Peru'da solcu Devlet Başkanı Pedro Castillo’nun bir kongre darbesiyle görevden alınıp hapse atılmasına elbette kayıtsız kalınmayacaktı. Nitekim ülkede Castillo yanlılarının haklı protestoları giderek yayılmaya başladı. Ülke genelinde protestocular ile polis arasında çıkan çatışmalarda şu ana kadar en az iki kişi yaşamını yitirdi, onlarca kişi de yaralandı.
Castillo’nun yardımcısı iken, aslında birlikte yer aldıkları solcu partiden daha sonra ayrılan, yeni Devlet Başkanı Dina Boluarte’nin de koltuğu güvende değil. Büyük bir fırsatçılıkla göreve(!) gelir gelmez, Castillo’nun kalan üç yıllık süresini kendisinin dolduracağını duyuran Boluarte, bunu pek yapamayacak gibi görünüyor. Protestolar üzerine ülkenin güneyinde olağanüstü hal ilan etmek durumunda kalan, erken seçim için de tarih belirleme baskısıyla karşılaşan Boluarte genel seçimlerin Nisan 2024’e alınmasını teklif etmeye hazırlanıyor.
Protestolar başkentte
İyi de yapıyor çünkü koltuğunda rahat oturma olasılığı gittikçe azalıyor. Başkent Lima’da, kentin merkezinde, Castillo taraftarları her gün kamp kuruyor. Buradaki protestocular yeni bir seçim çağrısı yapılıncaya kadar ayrılmaya da niyetli değiller. Üzerlerinde "Yozlaşmış Kongre Kapatılsın! Pedro Castillo'ya Özgürlük" yazılı tişörtler giyen protestocular her gece parlamentoyu kuşatıyorlar.
Ayrıca, Güneyde Apurímac bölgesindeki Andahuaylas'ta yaşanan protestolarda iki gencin öldürülmesi üzerine bölge liderleri yeni başkan Boluarte’yi tanımadıklarını duyurdular. Ardından da, ülkenin her kentinde yapılması çağrısında bulundukları süresiz grev ilan ettiler. Pazartesi günü için Peru'nun diğer bölgelerine de yayılabilecek süresiz bir grev ilan ettiler.
Kongre aklı estikçe...
Boluarte'nin bir yıl üç ay daha görevde kalmasını öngören teklifinin protestocuları yatıştırması zor görünüyor. Bunda halkın artık Kongre’nin kararlarından bıkması da etkili. Kongre, özellikle az oy farkıyla iktidara gelen Peru başkanları için ciddi bir engel haline geldi. Son dört yılda görev yapan altı Başkan Kongre tarafından, hırsız oldukları, yalan söyledikleri ya da yasaları çiğnedikleri gerekçesiyle görevden alındı.
Castillo, bir buçuk yıl önce seçimleri kazanarak iktidara geldi. Bir Peru yerlisi olan öğretmen Castillo hiçbir zaman siyasi inisiyatifi ele almayı başaramadı. Kongre tarafından daha önce de iki kez görevden alınmaya çalışıldı. Başkanlığı kendi çıkarları için kullanarak yolsuzluk yaptığı iddiasıyla soruşturma altındaydı üstelik.
Az farkla seçilmesi, hep dışlanmış bir yerli olması Castillo’nun devrilmesi için yeterli bir gerekçeydi aslında. Başkan, iktidarını koruyup vaatlerini yerine getirebilmek için Kongre’yi feshetmeyi denedi. Ancak asker ile polisin destek verdiği Kongre, emrini dinlemeyince Castillo düşürülerek, hapse atıldı.
Ancak bu kez durum farklı. Solcu Başkan Castillo’ya yapılanlar artık sabır taşırdı. O nedenle gittikçe artan protestolar karşısında fırsatçı Boluarte, erken seçime gitme önerisinde bulundu. Tepkilerin Kongre’ye de yönelik olduğu düşünülürse ileride bir seçimde yeni bir düzenlemeyle Kongre’nin görevden alma fonksiyonu zorlaştırılabilir.
Çünkü gerçekten Peru Kongresi kafasına estikçe Başkan görevden alan bir mekanizmaya dönüşmüş durumda.
Bakalım ne olacak sonunda?
Heyecanla bekliyorum doğrusu.
