Van, Diyarbakır ve Mardin büyükşehirleri kayyımlar tarafından yönetildiği 3 yılda yaklaşık 3 milyar lira borçlandırıldı. HDP'nin belediye başkanları ise bu borçları kapatmaya çalışırken yerlerine bir kez daha kayyım atandı. Lüks makam odası, belediye bütçesinden vekil ağırlama, faturası ödenmediği için elektriği kesilen belediye... 

HDP’li belediyelere atanan kayyumların bıraktığı borçlar gündemdeki yerini korurken İçişleri Bakanlığı tarafından Van, Diyarbakır ve Mardin Büyükşehirlerine yeniden kayyım atandı. Kayyım döneminde sadece bu üç büyükşehir belediyesi yaklaşık 3 milyar TL borçlandı. Kayyımlar döneminde hafızalara kazınan ve tepkilere neden olan birçok konu yaşandı: Şatafatlı makam odası, kayyımın AKP'li vekilleri ağırlamak için harcadığı para, faturası ödenmediği için elektriği kesilen belediye!

Gazete Duvar'dan Hacı Bişkin 3 belediyenin kayyum dönemine mercek tuttu.

İşte 3 belediyenin borçları ve kayyım dönemi:

VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

2014 yerel seçimlerinde Van’da HDP yüzde 53,19 oy alarak belediyeyi kazandı. Belediye koltuğuna oturan Bekir Kaya seçimlerden iki yıl sonra görevden alınarak cezaevine gönderildi. Kaya görevden alındıktan sonra Van Valisi İbrahim Taşyapan belediyeye kayyım olarak atandı. Bu yıl içerisinde yapılan yerel seçimlerde ise HDP Van’ı yüzde 53,83 oyla yeniden kayyımdan aldı. Fakat belediyeye eşbaşkan seçilen Bedia Özgökçe de görevden alındı. Yerine ise kayyım olarak Van Valisi Mehmet Emin Bilmez atandı. HDP’li Bedia Özgökçe başkanlığında yapılan ilk Meclis toplantısında kayyım dönemine ait borçlar kamuoyuyla paylaşıldı. Buna göre kayyım döneminde Van Büyükşehir Belediyesi, 1 milyar 108 milyon 556 bin TL.’nin üzerinde borçla HDP’ye devredildi.

Peki bu borçlandırma nasıl yapıldı? 4 ay HDP’nin yönetiminde kalan, belediyeye kayyım döneminde bırakılan borçlar belediye binasına asıldı. 1 milyarın üzerinde borcun nasıl yapıldığına ilişkin bilgiler şöyle:

Firmalara olan borçlar: 4 milyon 709 bin Tl

Deprem tazminat borçları: 12 milyon 364 bin Tl

Belvan şirketine olan borç: 8 milyon 102 bin 803 Tl

Mavikent şirketine olan borç: 80 milyon 88 bin 712 Tl

SGK borcu: 22 milyon 734 bin 188 Tl

Vergi borcu: 20 milyon 989 bin 974 Tl

Yapılandırılan vergi ve faiz borcu: 89 milyon 80 bin 218 Tl.

Bankalara ve diğer kurumlara olan borçlarla birlikte belediye kayyım yönetiminden sonra 1 milyarın üzerinde borçlu çıktı. Fakat bu borç gündemde tartışılırken Van Valiliği de konuyla ilgili açıklama yapmıştı. Valilik, borç iddialarını reddederek kente yatırım yaptıklarını söyledi.

DİYARBAKIR: 750 BİN LİRALIK MAKAM!

HDP, Diyarbakır’da 2014 yerel seçimlerinde yüzde 55,11 oy oranıyla belediyeyi kazandı. Belediye Eşbaşkanları Gülten Kışanak ve Fırat Anlı kayyım atamasının ardından cezaevine gönderildi. Kışanak ve Anlı’nın ardından belediyeye kayyım olarak Diyarbakır Vali Yardımcılığı görevinden bulunan Ankara, Etimesgut Kaymakamı Cumali Atilla atandı. Geçtiğimiz yerel seçimlerde Atilla, AKP’nin belediye başkan adayı oldu ancak kazanamadı. HDP’nin Adayı Selçuk Mızraklı yüzde 62,93 oy alarak belediyenin yeni başkanı seçilmişti.

Böylece HDP yönetimine yeniden geçen Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nde kayyım döneminden kalan borçlar uzun süre hesaplandı. Çünkü HDP’liler borç durumunun çok yüksek olduğu için net bir rakam verememişti. Fakat ilerleyen günlerde kayyımın belediyeyi 1 milyar borçlandırdığı ortaya çıktı. Belediyenin borçlandığı bazı kurumlar ve borç miktarı şöyle: 92 milyon 795 bin 302 TL Devlet Su İşleri’ne (DSİ), 38 milyon 431 bin 978 TL elektrik, 768 bin 290 TL personel, 12 milyon 679 bin 231 TL müteahhit, 1 milyon 365 bin 734 TL Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na, 3 milyon 577 bin 302 TL SGK ve vergi borcu bıraktı. Kayyımın İller Bankası’ndan çektiği kredilerin toplamından kalan borç ise 208 milyon 551 bin 166 TL oldu.

Diyarbakır kayyımı döneminde hafızalarda kalan ve kamuoyunda büyük tepkilere neden olan birçok olay yaşandı. Belediyeye 750 bin liraya mal olan lüks makam odasının şatafatlı görüntülerinin sosyal medyada paylaşılması üzerine kayyım Atilla açıklama yaptı. Atilla belediyedeki şatafatı, ‘Bina eskiydi’ sözleriyle savunmuştu!

Mızraklı belediye başkanlığı yaptığı kısa süre içerisinde kayyım dönemindeki borçları bitirmek için kollarını sıvarken birkaç gün sonra kayyımın harcamaları yeniden gündeme geldi. Belediyedeki bilgilere göre kayyım döneminde belediye bütçesinden 1 ton 600 kilo fıstıklı kadayıf alınırken, 92 bin Tl’ye de kahve fincanı alındı! Mızraklı bu iki olay hakkında, “Kayyum döneminde 1 ton 600 kilo fıstıklı kadayıf yemişler” sözleriyle tepki gösterdi.

HDP’nin kayyımlarla ilgili hazırladığı raporda da kayyım Atilla’nın faaliyetleri ayrıntılı bir şekilde yer aldı. Raporda Atilla için kinayeli sözlere yer verildi: “Cumali Atilla, kentin Asur dilindeki adı Amed’in Kürtçe olduğunu düşünmüş olmalı ki, Amedspor’un isminin değiştirilmesini, aksi halde kulübe ayrılan maddi desteğin kesileceğini bildirdi…”

Bütün bu gelişmeler sürerken Mızraklı 4 ay görevde kaldıktan sonra yerine kayyım atandı. Pazartesi günü İçişleri Bakanlığı’nın kararıyla belediyeye Diyarbakır Valisi Hasan Basri Güzeloğlu Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin yeni kayyımı oldu.

ELEKTRİĞİ KESİLEN BELEDİYE: MARDİN

Kayyım atamasının yapıldığı bir diğer belediye ise Mardin Büyükşehir Belediyesi oldu. Mardin’de 2014’te yapılan yerel seçimlerde Ahmet Türk, yüzde 52,2 oy oranıyla belediye başkanı seçildi. Kürt illerinde sokağa çıkma yasakları sürerken Türk, belediye başkanlığı görevinden alınıp cezaevine konuldu. Belediyeye Mardin Valisi Mustafa Yaman ise kayyım olarak atandı. Türk cezaevinden tahliye edildikten sonra HDP’nin yeniden Mardin Büyükşehir Belediye Başkan Adayı oldu. Türk bu yıl yapılan seçimlerde yüzde 56,24 oy alarak belediye başkanı seçildi.

Türk belediye başkanı seçildikten sonra kayyımın bıraktığı borçlar nedeniyle birçok sorun yaşadı. Bu sorunlardan bir tanesi ise şöyle: Kayyım, son 3 ayın faturalarının tutarı olan 82 milyon TL’lik borcunu ödemediği için DEDAŞ, Mardin Büyükşehir Belediyesi’nin elektriğini kesti. Elektrik kesintisi nedeniyle kente günlerce su da verilememişti.

Türk yaptığı açıklamalarda belediyeyi 63 milyon borçla devrettiklerini ancak kayyımdan sonra belediyenin 620 milyon borçlandığını söyledi. Mardin kayyımıyla ilgili günlerce tartışılan bir başka konu ise AKP'li vekilleri ağırladığı dönem belediye bütçesinden harcadığı para miktarı…

Kentte ağırlanan AKP’li milletvekilleri, yöneticiler ve bakanlar için belediye bütçesinden, ‘yemek bedeli’ olarak toplamda 1 milyon 436 bin 345 TL özel kalem harcaması yaptığı belirlendi. Türk yapılan borçlandırmalarla ilgili şu sözleri kullanmıştı: Aklın kabul etmeyeceği bir borçlanmaya gidilmiş. Bunun nasıl yapıldığını çözmekte zorlanıyoruz. Tüm gelirlerini toplasak 6 milyon TL geliri olan bir yerde karşımıza 620 milyon borç çıkıyor.

Mardin’deki usulsüzlük iddiaları nedeniyle AKP'den istifaların ve görevden alınmaların yaşandığı da basında uzun bir süre yer aldı. Yerel seçim öncesinde aday tartışmaları nedeniyle istifa eden AKP Mardin İl Başkanı Nihat Eri’nin de olduğu ayrı bir grubun da kayyım dönemi usulsüz işlemlerine dair rapor hazırlıkları sürdürdükleri öne sürülmüştü.

Ahmet Türk ise bu tartışmaların gerisinde belediye için Ankara’da kredi ararken görevden alındığını öğrendi. İçişleri Bakanlığı Türk’ün yerine bir önceki dönem kayyım olan Mustafa Yaman’ı yeniden kayyım olarak atadı.