Türk Telekom… 81 ilde iletişim omurgasına sahip olan devasa büyüklükteki alt yapıyı kontrol eden tek şirket. Köklü bir geçmişe sahip olan Türk Telekom, haziran ayının sonunda son derece kritik, farklı yorum ve değerlendirmelere yol açan önemli bir karar aldı.
Şirket, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) “onayı” ile toptan tarifelerini yüzde 70 düzeyinde artırdı. Açma-kapama ve benzeri tek seferlik bazı hizmetlerin fiyatları da 20 kata kadar artırıldı. Evet, tek seferlik hizmetlerde 20 kata kadar artışlar yapıldı.
İnternet şirketleri, bu büyük zammı Türk Telekom’un bir mesajıyla öğrendi. Mesajda, Türk Telekom’un genişbant referans teklif kapsamındaki tek seferlik ücretlerde 18 yıla varan sürelerde herhangi bir artış yapmadığı anlatıldı.
Toptan genişbant ürünlerindeki tek seferlik hizmetlerin yapılarının çeşitlendirildiği, bu alandaki ücretlerin 11 Temmuz 2023 itibarıyla artırıldığı ifade edildi. Toptan düzeyde sunulan Statik IP ve Yalın Al-Sat alanındaki fiyatların da güncellendiği vurgulandı.
Telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren işletmecilerin çatı örgütü Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği’nin (TELKODER) Başkanı Halil Nadir Teberci, zammı Türk Telekom’un e-postası ile öğrendiklerini vurgulayarak, “Keşke bu tarifeler önceden, zam yapılmadan önce Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu kararıyla birlikte yayınlanabilseydi ve öncesinden haberdar olup ona göre önlem almış olsaydık” dedi.
Teberci, zamdan önceden haberdar olmadıkları için taahhütlü satışlarda işletmelerin ciddi zarara uğradığını kaydederek, “Bu da önümüzdeki dönemde işletmecilerin zararlarını karşılamaları açısından mutlaka ve mutlaka daha yüksek zam demek” diye konuştu.
Zam oranlarına da değinen Teberci, şöyle devam etti:
“Tabii ki oranlar geçen dönemdeki ile birleştirildiğinde çok yüksek. Ama asıl itiraz edilmesi gereken nokta, son kullanıcıdan önce işletmecilerin yeni fiyat tarifesini son bir hafta içinde öğreniyor olmasıdır. Uygulamanın da bir hafta sonra başlıyor olmasıdır.”
Yüksek zam ve Telekom’un satışı
Sektör, bu büyük zam sonrasında Türkiye Varlık Fonu (TVF) bünyesinde bulunan Türk Telekom’un satışını konuşmaya başladı.
Şu soru gündeme geldi: Bu yüksek oranlı zam, Türk Telekom’u finansal yönden iyileştirme ve satışa hazırlamanın bir adımı mı?
Bu soruya yanıtlamadan önce kısaca Türk Telekom’un tartışmalı özelleştirme sürecine anımsatmakta yarar var. 2005 yılında Türk Telekom’un yüzde 55’i, Lübnanlı Hariri ailesinin ve Suudilerin ortak olduğu Oger Telekom’a satıldı. Satış fiyatı, 6,5 milyar dolar… Sıfır borçla satılan Türk Telekom’un o dönemdeki kârı 1,5 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu.
Türk Telekom’la, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) (o dönemdeki adı Telekomünikasyon Kurumu) arasında imtiyaz sözleşmesi imzalandı. Sözleşme uyarınca devlete ait bütün iletişim şebekesi 21 yıllığına Oger’e devredildi.
İki yıl sonra peşin ödeme indiriminden de yararlanan Oger Telekom, borcunun 4,2 milyar dolarlık kısmını da Türk bankalarından aldığı kredi ile ödedi.
Oger Telekom, Türk Telekom’un 13 yıl boyunca kârını aldı ve tüm borçları Türk bankalarına yıkıp (geride büyük bir batık bırakarak) 2018 yılında Türkiye’den ayrıldı. Türkiye, bu işten milyarlarca dolar zarar etti.
Türk Telekom’un yüzde 55’lik hissesi, Oger’e kredi veren bankaların (Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası) iştiraki ile kurulan özel amaçlı Levent Yapılandırma Yönetimi AŞ’ye (LYY) devredildi.
Türkiye Varlık Fonu, LYY AŞ’nin kontrol ettiği yüzde 55'lik Türk Telekom hissesini, 1 milyar 650 milyon dolar karşılığı 31 Mart 2002’de satın aldı. TVF, böylece yüzde 61,68 pay sahipliği ile Türk Telekom’un en büyük hissedarı oldu.
Şimdi, yeniden soralım: Türk Telekom, satışa mı hazırlanıyor? Bu soru zamanla yanıtını bulacak. Biz de yanıtın ardına düşeceğiz…
