BBC News 'ün haberine göre 11 Mayıs 2011’de İstanbul’da imzalanan ve toplam 34 ülke tarafından onaylanıp yürürlüğe sokulan İstanbul Sözleşmesi, Mart 2021’de ülkemizde yürürlükten kaldırılmıştı. Ülkemizde sözleşme hakkında tartışmalar sürerken, Avrupa Birliği ülkelerinden önemli haberler geldi.
Avrupa Birliği’nin Macaristan ve Slovakya gibi muhafazakar ülkeleri, 2011 yılında sözleşmeye imza atmış olsalar da sözleşmeyi onaylayıp yürürlüğe sokmamıştı. Fakat bu durum değişiyor. Sözleşme, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamında geçerli oluyor.
İstanbul Sözleşmesi, tüm AB ülkelerinde geçerli olacak:
Avrupa Parlamentosu, İstanbul Sözleşmesi’nin birlik genelinde uygulanmasını resmen kabul etti. Karar, 464 leh ve 81 aleyh yönde oy sonucunda alındı. Karar, çok büyük bir çoğunlukla kabul edildi.
Yeni kararla birlikte sözleşmeyi henüz kabul etmeyen Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Letonya, Litvanya ve Slovakya, yakın zamanda İstanbul Sözleşmesi’ni yürürlüğe sokacak.

İstanbul Sözleşmesi nedir?

Tam adı Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi olan ancak İstanbul'da imzalandığı için 'İstanbul Sözleşmesi' olarak anılan sözleşme, kadına yönelik şiddete karşı yasal zemin hazırlıyor, bu şiddeti önlemek, mağdurları desteklemek ve failleri cezalandırmak için kapsamlı bir çerçeveye yer veriyor.
Bu alanda dünyada bir ilk olan İstanbul Sözleşmesi, “Türkiye'nin toplumsal ve ailevi değerleriyle bağdaşmayan eşcinselliği normalleştirmeye çalışan bir kesim tarafından manipüle edilmiştir.” gerekçesiyle Türkiye’de Mart 2021’de yürürlükten kaldırıldı.
Öte yandan sözleşme, LGBT veya cinsel yönelimlere veya cinsiyet kimliğine açıkça yer vermiyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğini vurguluyor, her türlü şiddetle mücadele konusunda “Önleme, Koruma, Kovuşturma ve Destek” politikalarından oluşan dört temel yaklaşımı içeriyor.

Tutarlı çerçeve

Avrupa Komisyonu, kadına yönelik şiddetle mücadele için AB düzeyinde tutarlı bir çerçeve oluşturacağı, tüm kadınlar için önlemeyi iyileştireceği ve şiddet mağduru kadın ve çocuklara daha iyi koruma ve destek sağlayacağı gerekçesiyle sözleşmeye imza atmıştı.
AB üyesi 21 ülke, 2022 yılında sözleşmenin uygulanmasına onay verirken, 6 ülke bazı maddeleri gerekçe göstererek karşı çıkmıştı.
AB üyesi 6 ülkenin yanı sıra, Ermenistan, Lihtenştayn, Moldova, Ukrayna ve İngiltere, sözleşmeyi imzalamasına rağmen henüz uygulamaya sokmadı.
Sözleşmeye ev sahipliği yapan ve ilk imzalılardan biri olan Türkiye, AKP hükümetinin kararı ile 20 Mart 2021 tarihinde İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi.
Sözleşmeye muhalefet eden kesimler, bunu "dış güçler tarafından Türkiye'nin aile yapısının altını oymak amacıyla dış güçler tarafından dayatıldığını” öne sürüyor.
Avrupa Konseyi tarafından önerilen sözleşme, 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da imzalandığı için bu isimle anılıyor.
İstanbul Sözleşmesi, toplumsal cinsiyet, cinsiyet dengesizliği ve güç ilişkilerindeki mevcut duruma dayalı şiddetin mağdurlarından "kadına" ayrıca dikkat çekmenin yanı sıra, çocukların korunmasını da içeriyor.
Sözleşmedeki “kadın” tanımı sadece yetişkinleri değil 18 yaşından küçük kız çocuklarını da kapsıyor.
Not:Türkiye, 2011 yılında sözleşmeyi imzalayan ilk ülke olmuştu.