Bu hafta 29 Nisan’da, ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci dönemine başlamasının 100. günü olacak.
Son üç ayda, Trump ve ekibi herkesi şaşırtan adımlar attı.
Beyaz Saray’a göre Başkan Trump, tarihi "İlk 100 Gün" süresince tarihteki tüm başkanlardan daha fazla yürütme eylemi gerçekleştirdi ve vaatlerinin yüzlercesini şimdiden yerine getirdi.
Buna göre Trump’ın en büyük başarısı, iki önemli kampanya vaadini yerine getirmesi.
Bunlardan biri sınır güvenliği. Enflasyon da sona eriyor…
****
Foreign Policy’ye göre ilk 100 günde ilk başta sıralanacak eylemlerden ilki Elon Musk’ın Hükümet Verimliliği Departmanı'nın federal bürokrasinin adeta üzerine salınması…
ABD’nin çoğu ticaret ortağına yüksek gümrük vergileri konuldu.
ABD'nin hem müttefikleriyle hem de düşmanlarıyla olan ilişkileri yeniden şekillendi ve Washington’un küresel sahnedeki algısı özellikle Avrupa için beklendiği üzere değişti.
****
Trump’ın ilk 100 gününde, önce başkan yardımcısı JD Vance’in de konuşmalara dahil olmasının etkisiyle Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky, Beyaz Saray’dan beklenen anlaşmayı imzalamadan gitti.
Başkan Trump ise bu hafta sonu Vatikan’da Papa’nın cenazesinde baş başa resim verdi.
Ukrayna'ya, Rusya için somut kazanımlar içerdiği ifade edilebilecek bir “son teklif” barış çerçevesi sundu.
Mike Waltz’a göre de Ukrayna ile değerli madenler anlaşması da gerçekleşecek.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya göre Rusya'ya yaptırımlar sadece savaşı uzatıyor ve barış görüşmelerini olumsuz etkileyebilir…
Ancak pratikte Amerikan Hazine Bakanı IMF kapsamında Washington'da olan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e Rusya'nın finansal sistemi suistimal etmesine karşı önlemlerden bahsediyor…
Yine Rubio’ya göre iki tarafla da konuşan tek aktör ABD…
****
ABD yönetimi, Çin ile beklenen ticaret savaşında ilk darbeyi vurdu.
Çin, ABD'ye giden çoğu ürün için yüzde 145'lik bir asgari gümrük vergisi ile karşı karşıya kaldı.
Yönetimin Çin tarifelerine yönelik tutumu, Rubio'ya göre, Çinli şirketler Amerika'da istedikleri gibi faaliyet gösterebilirken, Amerikalı şirketlerin Çin'de ciddi kısıtlamalarla karşı karşıya kalmasından kaynaklanmakta.
On gün önce, bu yılın Nisan ayının Büyük Buhrandan sonraki en kötü Nisan olduğu yazıldı. Ancak bu hafta teknoloji ağırlıklı Amerikan borsası Nasdaq şu an Nisan ayında artıda.
Trump %145’in kalıcı olmayabileceğini ve müzakere taktiği olduğunu duyurdu… Şimdilik Çin geri adım atmıyor. Meta, Amazon, Tesla hisseleri, ne kadar bu trende kalır belli olmasa da yükseldi.
Hazine Bakanına göre ABD enerjinin önderliğinde doğal kaynaklar ekonomisi. Arada ise işçi sınıfı Amerikalılar kaybediyor.
****
Trump, Latin Amerika ülkeleriyle göçmenlik uygulamaları konusunda anlaşmalar yaptı. En dikkat çekeni, ABD'den sınır dışı edilen yüzlerce kişiyi yargı süreci olmadan cezaevine kabul eden El Salvador ile olanı.
ABD Yüksek Mahkemesi, 15 Mayıs’ta Trump yönetiminin ABD’de doğan çocuklara otomatik vatandaşlık verilmesini engellemeye yönelik kararını görüşecek. Ancak mahkeme, bu kararın anayasal olup olmadığına değil, alt mahkemelerin bu kararı ülke genelinde durdurma yetkisinin olup olmadığına bakacak.
Medyaya göre 4, 7 ve 2 yaşlarındaki üç Amerikalı çocuk sınır dışı edildi. Yönetime göre ise sadece yasa dışı olarak bu ülkede bulunan anneleri sınır dışı edildi. Çocuklar anneleriyle birlikte gitti!...
Yönetim “Ebeveynler bu seçimi yapar” diyor. Ancak illegal anne sınır dışı olurken, vatandaş olan baba küçük çocuğun kalmasını istediğinde, anneler çocukları da beraberlerinde götürmek isterse, çocuklar anneye veriliyorlar…
Yine ilk 100 günde, geçmişinde alkollü araç kullanma cezası olan ve üniversitelerde İsrail karşıtı eylemlere katılan öğrencilerin öğrenci vizelerinin iptal edilerek sınır dışı süreçleri başladı.
Ancak okullara gelen yabancı öğrencilerin güvenlerinin kırılmasının ekonomik etkisi ile bu karardan vazgeçildi.
****
Bu arada ilk 100 günde medyada ilkler yaşandı.
Associated Press haber ajansı muhabirleri Oval Ofis’teki havuz medyasının rotasyonla katıldığı görüşmelere alınmadı.
Beyaz Saray’ı takip eden muhabirlerin derneği olan Beyaz Saray Muhabirleri Derneği’nin etkisi kırıldı.
Washington’daki Beyaz Saray Muhabirleri Derneği’nin akşam yemeği de bu yıl farklı bir atmosferde gerçekleşti.
Yaklaşık 2.500 kişinin katıldığı etkinlikte, Başkan Trump ve yönetiminden kimse yer almazken, normalde geleneksel olarak yer alan bir komedyen de bulunmadı.
Etkinlikteki pankartta, basın ve ifade özgürlüğünü koruyan Anayasa maddesine atıfla "Birinci Değişiklik Kutlaması" yazıyordu.
Washington Post’a göre, bu yıl basın özgürlüğü ve medya ilişkileri açısından kutlanacak pek bir şey olup olmadığı sorgulandı.
Etkinlik, bu yıl oldukça sadeydi. 1921'den bu yana düzenlenen etkinlik, zamanla büyük bir partiye dönüşmüştü ancak bu yıl tanınmış isimlerin sayısı azdı.
Yine Post’a göre, bu yılki etkinlik basın özgürlüğü kaygıları üzerine, göz alıcı ve eğlenceli bir etkinlikten çok daha derin bir anlam taşıması gerektiğini hatırlatan bir etkinlik oldu…
****
İlk 100 günde Trump Türkiye'yi ve devlet başkanı Erdoğan'ı övdü. Suriye'deki başarısını vurguladı.
Rahip Brunson’ı verdiğini hatırlattı. Rümeysa Öztürk olayından bilgisi olmadığını ifade etti.
Kimilerine göre Erdoğan “ne derse dinlediği için” Trump onu övüyor.
Trump 29 Nisan’da “tarihteki en başarılı 100 Günün” kutlaması olarak, Michigan’daki Macomb County'de bir konuşma yapacak.
****
Trump yönetimi hem bu ilk aylarda hem de öncesinde şahıs olarak Donald Trump, hukuksuzluk ve Anayasa ihlali ile suçlandı.
Ancak tüm bu süreçte sağlam bir kaçış yeteneği gösterdi. Kendisine yönelik davaları siyasi olarak niteledi. Yargı darbesi dedi.
Trump’ı sadece bir savcı mahkûm etti.
Yazar E. Jean Carroll, Trump’a karşı iki haksız fiil davası kazandı ve bu davaların tazminatları hâlâ temyizde.
E. Jean Carroll'un avukatları, Adalet Bakanlığı'nın Başkan Trump'ın, jüri tarafından kendisine 83.3 milyon dolar ödül verilmesine ilişkin kararın temyizinde yer almasına izin verilmemesi gerektiğini belirtiyor.
Bu arada ilk 100 gün yaklaşırken, Trump’a Harvard mezunu iki hukukçu bir davette bulundu.
“Seni hukuka bağlamak, bir yılanı kelepçelemeye çalışmak gibi bir şey!” diyen hukukçular, Trump’ı Harvard Hukuk Fakültesi'nde “hukuksuzluk” dersi vermeye davet etti.
Daha önce Anayasa 2. Maddesi’nin kendisine her istediğini yapma yetkisi verdiğini ifade eden Trump, bu yorumuyla iyi bir orijinalist de diyebiliriz.
