“Eğitimde İyi Örnekler’in özünde, bir şeyleri dert edinen, gözlemlediği sorunları aşmak için çözümler geliştiren, hem öğrencilerini, hem meslektaşlarını hem de mesleğini gözeten öğretmenler var.”

“Eğitim alanından binlerce kişi yeni fikirler geliştirdiler, paylaştılar, deneyerek öğrendiler, yeni kurumlarla ve insanlarla tanıştılar, meslektaşlarıyla dayanıştılar, sohbet ettiler, güldüler, yeni kavramlar duydular, sorular sordular, birbirlerinden ilham aldılar.”

ERG Eğitim Laboratuvarı Koordinatörü Yaprak Sarıışık Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nın 20 yılı aşan yolcuğunu anlatıyor.

Eğitimde İyi Örnekler nedir? Eğitim Reformu Girişimi (ERG) neden böyle bir çalışma yapıyor?

Eğitim konusunu, sorunlar ve gelişmesi gereken alanlar üzerinden tartışmaya epey alışkınız. Eğitim Reformu Girişimi, kurulduğu günden bu yana eğitimi her boyutuyla izliyor, araştırmalar yapıyor, veri temelli öneriler geliştiriyor. Tüm bunları yaparken, sorunlar kadar, çözüm önerilerine ve ilham verici örneklere odaklanmayı önemsiyor.

Öğrenme süreçlerini daha nitelikli kılan, çocukların ve eğitimin diğer paydaşlarının esenliğine katkı sunan, eğitimde gözlemlenen sorunlara çözümler getiren çalışmalara biz “Eğitimde İyi Örnek” adını veriyoruz. 2004 yılından bu yana, eğitim paydaşlarının geliştirdiği ve uyguladığı iyi örnekleri görünür kılmak, çoğalmalarına ve yaygınlaşmalarına destek olmak için Eğitimde İyi Örnekler Konferansları’nı düzenliyoruz.

20 yılı aşkın süredir, öğretmenleri, öğrencileri, velileri, sivil toplumdan ve kamu kurumlarından temsilcileri, eğitim ve öğrenmeyle ilgili konulara merak duyan herkesi iyi örnekler etrafında buluşturuyoruz. Böylelikle, eğitim alanındaki farklı paydaşların birbirlerinden öğrendikleri, beslendikleri ve güç aldıkları geniş bir platform oluşturuyoruz. Çözüm odaklı çalışmaları desteklemeyi, özgün ve etkili uygulamaların yaygınlaşmasına katkı sunmayı amaçlıyoruz.

Yani sadece akademik bir konferanstan değil, uygulayıcıların buluştuğu ve paylaşımlarda bulunduğu bir ortamdan bahsediyoruz. Peki, bu işi neden 20 yıldır sürdürüyorsunuz?

Sabancı Vakfı ve Sabancı Üniversitesi’nin ana desteğiyle düzenlediğimiz konferanslar, bugüne dek Türkiye’nin her yerinden 25.000’i aşkın katılımcıya ve 2000’den fazla iyi örneğe ev sahipliği yaptı. Yani, eğitim alanından binlerce kişi yeni fikirler geliştirdiler, paylaştılar, deneyerek öğrendiler, yeni kurumlarla ve insanlarla tanıştılar, meslektaşlarıyla dayanıştılar, sohbet ettiler, güldüler, yeni kavramlar duydular, sorular sordular, birbirlerinden ilham aldılar. Neyin neden olamayacağına ve engellere değil, iyi örneklere ve yeşerenlere odaklandılar. Bu birlikteliği ve umudu çok önemsiyoruz. Eğitimin tüm paydaşlarının buluşup eğitimin sorunlarını da çözüm olanaklarını da hep beraber tartışabilmesini çok değerli bulduğumuz için 20 yıldır ısrarla ve umutla bu işi sürdürüyoruz.

Eğitimde İyi Örnekler zamanla büyüdü, evrildi ve kendi dünyasını yarattı. Geniş katılımlı ulusal konferanslar düzenledik, öğretmenler için festivaller yaptık, 43 ilde 49 yerel buluşmada bir araya geldik, iyi örneklerin gelişmesini destekleyen kaynaklar geliştirdik. Son yıllarda iyi örneklerin ve tüm arşivimizin çevrimiçi erişilebilir olması için çalışmaya başladık. An itibarıyla 2004 yılından bu yana konferanslarda sunulmuş 2000’i aşkın örneğe dijital platformumuz üzerinden erişmek mümkün. Geçtiğimiz aylarda da Eğitimde İyi Örnekler’in 20 yıllık hikâyesini özel bir etkinlikle kutladık ve arşivimizin meyvelerini kamuoyuyla paylaşmaya başladık.

Bahsettiğiniz 20. yıla özel etkinlikte ve arşiv çalışmanızda neler öne çıktı, neleri vurgulamak istersiniz?

Dediğim gibi arşivimizde 2000’i aşkın iyi örnek var. Bu örneklerin her biri tek başına anlamlı ve birer ilham kaynağı. Bir bölümü, değişen koşullarla geçerliliğini kaybedebiliyor, ama büyük bölümü zaman geçse dahi güncelliğini koruyor. Okul dışında kalan çocukların eğitime erişimlerini ve okula devam etmelerini sağlamaya çalışan, öğretmenlerin ve öğrencilerin esenliğini destekleyen, öğrenme süreçlerini daha kapsayıcı hale getirmeye çalışan, okul iklimini güçlendirmeyi hedefleyen birçok uygulama var örneğin. Bu arşivin uygulayıcılar için önemli bir kaynak olabileceğini düşünüyorum.

Bununla beraber, örneklerin bütününe bakmak ise apayrı bir anlam taşıyor; bu bütün eğitim sistemindeki gelişmelerinin okullardaki yansımaları üzerinden 20 yıllık bir eğitim panoraması sunuyor. Eğitimde İyi Örnekler topluluğumuzdan uzmanlarla birlikte bu panoramayı değerlendirdiğimiz çok güzel bir çevrimçi söyleşi serisine başladık, önümüzdeki haftalarda yeni bölümleri YouTube kanalımızda yayımlanacak, buradan da herkesi davet etmiş olayım.

Eğitimde İyi Örnekler’in bütününe ve arşivine baktığımda, en önemli bulduğum noktalardan biri şu: yıllar içinde birçok örnekte kamu, sivil toplum, üniversiteler, uluslararası kuruluşlar, iş dünyası arasında çeşitli ölçeklerde işbirlikleri görüyoruz. Farklı paydaşların güçlerini birleştirmesi çok önemli, çünkü eğitim büyük, karmaşık ve hayati bir mesele. Evet, bu ülkede yaşayan tüm çocukların nitelikli bir eğitime erişebilmeleri kamunun sorumluluğunda. Bununla beraber, diğer tüm paydaşların da bilgilerini, birikimlerini, kaynaklarını ortaya koymaları; sorunlara etkili çözümler için güç birliği yapmaları çok önemli.

Bir de öğretmenlerin gücünü vurgulamak isterim. Eğitimde İyi Örnekler’in özünde, bir şeyleri dert edinen, gözlemlediği sorunları aşmak için çözümler geliştiren, hem öğrencilerini, hem meslektaşlarını hem de mesleğini gözeten öğretmenler var. Dert edinen, değişimin dışarıdan bir yerden gelmesini beklemeyen, gücünü kendinden ve birbirinden alan insanlar var. 20. yılımızı kutlarken, bu insanların gücünü kutladık ve hikâyelerini anlatmaya çalıştık diyebilirim.

Tabii bunu söylerken, şunu da eklemem lazım. Bireylerin sorumluluk almaları, bir şeyleri değiştirmek için çabalar çok önemli ve ilham verici; ama öyle meseleler var ki, bireysel çaba ile çözmek mümkün değil. İklim krizini, çocuk yaşta evlilikleri, ekonomik zorlukların çocukların eğitim yaşamlarına etkilerini örneğin, çok kalabalık olsak dahi bireysel çabalarla çözebileceğimizi sanmıyorum. Ancak kamu iradesiyle, makro ölçekte adımların atılmasıyla çözülebilecek konular var; tam da bu nedenle başta söylediğim gibi güç birliği önemli.

Bir sonraki konferans ne zaman olacak, nelere odaklanacak?

20. Eğitim İyi Örnekler Konferansımızı önümüzdeki sonbaharda düzenleyeceğiz. Konferansın merkezinde, iyi örnek uygulamalarını paylaşan öğretmenler ve diğer eğitim paydaşları olacak. İyi örnek paylaşımlarıyla beraber, her konferansta eğitim alanında önemsediğimiz bir temaya odaklanıyoruz. Bazen, oturmuş ve hatta kanıksanan kavramları mercek altına alıyoruz, mesela “Başarı” gibi. Bu gibi kavramları birlikte yeniden düşünüyoruz. Bazen, eğitim gündeminde çok ön planda olmasa da çok kritik bulduğumuz “Oyun” veya “Merak” gibi konuları merkeze koyuyoruz. Bazen de yeni kavramlar öneriyoruz. Bir önceki konferansımızda “Dünyadaşlığa” davet ettik herkesi; canlı cansız tüm varlıklar bir arada yaşayabildiğimiz bir dünyayı kurmak için eğitim neye benzemeli diye tartıştık.

20. konferansımızın temasını da çok yakında duyuracağız, şimdi sürprizini kaçırmamak için paylaşamıyorum. Bu konferansta sunum yapmak isteyenler için başvuruları da çok yakında açıyoruz. Duyurularımızı ERG’nin sosyal medya hesaplarından takip edebilirsiniz. Eğitim alanında çalışan ve meraklı olan herkes de dinleyici olarak katılabiliyor. Umutlanmak ve ilham almak isteyen herkesi bekleriz.

Sevgili hocam değerli bilgileriniz için size teşekkür ediyorum. Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin...