Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “kırmızı çizgi” olarak öne sürdüğü, ekonomi yönetimindeki kadro hareketinin ilk ve en kritik adımını tamamladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı'na Hafize Gaye Erkan atandı. Cumhuriyet tarihinde ilk kez Merkez Bankası’nda kadın bir başkan görev yapacak. Şimşek, ekonomi yönetiminde değişikliği sürdürecek.
Şimşek, kadro ve ekonomiye ilişkin yeni programın yanı sıra kurumlardan gelen dev ödenek sorununu çözmek için de yoğun mesai veriyor. Gerek enerji sektörünün, gerekse de karayollarının milyarlarca liralık ödenek talepleri bulunuyor.
Önce enerjiyle başlayalım. Türkiye’de şehiriçi doğal gaz dağıtımı yapan şirketler, abonelerine sattıkları her metreküp doğal gazdan “sistem kullanım bedeli” adı altında belli bir tutarda para tahsil ediyor.
Konutlara, 24 Nisan’dan 31 Mayıs 2023'e kadar olan dönemde doğal gaz “bedelsiz” verildi. Hemen anımsatalım. Enflasyon rakamlarında, doğal gazda uygulanan “sıfır fiyat” yöntemi ile bu gazın bedeli, memur ve emeklilere yıkılmış gibi görünüyor.
Şehiriçi gaz dağıtım şirketleri, “bedelsiz” de olsa dağıtımını yaptıkları gazla ilgili 24 Nisan’dan 31 Mayıs 2023'e kadar olan döneme ilişkin “sistem kullanım bedeli”ni hesapladı. Tutara ilişkin belgeler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na iletildi. Enerji Bakanlığı, bu bedeli ödeyecek.
EPDK’dan karar
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), bugün Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla söz konusu bedellerin ödeme usul ve esaslarını belirledi. Doğal gaz dağıtım şirketleri, mayıs ayını izleyen 5 iş günü içinde “sistem kullanım bedeli”ne ilişkin faturaları, Enerji Bakanlığı’na iletecek. Enerji Bakanlığı da talep tarihini izleyen 10 iş günü içinde ilgili şirketin banka hesabına ödemeyi yapacak.
2 milyar TL’ye yakın
Şirketlere, mayıs ayı için “sistem kullanım bedeli” olarak yaklaşık 1 milyar 900 milyon TL’lik bir ödeme yapılacak. Bir gaz dağıtım şirketinin yöneticisi, “Bizim, şehiriçi gaz dağıtımını yaptığımız birkaç bölgemiz var. Bu bölgeler için gerekli hesaplamaları yaptık ve Enerji Bakanlığı’na belgeleri ilettik. Enerji Bakanlığı’nın ödemeleri yapmasını bekliyoruz” dedi.
Vatandaşlara, mayıs ayı boyunca “bedelsiz” verilen gazın parasal tutarı da büyük ölçüde belli oldu. Sektör kaynakları, mayıs ayında 8 milyar TL’lik bir gazın vatandaşa sunulduğunu söyledi.
Karayolları’nın borçları
Karayolları da ödenek peşinde… Karayolları Genel Müdürlüğü’nün de yol yapım ve bakım onarım müteahhitlerine (15-20 milyar TL aralığında olduğu belirtilen) ve TÜPRAŞ’a asfalt yapımında kullanılan “bitüm”den doğan (2 milyar TL’ye yakın) borcu bulunuyor.
Borçların bir bölümünün Kurban Bayramı öncesinde ödenmesi planlanıyor. Karayolları’nın, bu amaçla yüklü miktarda ek ödenek talebinde bulunduğu ifade ediliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, bu ödemeler için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na ve Karayolları Genel Müdürlüğü’ne ödenek aktarması gerekiyor. Şimşek’in ödenekler konusunda izleyeceği politika da merakla bekleniyor.
