Serra Karaçam
ABD’nin Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), global olarak insani yardım dağıtan bir kurum.
40 milyar dolarlık bir kalkınma ajansı…
Ajans, öncelikle sivil dış yardım ve kalkınma yardımını yönetmek için 1961'de John Kennedy tarafında kuruldu.
Kurumun onayladığı bütçelerin nerelere harcandığı son haftalarda çok tartışıldı.
Bazı ülkelerde politik de sayılabilecek kültürel programlara verilen desteğin açları doyurmakla bir ilgisi olmadığını savunan başkan Trump destekçileri tepkili.
Yardımın halis niyetle olup olmadığı, sömürü içerip içermediği tartışmalarına da ABD’li politikacıların kendi ifadeleri ile değineceğim. Yani yardıma karşılık limanlar, maden yatakları…
***
Musk öncülüğündeki Kamu Verimliliği Dairesi (DOGE) kurumun finansını incelemek istedi. Mühendisler sisteme erişti...
Hukuki tartışma hala devam ediyor.
Kesin olan USAID’in küçültülmesinin ve fonların dondurulmasının dünyanın çeşitli yerlerinde insan hayatı üzerinde olumsuz etkileri olduğu…
Reuters’in yardım kurumları çalışanları ve Birleşmiş Milletler çalışanlarına dayanarak özetlediği habere göre bazı başlıklar şu şekilde:
“Afrika'da sıtmaya karşı acil yardım kampanyaları onaylamadığı için böcek ilaçları ve sineklikler depolarda duruyor.
Haiti'de HIV hastalarını tedavi eden bir grup, annelerin hastalığı çocuklarına bulaştırmasını önleyecek ilaçları dağıtmak için ABD'den izin bekliyor.
Kıtlığın yaklaştığı ve ABD'nin en büyük yardım bağışçısı olduğu Myanmar'da, bir insani yardım çalışanı durumu "kargaşa" olarak nitelendirdi.”
***
ABD yardımları sadece geri kalmış ülkelere faydalı değil.
Trump’ın kararına karşı çıkanların argümanlarından biri Amerika'da yetişen gıdaların tedarik edilmesinin çiftçiyi güçlendirdiği...
Senator Jerry Moran’a göre “ABD gıda yardımı açları doyuruyor, ulusal güvenliğimizi güçlendiriyor ve özellikle emtia fiyatları düşük olduğunda çiftçilerimiz için önemli bir pazar sağlıyor”.
ABD’nin yardım dış politikasının Amerika'nın orta sınıfına, işçi sınıfına, çiftçilerine hizmet ettiğini savunanların dayanak noktası özetle böyle. Tahminen 2 milyar dolar değerindeki Amerikan tarım ürünü şu anda beklemede.
***
Beyaz Saray’ın 27 yaşındaki bugüne kadarki en geç sözcüsü Karoline Levitt, vergi mükelleflerinin parasının neye israf edildiğini göstermek için ajanstan yabancı ülkelerde eşitlik ve kapsayıcılık odaklı müzikal ve konserlere giden paraları açıkladı:
- Sırbistan'daki LGBTQ+ hakları gruplarına Çeşitlilik, Eşitlik ve Katılım (DEI) kapsamında 2,5 Milyon Dolar
- İrlanda DEI müzikaline 70.000 dolar
- Kolombiya'daki transseksüel operalara 47.000 dolar
- Peru'da bir trans çizgi roman için 32.000 dolar
***
Bir başka Kongre üyesi Chris Murphy ise yardım politikalarının amacını şöyle özetliyor:
“USAID'in topyekun yok edilmesinin neden bu kadar önemli olduğunu açıklamama izin verin.
Musk'ın para kazandığı Çin, USAID'in yok edilmesini istiyor. Rusya da öyle. Trump ve Musk Pekin ve Moskova'nın emrini yerine getiriyor. Neden?
Geçtiğimiz hafta Küresel Sağlık Bürosu'nun %50'si ve İnsani Yardım Bürosu'nun %60'ı kovuldu. Her yerdeki yardım programları kapatıldı. ABD dünyadan tamamen geri çekiliyor.
Distopik. Bunun için iyi bir neden yok.
Bunun doğrudan sonuçları felakettir. ABD'nin yardımına bağımlı olan, yetersiz beslenen bebekler ölecek. Terörle mücadele programları kapatılacak ve en ölümcül düşmanlarımız güçlenecek. ABD'yi tehdit eden hastalıklar hız kesmeden devam edecek ve kıyılarımıza daha hızlı ulaşacak.
Ve Çin boşluğu dolduracak. Gelişmekte olan ülkeler artık yardım için YALNIZCA Çin'e güvenebilecekleri için Pekin'le limanların, kritik maden yataklarının vb. kontrolünü onlara vermek için daha fazla anlaşma yapacaklar.
ABD'nin gücü küçülecek. ABD'de işler kaybolacak.
Ama neden? Neden zaferi teröristlere, Çin ve Rusya'ya teslim edelim? Bebekleri neden kasten öldürüyoruz?
Trump düşmanlarımıza karşı bu kadar yumuşak davranırken bunun kime faydası var? Belki Musk gibi Çin'de dolar kazanan milyarderlere? Belki birisi tüm bu gizli Trump meme(coin) parasını satın alıyor?”
***
Senatör Murphy’nin ifadelerine baktığımızda, başka ülkelerdeki hastalıkların önlenmesi onların ABD’ye gelişini önlemek için.
Açların doyurulması da o ülkelerde ABD’nin rakibi ülkelerin nüfuzunun artmaması için.
Trump buna ikna olabilir. Ancak Amerikalıların vergi dolarları ile Irak'ta Susam Sokağı gibi şeyler için yabancı bir ülkeye milyonlar verilmesine izin vermeyeceği kesin. Küba medyası dahil pek çok alana verilen teşvikler durdu.
Ayrıca USAID ABD Kongresinin tartıştığı tek kurum da değil. DOGE, tüketici ajansı dahil pek çok kurumu ya dağıtıyor ya da küçültüyor.
Hava Durumu Dairesi'nden tutun Federal Aviation'a kadar pek çok duruma DOGE üyeleri girmiş durumda.
***
USAID, Suriye'nin Kuzeydoğusunda Kürtlerin kontrolündeki bölgede, 2019'dan beri yaklaşık 40.000 IŞİD aile üyesinin barındırıldığı kamplar için de hayati önemde.
Kampta yaşayanların çoğunluğunu kadın ve çocuklar oluşturuyor. Doğumhanesi olan bir klinik dahil operasyonlar ABD yardımına bağımlı.
ABD, Suriye'ye en büyük dış yardım sağlayıcısı olarak 2011'den bu yana 18 milyar dolar harcadı.
2024'te harcanan 1,2 milyar dolar. Geçen yılki finansmanın çoğu insani ve acil yardım çalışmalarına gitti.
76,8 milyon doları mülteci yeniden yerleştirme ve çatışma mağdurlarına destek, 34,7 milyon doları gıda ve beslenme gibi insani yardım hizmetlerine harcanmış.
