle ilgili gerçekler ortaya çıkıveriyor.
Borçları yeniden yapılandırılarak 9 yıla uzatılan futbol kulüpleri bunlardan biri. Aynı zamanda üst düzey bir banka yöneticisi olan futbol ekonomisi uzmanı Tuğrul Akşar, “Dokuzuncu yılı beklemeye gerek yok, bu krediler ödenmez!” diye yazdı.
Hiçbir zaman ödenmeyeceği bilinen futbol kulüplerinin milyarlarca dolarlık kredisi de batıklar arasında görünmüyor. Çünkü yeniden yapılandırdı ve kulüplere geri ödeyemeyecekleri tarihe kadar yeni süre tanındı.
Demirören’in kredisi de Ziraat’in “Yakın izlemedeki kredileri” arasında görünüyor. Bu, batık olarak değerlendirilmeyen bir kategori.
BDDK’ya göre Eylül ayında yakın izlemedeki kredilerin toplam tutarı 406 milyar TL’ydi.
Ayrıca bir de yeniden yapılandırılan krediler kategorisi var. O kredilerin toplam tutarı da 246 milyar TL.
Bu üç kategoriyi, yani batıkları, yakın izlemedikleri ve yeniden yapılandırılanları toplayalım=812 milyar TL eder. Yani toplamın yüzde 16.5’i. Sorunlu kredilerin gerçek oranı.